به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از یاسوج، کتاب «پایی که جا ماند»، یادداشت های روزانه سید ناصر حسینی پور از زندان های مخفی عراق است.
سید ناصر حسینی پور این کتاب را به گروهبان عراقی، ولید فرحان، سرنگهبان اردوگاه 16 تکریت، که در زمان اسارت، او را بسیار شکنجه و آزار داده، تقدیم کرده است.
سید ناصر 14 ساله است که به جبهه می رود و شانزده ساله است که در آخرین روزهای جنگ، در جزیره مجنون به اسارت عراقی ها درمی آید؛ درحالی که دیده بان است و در واحد اطلاعات فعالیت می‌کند.
وقتی اسیر می‌شود یک پایش تقریباً قطع شده و به رگ و پوستی بند بوده است که در عراق قطع شد.
حسینی در زمان اسارت با زحمت فراوان به دور از چشم زندان بان ها و پنهان سازی، خاطراتش را نوشته و در عصایش نگهداری می کند.
او پس از پایان اسارت موفق می شود این خاطرات را با خود به ایران بیاورد و کتاب «پایی که جا ماند» را در بیش از ۷۰۰ صفحه به رشته تحریر درآورد.
او به روایت اتفاقاتی که در جبهه و دوره اسارت گذرانده، پرداخته و نوشته است که زمان اسارت پایش عفونت کرده و نهایتاً عراقی ها پایش را قطع می کنند.
سید ناصر حسینی پور در طول دوران اسارت شاهد وقایع تکان دهنده و دردآوری بوده و سعی کرده دیده بان اتفاقات و حوادث ماندگار و درس آموز اسارت باشد و رفتار‌های خوب و بد عراقی ها را به صورت گزارش روزانه بنگارد؛ در عین حال که تلاش کرده است به امور روزمره نپردازد.
این کتاب در ابتدا در ۲۳ صفحه به صورت خلاصه و رمزگونه و با چند کد و کلمه کوتاه در دوران اسارت این نویسنده، به صورت مخفیانه نوشته و بعد از آزادی وی، براساس تاریخ، کد‌ها و جمله های کوتاه که هرکدام گرای خاطره و اتفاق خاصی بوده، بازنویسی شده؛ به طوری که توانسته است خاطرات ۱۸۷ روز از ۸۰۸ روز اسارت را به تحریر درآورد.
وی نام این دفترچه را «تقلب های زندان» گذاشته بود. در پایین صفحه اول به طعنه جمله ای از صدام درباره اسرای ایرانی نوشته شده است: الاسرای ایرانی ضیوف من الاعراق! یعنی اسیران ایرانی در عراق مهمان‌اند! نویسنده، این جمله به این دلیل نوشته بود که اگر روزی دفترچه‌اش به دست نگهبانان عراقی افتاد با دیدن این جمله صدام کاری با او و دفترچه نداشته باشند. در این متن دست نویس نام صدام از آخر به اول نوشته شده است؛ یعنی مادص.
در قسمت پایانی کتاب تصاویری از ۲۳ صفحه دفترچه جیبی که نویسنده از عراق آورده، ضمیمه شده است.
رهبری معظم انقلاب اسلامی در سال ۹۱ دست نوشته ای بر این کتاب نگاشتند و به درستی به اهمیت این کتاب ارزشمند که به روایت استثنایی از حوادث هولناک اسرای ایرانی پرداخته، تاکید کردند.
متن تقریظ رهبر معظم انقلاب بر این کتاب بدین شرح است:
بسمه تعالی
«تاکنون هیچ کتابی نخوانده و هیچ سخنی نشنیده‌ام که صحنه‌های اسارت مردان ما در چنگال نامردمان بعثی عراق را، آن‌چنان که در این کتاب است به تصویر کشیده باشد. این یک روایت استثنایی از حوادث تکان‌دهنده‌ای است که از سویی صبر و پایداری و عظمت روحی جوانمردان ما را، و از سویی دیگر پستی و خباثت و قساوت نظامیان و گماشتگان صدام را، جزء به جزء و کلمه به کلمه دربرابر چشم و دل خواننده می‌گذارد و او را مبهوت می‌کند. احساس خواننده از یک سو شگفتی و تحسین و احساس عزت است، و از سویی دیگر: غم و خشم و نفرت.»
مترجم عربی کتاب «پایی که جا ماند» در جمع خبرنگاران گفت: کتاب «پایی که جا ماند» به لحاظ ساختار ادبی و روش شخصیت پردازی یک رمان فرهیخته است.
کمال السید اظهار داشت: من نمی خواهم این اثر ماندگار با رمان «ریشه ها» اثر الکس هیلی مقایسه کنم، اما قهرمان این رمان نیز یک نوجوان ۱۶ ساله بود که گرفتار چهار سفیدپوست می شود که او را با یک کشتی بریتانیایی به آمریکا می برند و او اکنون در زمان نگارش کتاب رودررو برابر یک سیستم نژادپرست می‌ایستد و با سیستمی مقابله می‌کنند که مردم اصلی این سرزمین را نابود کرده و به جای آنها مردمی استثمارشده می‌پرورانند.
السید یادآور شد: سرنوشت سیدناصر حسینی پور نوجوان ۱۶ ساله نیز اینگونه رقم می خورد که در تابستان ۱۹۸۷ گرفتار بعثی ها شده و رودررو در برابر سیستم بعث عراق قرار می گیرد.
وی افزود: سیدناصر ۱۶ ساله تلاش می کند بافت تفکر بعثی ها را از پشت سیم های خاردار بشکند، همچنین من نمی‌خ واهم این رمان را با کتاب «ساعت بیست و پنجم» مقایسه کنم، رمانی که از فضای جنگ جهانی دوم سخن می گوید و تبدیل یک انسان به ماشین را روایت می کند، رمانی که معتقد است هیچ امیدی به نجات تمدن وجود ندارد، اما نویسنده این رمان به ظهور نور از آسیا اشاره کرده و می‌گوید که این نور از روسیه نیست، چرا که روس‌ها به نور الکتریکی غرب سجده کرده اند.
کمال السید گفت: اما آیا او به پیروزی انقلاب اسلامی اشاره می کند؟ انقلابی که امام خمینی آن را به انفجار نور تعبیر کرد. میشل فوکو در سال ۱۹۸۹ در مصاحبه با تلویزیون فرانسه گفت: ایران امروز جانی در دنیای فاقد جان است و من امروز می‌گویم که «پایی که جا ماند» از جمله آثار ماندگاری است که اعماق من را تکان داد.
وی گفت: من از سرزمین درد و رنج آمده ام و پس از سقوط صدام و پس از بازگشت به وطنم احساس کردم رنج اصحاب کهف را کشیده ام و به بازماندگانم گفتم من از اصحاب کهف هستم و قسمتی از تاریخ شده‌ام، اما زمانی که کتاب را خواندم حس کردم به زمان خود بازگشته‌ام و ترجمه برخی از فصول را با اشک‌هایم آمیخته ام.
نظر شما