حجت الاسلام «عبدالکریم پاک نیا» در گفت وگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، با اشاره به جایگاه تعقل در سیره امیرالمومنین امام علی(ع)، اظهار کرد: در مورد تعقل مطالب فراوانی در فرهنگ اسلامی داریم از جمله در سخنان و کلمات حضرت امیر(ع)، به حدی که یک روایت از حضرت نقل شده که بسیار اهمیت دارد، امام علی(ع) می فرماید: «تفكرُ ساعةٍ افضل من عبادة سبعین سنةٍ» (ساعتی اندیشیدن برتر از هفتاد سال عبادت است). اگر این سخن امام علی(ع) را محور قرار دهیم در بسیاری از موارد از مشکلات زندگی مان گره گشایی می شود چراکه تمامی کارهای انسان باید بر اساس عقلانیت باشد.
این محقق و مولف سیره اهل بیت(ع) ادامه داد: اگر بُعد عقلانیت از صفحه زندگی انسان ها حذف و یا کمرنگ شود در این صورت ممکن است انسان گرفتار خرافات و موهومات شود و فکر نمی کنم که برایش راه نجاتی باشد، به همین جهت می بینیم که گاهی اوقات تفکر یک ساعت، سال ها ما را به جلو می اندازد، امام علی(ع) حتی کلامی دارد که فرموده است فکر کردن در برخی مسایل برای ما بسیار مهم تر از عمل است؛ این بیان حضرت(ع) نشانگر این مساله مهم است که اگر بدون فکر در عرصه های مختلف زندگی جلو برویم جز اینکه به بن بست بخوریم نتیجه ای عایدمان نمی شود، بهترین مثال کربلا است. وقتی از شیخ انصاری در مورد این حدیث «ساعتی تفکر بهتر از هفتاد سال عبادت است» سوال کردند، شیخ پاسخ داد: مثالش حُر و عمر بن سعد هستند، عمر بن سعد یک عمر تلاش کرد اما عاقبت جهنمی شد اما حُر ساعتی تفکر کرد و به آن مرحله عالی که یاری کردن امام حسین(ع) بود رسید.
وی در بخش دیگری از مباحث خود با اشاره به فر ارسیدن ایام لیالی قدر و شهادت مولای متقیان امام علی(ع)، گفت: عبادات مختلفی در این ایام وارد شده است، باید سعی کنیم که در این ایام همراه با اندیشه و تفکر صحیح نهایت بهره را از عبادات ببریم چراکه صرف خواندن و زمزمه کردن نیست، مثلا کسی بیاید و دعای جوشن کبیر که در این شب ها سفارش شده را بخواند اما هیچ تفکری در مورد آن نداشته باشد، نام های خداوند را ببرد اما به آنها فکر نکند سوری را که باید، نمی برد. بایدت وجه داشت ادعیه و اعمالی که در شب های قدر سفارش شد است جایگاه والایی دارند. اما همواره باید به خاطر داشته باشیم که علم بدون عمل و عبادت بدون خلوص و تفکر تاثیر ندارد.
این استاد حوزه در ادامه بیان کرد: در لیالی قدر خدا را در دعای جوشن کبیر قسم می دهیم، قرآن بر سر گذاشته و ائمه اطهار(ع) را قسم می دهیم، یعنی از خداوند می خواهیم که سبک زندگی ما را زیر سایه سیره آن بزرگواران(ع) قرار دهد و جهل از زندگی ما رخت بر بندد. پیشنهاد می کنم به اعمال لیالی قدر صرف عبادت های ویژه این شب ها نگاه نشود، این اعمال ما را به سوی هدف صواب رهنمون می شوند. کامل ترین احیای شب های قدر آن است که همراه با اندیشه و تفکر و به جای آوردن این اعمال باشد.
وی در پاسخ به پرسشی در مورد دیدگاه های خرافی برخی در مورد پیش گویی تقدیر و ربط دادن آن به شب های قدر، ابراز کرد: چنین چیزی در دین جایگاهی ندارد، کسی نمی تواند این ادعا را داشته باشد. اصلا در اسلام یکی از موارد مبارزه با جهل و خرافات و مسایلی از این دست آن است که افراد باور به تعقل ورزی داشته باشند. ریشه این قبیل تفکرات در ظن و گمان است که در قرآن به اجتناب از آن توصیه شده است. از این جهت است که حضرت رسول(ص) فرمودند: یک ساعت فکر کردن بهتر از هفتاد سال عبادت است.
حجت الاسلام پاک نیا تاکید کرد: برای مقابله با خرافات و تکیه بر تعقل ورزی که حضرت امیر(ع) به آن تاکید دارند، عالمان دین باید وارد میدان شده و روشنگری کنند. در تاریخ نقل شده است که حضرت امیر(ع) به سوی جنگ نهروان می رفتند که با خوارج بجنگند، شخصی گفت منجمی عنوان کرده که اگر به جنگ بروید، کشته می شوید! بگذارید دو ساعتی دیگر راهی میدان شوید، حضرت(ع) فرمودند: ما به خدا توکل کرده و حرکت می کنیم، یعنی سعد و نحس ایام را ملاک نگذاشتند و اتفاقا در همان جنگ هم پیروز شدند.
این مولف سیره اهل بیت علیهم السلام در پایان خاطرنشان کرد: باید به دنبال درمان خرافه گری در جامعه باشیم، مثلا اینکه می گویند سیزده نحس است، با تولد حضرت امیر(ع) در این روز چنین ادعای گزافی رد می شود. اعتکاف از سیزده رجب آغاز می شود. بنابراین نباید برای این قبیل سخنان شانیتی و اثری قائل شد.
نظر شما