خبرگزاری شبستان، گروه مهدویت و غدیر: به مناسبت فرا رسیدن ایام شهادت امام صادق(ع) و به منظور بررسی مهدویت در آراء و سیره کلامی ایشان با حجت الاسلام «سید جواد میر صادقی»، با کارشناس مرکز تخصصی مهدویت گفت وگویی داشته ایم که مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:
اقدامات علمی امام صادق علیه السلام چه درس هایی برای منتظران ظهور در مسیر زمینه سازی ظهور به همراه دارد؟
در کتاب «اصول کافی» بابی به نام فضل علم با ۲۰ موضوع وجود دارد که پیرامون فضیلت علم، واجب بودن آن، فضیلت علما و دانشمندان، تفاوت دانشجو و دانشمند، مردن عالم، هم نشینی با عالم، به کار بستن مباحث علمی و ... سخن گفته است که بیشترین روایت موجود در آن از امام صادق علیه السلام است لذا ما علم موجود را مدیون ایشان هستیم.
در قرآن کریم هر زمان که سخن از علم به میان آمده، عمل صالح نیز مطرح شده است، یکی از بایدهای علمی در راستای زمینه سازی ظهور امام زمان (عج) عمل است که در سیره امام صادق علیه السلام نیز وجود دارد. علم با عمل و یا علم با فرهنگ هر دو بال های پرواز هستند که اگر یکی از آنها نباشد، فرد قادر به پرواز کردن نیست.
یکی از عناصر پرواز، علم است و عنصر دیگر آن عمل، علم اگر همراه عمل نباشد، فایده ای ندارد و یا اگر فردی عمل داشته باشد اما از علم لازم برخوردار نباشد نیز بدون فایده است زیرا هر دو آنها مکمل یکدیگر هستند و لازم و ملزوم یکدیگر محسوب می شوند.
تلاش، شجاعت، اقدام به موقع و امثال آن از دیگر بایدهای علمی زمینه سازی ظهور بر اساس سیره امام صادق علیه السلام است.
یعنی امام صادق(ع) سال ها قبل از ولادت و غیبت امام زمان(ع) برای زمینه سازی ظهور ایشان، توصیه داشته اند؟
زمینه سازی ظهور از زمان پیامبر (ص) تا کنون مطرح بوده است، روزی یکی از اصحاب نزد پیامبر (ص) آمد و پرسید طریقه نجات به چه صورت است و ما چگونه باید هدایت شویم که حضرت(ص) پاسخ دادند زمانی که تفرقه آرا ایجاد می شود یا مشکلی در جامعع به وجود می‌آید باید به امیرالمومنین علیه السلام مراجعه کنید زیرا امام علی علیه السلام، امام امت من و جدا کننده حق و باطل است و هر کس بر وی تمسک کند، نجات پیدا خواهد کرد، سپس پیامبر (ص) فرمودند: بعد از امیرالمومنین، به حسن و حسین و نه فرزند از نسل حسین باید تمسک کرد که آخرینش امام زمان (عج) است که زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد که این سخن پیامبر (ص) در راستای همان زمینه سازی ظهور است.
امام صادق علیه السلام در روایتی می‌فرمایند: کسی که تمام انبیا را قبول کند اما مهدی (عج) را انکار کند مانند کسی است که تمام پیامبران را قبول داشته باشد اما پیامبر خاتم(ص) را انکار کند.
در کنار سیره کلامی و احادیث، امام صادق(ع) در عمل در مسئله مهدویت و انتظار چه راهبردی را تدبیر کردند؟
یکی از اقدامات امام صادق علیه السلام در راستای زمینه سازی ظهور ایجاد سازمان وکالت بود، گفت: این سازمان در زمان ایشان پایه گذاری شد، بعدها در زمان امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع) به اوج خود رسید که نتیجه آن نواب اربعه امام زمان (عج) است.
در روایتی آمده: روزی امام صادق علیه السلام و یارانشان در حال عبور از منطقه ای بودند که مشاهده کردند عده‌ای دور یکدیگر جمع شدند و حضرت(ص) سوال کردند این افراد چه کسانی هستند یکی از یاران پاسخ دادند، آن فردی که در مرکز قرار دارد علامه است حضرت(ع) معنای آن را پرسیدند آن شاگرد پاسخ داد به این معنا که این فرد علم انساب بلد است و می تواند با نگاه به افراد بگوید که پدرش و پدر پدرش چه کسی بوده است.
امام صادق علیه السلام به طرف این فرد حرکت کرد زمانی که وی حضرت(ع) را دید مسیر خود را کج کرد و به سمت دیگری رفت (نشان می دهد این فرد سر و کاری با اهل بیت علیه السلام نداشت)، حضرت(ع) مجدداً وی را دنبال کرد و آن فرد وارد مغازه نانوایی شد و بدون آنکه حواس نانوا باشد، نانی را دزدید، بعد وارد مغازه میوه فروشی شد، یک انار را دزدید و در نهایت وارد خرابه ای شد و این اموال دزدی را صدقه داد.
امام صادق علیه السلام از رفتار این فرد بسیار متعجب شد که اگر علامه است، چرا کار خلاف شرع انجام می دهد لذا در برگشت وی از خرابه، امام صادق(ع) در مقابلش قرار گرفت و سوال کرد چه کار می کنی؟ که وی از امام پرسید: نام شما چیست، امام پاسخ داد من جعفر بن محمد هستم لذا فرد گفت: شما ارتباط با اهل بیت علیه السلام داری پس چرا قادر به فهم آیات قرآن نیستی؟ که امام فرمودند: چه ارتباطی دارد؟ فرد گفت: در آیات قرآن کریم داریم: «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها وَ مَنْ جاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلا يُجْزي إِلاَّ مِثْلَها وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ؛ هر کس کار نیکی بجا آورد، ده برابر آن پاداش دارد و هر کس کار بدی انجام دهد، جز بمانند آن، کیفر نخواهد دید و ستمی بر آنها نخواهد شد.»
آن فرد در جواب امام صادق علیه السلام عرض کرد: من دو انار و دو نان دزدیدم پس چهار کار غلط انجام داده‌ام و در عوض آن این اموال را صدقه دادم، چهار کار خیر محسوب می شود و در مجموع ۴۰ ثواب به حساب می آید که اگر آنها را محاسبه کنیم من هنوز ۳۶ ثواب در پرونده ثبت شده است که امام(ع) هم در جواب این محاسباتش فرمودند : «ثَکِلَتْکَ أمّک؛ مادرت به عزایت بنشیند» تو نه تنها هیچ ثوابی نکرده ای، بلکه هشت گناه نیز انجام داده ای. امام صادق علیه و السلام بنا داشت با این برخورد، اخلاق صحیح را در جامعه رواج دهد.
این سیره حضرت(ع) چه آموزه ای برای منتظران دارد؟
زمانی که فردی راه را غلط برود به طور مثال دزدی کند و آن را صدقه بدهد و یا روضه بگیرد، به خیال خود انسان خوبی است و در حال زمینه سازی ظهور است اما زمانی که راه اشتباه باشد تمام آن اتفاقات نیز غلط است.
امام صادق علیه السلام یا خود و یا توسط شاگردانش با انجام مناظراتی افراد منحرف را به مسیر اصلی دعوت می کردند تا زمینه لازم را برای ظهور امام زمان (عج) در آینده فراهم کند، یعنی امام صادق علیه السلام با تربیت چهار هزار شاگرد و انجام مناظرات علمی به دنبال حل انحرافات فکری، عملی، معرفتی و اعتقادی افراد در راستای زمینه سازی ظهور بودند.
نظر شما