به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبستان، اعتیاد به عنوان یک بلای خانمانسوز، امروزه گریبانگیر همه جهانیان است که تبعات ناشی از آن زمینهساز سقوط بسیاری از ارزشها و هنجارهای فرهنگی، اخلاقی و اجتماعی است. این آسیب در گذشته خاص مردان تلقی میشد؛ ولی در حال حاضر زنان را نیز درگیر کرده است. فقر، فحشا، خانواده بی تفاوت، تهاجم فرهنگی و دهها موارد دیگر دست به دست هم داده اند تا بسیاری از دختران و زنان کشور روی به مواد مخدر بیاورند، امروز اعتیاد در میان زنان رو به افزایش است و این مساله زنگ خطری برای تزلزل بنیان خانواده ها می باشد که اگر چاره اندیشی نشود، سرنوشت آینده خانواده در کشورمان نامعلوم خواهد بود.
در جامعه ما نگاه به زنان و دختران معتاد، بسیارسنگین و انگ اجتماعی به شمار می رود به این دلیل که زنان به لحاظ جایگاه مادری از ارج و قرب ویژه ای برخودار هستند و اعتیاد مادران به عنوان محور و هسته اصلی خانواده، تبعات اجتماعی و فرهنگی زیادی به دنبال دارد لذا اعتیاد زنان زمینه ساز بسیاری از آسیب های اجتماعی است که با آگاه سازی و آموزش درست به خانواده ها مخصوصا بانوان و مادران می توان از آن جلوگیری کرد.
در ایران دو میلیون و 802 هزار و 800 نفر مصرف كننده مستمر مواد مخدر در سن 15 تا 64 سال هستند و از این تعداد 156 هزار نفر زن هستند. میانگین سن شروع مصرف مواد مخدر در جمعیت 15 تا 64 سال، 24 سال و سه ماه است. این میانگین سنی در مردان 24 سال و یك ماه و در زنان 26 سال و دو ماه است.البته این میزان اعتیاد در زنان هم پذیرفته و پسندیده نیست ،اگر اكنون تعداد زنان معتاد را با دهه 70 یا 80 مقایسه كنیم، تعداد زنان گرفتار این آسیب اجتماعی نسبت به گذشته بیشتر شده است.
در این خصوص «سیدحسن موسوی چلک» با بیان اینکه مراجعه زنان برای دریافت خدمات درمان و کاهش آسیب در چند سال اخیر افزایش یافته است در گفتگو با خبرنگار اجتماعی شبستان می گوید: طبق پژوهش های ستاد مبارزه با مواد مخدر در سال 86 کمتر از 6 درصد، در سال90 کمتر از 10 درصد و سال 94 حدود ۱۲/۵ درصد بوده است که این امر بیانگر روند رو به رشد مراجعه زنان به مراکز ترک اعتیاد است.
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران تصریح کرد: نکته قابل توجه این است که در گذشته امکانات درمانی برای ارایه خدمات به زنان کمتر بوده و زنان هم به دلیل حساسیت های جامعه، تمایل کمتری برای مراجعه به مراکز ترک اعتیاد جهت دریافت خدمات داشتند ضمن اینکه این مساله هنوز هم وجود دارد اما تدابیری که سازمان های مختلف مانند بهزیستی و وزارت بهداشت و درمان و خود ستاد مبارزه با مواد مخدر به عنوان هماهنگ کننده این سازمان ها داشتند این مراکز افزایش یافته لذا دسترسی آنها نسبت به گذشته بیشتر و حساسیت جامعه نیز نسبت به اعتیاد زنان کمتر شده است بنابراین مراجعه آنها به مراکز ترک اعتیاد در چنین شرایطی دوراز ذهن نیست و ما در سالهای اخیر شاهد مراجعه زنان برای دریافت خدمات درمان و کاهش آسیب در بخش های دولتی و غیر دولتی هستیم.
موسوی با اشاره به بیمه اعتیاد زنان اظهار کرد: در گذشته ردیفی برای بیمه درمانی معتادان تخصیص می یافت ولی اخیرا خبرهایی مبنی بر قطع آن شنیده می شود در حالی که هم در سیاست های کلی برنامه مبارزه مواد مخدر(سال 85) و هم در اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر برتسهیل دسترسی معتادان به خدمات درمانی تاکید شده است و برهمین اساس از سالهای 90 و 91 ردیفی در "بیمه همگانی" برای معتادان تخصیص یافت.
این محقق و پژوهشگر اجتماعی اظهار کرد: به اعتقاد بنده عدم پوشش خدمات درمانی معتادان توسط بیمه ها زمینه مراجعه کمترمعتادان به مراکز ترک اعتیاد را فراهم می کند چون هزینه درمان یکی از مشکلاتی است که معتادان با آن روبرو هستند و این امر می تواند مراجعه آنها را به تاخیرانداخته و با عدم مراجعه، بیماری آنها مزمن تر و آسیب بیشتر معتاد توسط خود، اطرافیان و جامعه شود.
«مجید ابهری» نیز به خبرنگار شبستان گفت: گسترش اعتیاد یکی از اصلی ترین حربه دشمنان در جنگ نرم است که متاسفانه با تغییر الگوی مصرف از مواد مخدر سنتی به صنعتی شاهد افزایش مصرف در این حوزه ها هستیم.
متخصص علوم رفتاری با بیان اینکه خرید و فروش مواد مخدر در فضای مجازی و آموزش تولید آن یکی از علل افزایش دامنه اعتیاد و مصرف در جامعه می باشد تصریح کرد: علی رغم مبارزات چشم گیر پلیس مبارزه با مواد مخدر در تهران و سراسر کشور و اینکه ایران مقام اول را در کشفیات مواد مخدر در جهان را داشته و هزینه های مادی و معنوی زیادی در این زمینه متحمل شده است ولی به دلیل تعدد مراکز تصمیم گیری، سیاست گذاری و آشفتگی در زمینه های ترک و درمان اعتیاد امروزه مواد مخدر صنعتی و گیاهی در میان جوانان به ویژه بانوان رشد قابل توجهی کرده است.
ابهری افزود: دختران جوان به علت چشم به هم چشمی و عقب نماندن از غافله (ژست هابی مردانه) به اصطلاح امروزی ها و گاهی نیز از سر کنجکاوی به سوی باتلاق هولناک اعتیاد کشیده می شوند، اتاق فکر دشمنان با شایعات فراتر و کذب درباره اعتیاد آور نبودن مواد مخدر گیاهی مانند گل دلیلی بر گرایش جوانان بر مصرف آن است، همچنین برای کاهش وزن و یا از بین بردن چین و چروک پوست بانوان از داروهای ماهواره ای استفاده می شود که در 80 درصد این داروها آمفتامین و مواد مخدر خطرناک وجود دارد که اطلاع رسانی در این زمینه ها هوشیاری خانواده و آموزش مهارت های زندگی ،گزینش دوستان مناسب و «نه گفتن» در خواسته های نادرست، واکسیناسیون اصلی جوانان به ویژه دختران می باشد و بانوان باید بدانند که با مصرف این گونه مواد نه کسی امروزی می شود و نه بزرگ.
این آسیب شناس با اشاره به نقش فقر و بی تفاوتی خانواده ها وو همسر معتاد در اعتیاد زنان و دختران اظهار کرد: معمولا بهانه هایی نظیر شرایط اقتصادی در مورد اعتیاد بانوان اصلا قابل قبول نیست اما گرایش به مصرف مواد مخدر به درخواست همسر یا مرد مورد علاقه و سقوط به باتلاق اعتیاد یکی از علل اصلی در کنار سایر دلایل بر اعتیاد زنان است.
وی بابیان اینکه مواد مخدر تاثیری در کاهش فشارهای روحی و روانی افراد ندارد، خاطر نشان کرد: همه جوانان باید بدانند توکل، اعتماد به نفس، ورزش و تفریحات سلام می تواند از فشار روحی و روانی آنها کاسته و بر مقاومت جوانان بیفزاید و گرنه مواد مخدر از هر نوع نه تنها تاثیری در کاهش فشار روحی و روانی انسان ندارد بلکه روح و اعصاب را فرسوده و متلاشی می کند.البته عرضه برنامه های تفریحی و رفاهی ارزان قیمت یا رایگان از سوی دولت و نهادهای متولی می تواند نقش مهمی در پر کردن اوقات فراغت و بالا بردن سطح نشاط در میان جوانان به ویژه بانوان داشته باشد لذا کمبود اقلام تفریحی ارزان و مناسب، می تواند موجب گرایش جوانان به این بلای خانمانسوز شود.وی با بیان اینکه میزان اعتیاد زنان بین 10 تا 15 درصد است گفت: میانگین سنی اعتیاد زنان بین 19 تا 25 سال می باشد.
رؤیا نوری در خصوص آسیبهایی که زنان دارای همسر معتاد با آنها مواجه هستند، می گوید: زندگی با همسر معتاد از ابعاد مختلف به زن آسیب میزند؛ زنها بر اساس رابطه در زندگیشان تعیین تکلیف میکنند و اگر در رابطه با همسر که مهمترین رابطه زندگیشان است دچار خلل شوند قطعاً از بعد حمایت عاطفی، اجتماعی و مسائل بیولوژیکی تحت تأثیر قرار میگیرند و آسیبهای مختلفی را متحمل میشوند.
این مشاور اعتیاد با اشاره به علل مصرف مواد مخدر در زنان اظهار کرد: بسیاری از اوقات، زن تحت تأثیر رفتارهای ناسالم همسر و یا تحت فشار خواستههای همسر در تهیه مواد به مصرف مواد روی میآورد؛ یا گاهی برای ساکت ماندن و همراه کردن، همسرش وی را به مصرف مواد ترغیب میکند؛ و یا در برخی مواقع، زن برای نشان دادن وابستگی و دلبستگی به همسر، هم پای او مواد مصرف میکند.
وی کسب آموزشهای صحیح و مهارتهای زندگی برای دختران و زنان را راهی در جهت توانمندی آنها برشمرد و گفت: بیشتر زنان، آموزشهای صحیح در راستای تأمین نیازهای وجودیشان را بهعنوان یک زن که در معرض آسیبهای زیادی در جامعه و زندگی زناشوییشان قرار دارد، فرانمیگیرند.
این محقق اعتیاد افزود: اگر آموزشها به سمتی رود که جدای از مسائل جنسیتی تواناییهای وجودی انسان را به وی یادآوری کند و اگر این آموزشها در راستای بیدار کردن آگاهی زنان باشد آنان میتوانند در مقابل انتخاب همسر و همچنین در زندگی با فرد معتاد تصمیمگیریهای درست و بهموقع داشته باشند؛ همچنین آموزشها باید به صورتی باشند تا زن بتواند حل مسئله کند و منجر به توانمندی زن شود، این نوع آموزش تبدیل به آگاهی زن میشود و زنی با این آگاهی میتواند مدیریت خوبی داشته باشد و تصمیم درستی در زندگی خود بگیرد.
در این باره علیرضا نوروزی نیز با تاکید بر اینکه خانمها برای مراجعه به مراکز درمانی ترک اعتیاد به اندازه آقایان راحت نیستند؛ گفت: رفتارهایی که از نظر اجتماعی پذیرفته شده نیست در بین خانمها با انگ و تبعیض شدیدتری مواجه میشود. اعتیاد نیز از این قاعده مستثنا نیست اما همین باعث میشود دسترسی خانمها به خدمات درمان اعتیاد محدود شود.
روانپزشک و رئیس درمانگاه ترک اعتیاد مرکز ملی مطالعات اعتیاد ایران با بیان اینکه محیطهای درمان اعتیاد اساسا محیطهای مردانهای هستند؛ اظهار داشت: به نیازهای خاص زنان در مراکز درمان و ترک اعتیاد کمتر توجه میشود. مثلا اگر خانمی که اعتیاد دارد بچه کوچکی داشته باشد، برای ورود به این مراکز به همراهی فرزند خود دچار مشکل خواهد شد. این زنان باید کودک خود را به کسی بسپارند که به دلیل ضعیف بودن شبکه اجتماعی آنها، سپردن کودک هم برایشان دشوار خواهد بود.هزینهها و رفت و آمد نیز سختیهایی برای درمان زنان ایجاد میکند.
نظر شما