الزامات انتظار در کلام امام رضا(ع)/اجر منتظران به‌روایت ثامن‌الحجج(ع)

خبرگزاری شبستان، گروه مهدویت و غدیر: به مناسبت ایام دهه کرامت درباره رویکردهای مهدوی در اندیشه‌ و سیره امام رضا (ع)، با حجت الاسلام «مرتضی قربانی»، کارشناس مرکز تخصصی مهدویت گفت وگویی داشته ایم که در ادامه می آید:

آیا در آموزه های روایی امام رضا(ع) درباره مهدویت و انتظار هم تصریحاتی وجود دارد؟

بررسی روایات امام رضا (ع) نشان می‌دهد که ایشان افزون‌بر 30 روایت پیرامون امام زمان (عج) داشته اند.

امام رضا (ع) پیرامون مباحث مختلف مهدوی مطالبی دارند،  یکی از روایات مطرح شده امام رضا(ع) پیرامون عدم امکان خالی شدن زمین از حجت خداوند است که فرمودند: «زمین هیچ‌گاه از حجت خداوند خالی نمی شود و اگر روزی فرا رسد که زمین خالی از حجت خداوند شود، تمام اهل خود را خواهد بلعید.«

در برخی از روایات نیز امام رضا (ع) کاملاً شفاف به نام، لقب و نصب امام زمان (عج) اشاره کرده و فرموده اند: پدر بزرگوار ایشان کیست و چندمین فرزند از نسل خودشان هستند.

آیا امام رضا(ع) به اوصاف و ویژگی‌های امام زمان (عج) نیز اشاره کرده اند؟

بله، امام رضا (ع) به موضوع غیبت اشاره کرده و در روایت مشهوری فرمودند: منتظر واقعی امام زمان (عج) اگر در رکاب ایشان به شهادت برسد، مانند آن است که در زمان پیامبر (ص) و در رکاب ایشان در جنگ بدر به شهادت رسیده است.

واقفیه به عنوان یکی از جریان های انحرافی مهدوی در عصر امام رضا(ع) چه کارشکنی هایی داشتند و تدبیر امام(ع) مقابل آنها چه بود؟

ماجرای واقفیه یکی از معضل های جدی دوران امامت امام رضا (ع) بود، پیروان واقفیه معتقد بودند امام موسی کاظم(ع) همان مهدی موعود(عج) است! و به نوعی در امامت ایشان توقف و خط انحرافی بزرگی را در برابر شیعه دوازده امامی ایجاد کردند لذا این جریان بخش عمده ای از توان و تمرکز امام رضا(ع) را مصروف خود کرد و ایشان با این تفکر به مبارزه پرداختند.

اما حضرت رضا(ع) در تمامی مناظرات و سخنرانی‌های خود در بطلان نظریه واقفیه مباحثی را مطرح می‌کردند و در نهایت موفقیت‌های بسیاری را نیز در این زمینه به دست آوردند.

درباره برکات وجود و ظهور امام زمان(عج) چه تصریحاتی در بیانات امام رضا(ع) وجود دارد؟

یکی دیگر از اقدامات مهدوی امام رضا (ع)، بیان رسالت موعود شیعه بود،  امام رضا (ع) می فرمایند: رسالت اصلی موعود شیعه، رسالتی اجتماعی است، ایشان می فرماید: مهمترین رسالت موعود، اجتماع است، مهمترین شاخصه و مولفه آن گسترش عدالت است.

امام رضا (ع) در برخی از روایات و دعاهای مطرح شده خود، برای امام زمان (عج) نیز دعا کرده اند و در این قالب نیز به معرفی امام مهدی (عج) می‌پردازند و می فرمایند: امام مهدی برادری مهربان و پدری دلسوز است و ایشان دعا می کنند که خداوندا در راه خدمت به امام زمان (عج) جای مرا با دیگری عوض نکن! و می‌فرمایند: این تبدیل جا برای خداوند آسان اما برای من سخت و دشوار است.

این دعای امام رضا (ع) یک درس برای منتظران ظهور است که در مسیر یاری و خدمت به امام زمان (عج) از دیگران سبقت بگیرند و بدانند که نباید در مسیر زمینه سازی ظهور منتی بگذارند زیرا اگر آنان عملی انجام ندهند، هستند افراد دیگری که در این مسیر گام برخواهند داشت.

کدام اقدامات امام رضا (ع) موجب شد تا افراد و شیعیانی که اعتقاد به امام رضا (ع) دارند در نهایت شیعه دوازده امامی شوند و فرقه هایی وجود نداشته باشد که در زمان ایشان بتوانند انحراف ایجاد می کنند؟

امامان(ع) بعد از امام رضا (ع) همگی دارای لقب ابن الرضا(ع) هستند زیرا اقدامات و تلاش های امام رضا (ع) موجب شد فرقه های انحرافی منحل شوند و هر کس به ایشان اعتقاد داشته باشد به دوازده امام(ع) اعتقاد دارد.

مهمترین اقدام و تلاش امام رضا (ع)، همان برخورد با جریان واقفیه بود که مانع از ایجاد هر گونه انحراف دیگری شد.

با ابطال این سد بزرگ، مسیر تشیع دوازده امامی هموار شد و می توان گفت بعد از امام باقر (ع) و امام صادق (ع)، امام رضا (ع) بیشترین بیانات و روایات را پیرامون امام زمان (عج) مطرح کرده اند و این خط روشنی برای پیروان اهل بیت علیهم السلام ایجاد کرد.

اگرچه در زمان امام عسگری (ع) گروه‌های انحرافی پدیدآمدن اما آن قدر قوی نبودند که بتوانند خط اصیل شیعه و پیروان اهل بیت علیهم السلام را منحرف کنند.