خبرگزاری شبستان، گروه سیاسی- پریسا رهنما: روز گذشته یکشنبه 16 تیر 98 جمهوری اسلامی ایران در گام دوم کاهش تعهدات برجامی خود دست به افزایش درصد غنی سازی اورانیوم زد تا پاسخی به اجرا نشدن تعهدات طرف های برجامی داده باشد. در خصوص عواقب این اقدام و پیامدهایی که برای ایران خواهد داشت با «سید صباح زنگنه»، دیپلمات سابق کشورمان گفت و گو کرده ایم که مشروح مصاحبه وی با شبستان را در زیر می خوانید:
آیا افزایش درصد غنی سازی اورانیوم ایران موجب بازگشت طرف های برجامی به تعهدات شان خواهد شد؟
دولت جمهوری اسلامی با این امید که بتواند بر روی طرف های برجامی تاثیری بگذارد که به تعهدات خودشان بازگردند، این اقدامات را در دستور کار خود قرار داده اند. تماس های مکرر «امانوئل مکرون»، رییس جمهوری فرانسه با رییس جمهوری ایران علامتی است که نشان می دهد دولت های اروپایی مایل نیستند که مسایل اوج بگیرد و تنش میان ایران و کشورهای غربی افزایش یابد. اگر اروپایی ها بتوانند اقدامی انجام دهند بسیار مفید خواهد بود. رییس جمهوری آمریکا نیز چراغ سبزی در این میان نشان داده و به آقای مکرون گفته بود سفر یا هرگونه تبادل که مد نظر با ایران دارید را می توانید انجام دهید. همچنین آمریکایی ها تمایل دارند در مذاکرات 4+1 با ایران نیز حضور یابند که ایران هم مخالفتی با این تمایل ندارد البته شروطی را برای آن تعیین کرده است. احتمالا واشنگتن به دنبال گریزگاهی است که در مذاکرات برجام حضور یابد و این نشان دیگری است که از نوعی عقب نشینی طرف های مقابل ایران با انجام کاهش تعهدات برجامی جمهوری اسلامی حکایت دارد.
آیا ادامه این روند همچنان تاثیر مثبت بر طرف های برجامی خواهد داشت؟
اینکه کاهش تعهدات برجامی ایران تا چه حد مدیریت شود، بسیار مهم است و باید دید که این اقدامات تا چه اندازه می تواند موجب برداشتن گام مثبت از سوی طرف های مقابل شود البته ایران معتقد است تا تحریم ها برداشته نشود به اقدامات خود در مسیر کاهش تعهدات اش در برجام ادامه خواهد داد. ایران نباید هم اکنون که دست به این اقدام زده است تا نگرفتن امتیاز از مواضع خود کوتاه بیاید زیرا در غیر این صورت ایران مجبور خواهد شد در سایه مذاکرات جدیدی حضور یابد و امتیازاتی را به طرف های غربی بدهد.
اگر اروپا نسبت به این اقدام ایران واکنش مثبت مد نظر تهران را نشان ندهد و با پیوستن به واشنگتن تحریم های جدیدی علیه ایران اجرا کند، آن گاه ایران چه کاری می تواند انجام دهد؟
در حال حاضر عملا تحریم های اروپا نیز علیه ایران برقرار است اما نامی از آن برده نمی شود. عملا هیچ گونه تجارتی با اروپایی ها نداریم که خریدها هم محدود به اقلام معین (غذا و دارو) است. اگر اروپا بخواهد ایران را به همراه آمریکا تحریم کند، تفاوت زیادی در اوضاع فعلی ما ایجاد نخواهد شد و اوضاع از این بدتر نمی شود البته امکان دارد که در شورای حکام بین المللی انرژی اتمی به صورت نمایشی جلساتی با حضور اروپایی ها و امریکایی ها علیه ایران برگزار شود که این جلسات تاثیر مثبت تری برای طرف های غربی و تاثیر منفی تر برای ایران نخواهد شد؛ تنها برای انتقال دادن موضوع به شورای امنیت سازمان ملل امکان دارد که این روند انجام شود و آن هم بسیار پیچیده و زمان بر خواهد بود که آمریکا و اتحادیه اروپا نمی توانند توفیقی در این مسئله به دست آورند.
آمریکا در سال های اخیر به منظور انجام اقدام نظامی (جنگ) علیه هر کشوری دست به ایجاد اجماع جهانی زده است. آیا کاهش تعهدات برجامی ایران و واکنش منفی جهانیان به این اقدام تهران زمینه را برای جنگ و ایجاد اجماع جهانی به نفع آمریکا در این میان فراهم نمی کند؟
اولویت آمریکایی ها در حال حاضر جنگ نیست. آنها حتی به یک جنگ محدود هم علیه ایران نمی اندیشند زیرا نمی دانند سرنوشت آن چه خواهد شد و امکان دارد به یک جنگ فراگیر تبدیل شود و تلفات و خسارات زیادی برای آمریکا و متحدان اش در منطقه به دنبال خواهد داشت. آمریکایی ها در دولت ترامپ به دنبال انجام ضربات نمایشی نظامی علیه کشورهای مقصد خود بوده اند که موشک های کوریای هاوک به چند نقطه ارسال کنند و به صورت تبلیغاتی نشان دهند که اقدام نظامی انجام داده اند. آنها از ورود به یک جنگ فراگیر نگرانی جدی دارند زیرا وارد فصل انتخابات می شوند و اختلاف نظرها در کنگره با رییس جمهور این کشور بسیار زیاد است و پرونده های حقوقی قضایی زیادی در آمریکا برای ترامپ وجود دارد. این مشکلات باعث می شود آمریکا برای انجام اقدام نظامی علیه ایران یک اجماع داخلی نداشته باشد چه برسد به اجماع خارجی. اجماع خارجی نیازمند وجهه بسیار مثبت یک کشور است که حتی در حمله به عراق هم آمریکا نتوانست اجماع جهانی مد نظر خودش را ایجاد کند؛ با ذهنیت رییس جمهوری آمریکا چنین اقدامی سازگار نیست./
نظر شما