کرامات بانویی از نسل باب‌ الحوائج(ع)/ عزیمت‌گاه «دلجویان زینبی» به زیارت اربعین

خبرگزاری شبستان، گروه قرآن و معارف: توسعه شهرها یکی از الزامات دنیای مدرن است و این توسعه ناگزیر با برخی تخریب ها، لذا جامعه شناسان می گویند مدرنیته از بقایای سنت سر برآورد نه اینکه یک مرتبه از آسمان فرود آمده باشد.

افزایش ساخت و سازها در بافت شهری در مسیر توسعه شهرها مستمرا روی می دهد و بر همین اساس بزرگراه امام علی (ع) که از شمال شرق تا جنوب تهران را به هم وصل می کند در سال 1392 گشایش یافت. ساخت این مسیر با تخریب مراکز فرهنگی، تجاری و مسکونی زیادی همراه بود که مسجد حجت (عج) در تقاطع این بزرگراه با خیابان شهید سیدجوادی، نزدیک خیابان خاوران، از جمله آنها بود. امروزه از این خانه خدا فقط ساختمانی برجای مانده و فعالیت هایش ماندن گذشته رونق ندارد. خبرنگار ما پیش از این در گزارشی به این موضوع پرداخته بود.

اما درست چندین متر آن طرف تر، آستان «سیده ملک خاتون» یا «شیرین‌ دخت اسپهبد رستم طبری» معروف به ام ‌الملوک از فرمانروایان آل بویه واقع شده است که نخستین بانوی فرمانروای شیعی مذهب در تاریخ ایران است؛ ساخت و افتتاح بزرگراه امام علی (ع) نه تنها موجب رکود فعالیت های دینی و فرهنگی آستان این امامزاده واجب التعظیم نشد بلکه به آن رونق نیز داد. رونقی که هم در کرامات ام ‌الملوک ریشه دارد و هم در همت مضاعف کارگزاران این آستان مقدس.

تاریخ شهادت می دهد شهرت سیده خاتون تنها بخاطر عدل و انصاف، کفایت و خوشنامی یا زن بودنش نیست، بلکه به دلیل پاسخ دندان شکنی است که در مقابل دعوت تهدید آمیز سلطان محمود غزنوی، به وی می‌دهد. نقل کرده اند: «سلطان محمود وقتی که بیشتر شهرهای ایران را گرفت؛ چند بار در صدد تصرف ری برآمد ولی هر بار سیده ملک خاتون بلطائف الحیل متوسل شد و محمود را بطریقی از این کار منصرف ساخت. تا اینکه محمود سرانجام مصم شد ملک ری را از سیده ملک خاتون بگیرد و در این زمینه به او نامه ایی نوشت.

سیده ملک خاتون برای وی پیغام داد که این کار از دو حال بیرون نیست یا آنکه تو در این نبرد پیروز خواهی شد یا من، اگر تو پیروز شوی که چندان قدر و بهائی نداری، زیرا همه گویند محمود زنی را شکست داد، و اگر من فاتح شوم آبرو و حیثیت تو بر باد خواهد رفت و همگان گویند محمود با آن همه خدم و حشم از زنی بیوه شکست خورد» (به نقل از پایگاه اطلاع رسانی شهرداری منطقه 15 شهر تهران).

اهالی منطقه 15 به ویژه محلات اتابک، نفیس و خاوران کرامات زیادی از سیده ملک خاتون که از نسل حضرت امام کاظم (ع) است، نقل می کنند و می گویند این بانوی با کرامت همچون جدشان، باب الحوائج هستند.

شورای فرهنگی آستان مقدس امامزاده سیده ملک خاتون فعالیت های گسترده ای را برنامه ریزی و اجرا می کند. شاید مشهورترین فعالیت آنان طی سالیان اخیر راه اندازی ستاد اربعین است که طی آن همه ساله تعداد زیادی از بانوان تحت عنوان کاروان «دلجویان زینبی» رهسپار زیارت حضرت سیدالشهداء(ع) در ایام اربعین می شوند. اینک که با نزدیک شدن به ماه های محرم و صفر دوباره دل ها هوای حرم ارباب کرده است، علاقمندان می توانند با مراجعه به دفتر آستان مقدس امامزاده سیده ملک خاتون (س) در اولویت حضور در این کاروان باشند.

دو خیابان آن طرف از خیابان سید جوادی یعنی در خیابان خواجوی کرمانی (شهید هوشنگ انورزاده سابق) آستان مقدس امامزاده اهل بن علی (ع) واقع شده است و همین موضوع موجب شکل گیری همکاری های مستمر میان این دو حرم مطهر شده است، یعنی یک کار فرهنگی خودجوش و به تعبیر مقام معظم رهبری آتش به اختیار.

حرم امامزاده ملک خاتون فضای سرسبز و دلنوازی دارد و بد نیست بدانید که بنای اصلی آن، مربوط به دوره فرمانروایی فتحعلی شاه قاجار است و ویژگی های معماری دوره قاجار را در خود جای داده است. ترکیب معنویت و طراوت، حس عجیبی به این حرم بخشیده است.

فعالیت های حرم مطهر امامزاده ملک خاتون همه روزه است هرچند در برخی از مناسبت های دینی به ویژه محرم حسینی به اوج خود می رسد و جالب است که بیشتر این برنامه ها توسط بانوان و با محوریت اثرگذاری بر این قشر از جامعه اجرا می شود. برای نمونه چند سالی است اجتماع بزرگ زنان عاشورایی در ایام محرم و با هدف تبیین نقش بانوان در احیای معارف دینی به ویژه امر به معروف و نهی از منکر در این آستانه مقدسه برگزار می شود.

یکی از جاذبه های این آستان وجود مزار دو شهید واقعه تلخ ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ و پنج شهید گمنام دوره دفاع مقدس است که موجب جذب بیشتر مردم به این حرم شده است، در واقع شجاعت مثال زدنی سیده ملک خاتون و مقاومت وی در برابر حاکم وقت با ایثار فرزندان ایران زمین در این قطعه از کشورمان در کنار هم جلوه گری می کند.

یکی دیگر از جاذبه های این آستان اتاقی است که بنابر نقل مشهور، زمانی محل تدریس ملاصدرا، فیلسوف نام آشنا بوده است. از سوی دیگر می گویند علامه میرداماد و حکیم میرفندرسکی، مدت زمانی در این مکان حضور می یافتند و مشغول مطالعه و پژوهش می شدند.

آستانه مقدسه امامزاده ملک خاتون در ابعاد عبادی، مذهبی، فرهنگی، علمی و تفرجگاهی، مرکز آمد و شد مردم و فرهیختگان و معطر به شمیم حضور شهدا است. اگر می خواهید با بانویی نام آشنا در تاریخ شیعه که به همگان نشان داد پیشرفت، موفقیت و مبارز بودن، زن و مرد نمی شناسد آشنا شوید، بد نیست سری به خیابان شهید سید جوادی تهران بزنید.

سخن آخر اینکه، همانطور که خبرنگار پیش از این در گزارش «مسجدی که حاشیه‌نشین «اتوبان امام علی (ع)» نشد» نشان داد همت های بلند هر نوع مانعی را از سر راه بر می دارد، دوستداران اهل بیت (ع) اجازه ندادند حرم مطهر یکی از نوادگان حضرت موسی بن جعفر (ع) حاشیه نشین شهرسازی ها شود.