امام‌زاده اسماعیل(ع) زرگنده؛ از محل اعزام رزمندگان به جبهه‌ها تا قطب فرهنگی

خبرگزاری شبستان، گروه قرآن و معارف: مروری بر تاریخ حضور امامزادگان در ایران اسلامی نشان می دهد این ذوات مقدسه چه در زمان حیات و چه پس از رحلت یا شهادت شان، ملجاء اجتماعات مردمی و تحولات فرهنگی، علمی، سیاسی و اجتماعی در ایران اسلامی بوده اند چنان که بارگاه حضرت معصومه(س) در قم و حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در ری بهترین شاهد بر این ادعا است.

برخی امامزادگان هم اگرچه شهرت و آوازه شان در حد و اندازه حضرت معصومه(س) نیست اما توانسته اند در محلات و مناطق مختلف منشاء اثر باشند و به تعبیر مقام معظم رهبری، قطب فرهنگی شوند.

مرقد امامزاده اسماعیل(ع) واقع در محله زرگنده تهران از جمله بقاعی است که در این قطبیت یافتن و ملجاء شدن نه فقط بین اهالی منطقه و محله بلکه در میان زائران خود از سراسر کشور، پیشتاز بوده و کرامات و برکات حضورش پرآوازه است.

این آستان مقدس در میانه بوستان زرگنده واقع شده لذا برای تشرف به مضجع شریف آن، ناگزیر به عبور از فضای سرسبز آن هستی؛ فضایی که دور تا دورش مزین به تصاویر و اسامی شهدای یکی از محلات همسایه آستان معروف به «شهیدآباد» است ... جوانانی که معصومیت نگاه شان در قاب عکس ها، هر بیننده ای را مجذوب خود می کند تا بی اختیار و با اشتیاق یک به یک اسامی شان را بخوانی و در دل برای شفاعت و حاجت روایی، دست دعا به سوی شان دراز کنی.

در میانه این بوستان مقبره الشهدای پنج تن از شهدای گمنام دوران دفاع مقدس قرار دارد که حضور زائران و لب هایی که به فاتحه و دعا و ذکر در کنار آنها باز و بسته می شود، در بدو ورود تصویری زیبا را پیش چشم خلق می کند.

این مقبره الشهداء در جوار امامزاده یک تعبیر دیگر هم دارد ... اینکه شهادت از فرهنگ اهل بیت(ع) جدا نیست و هر جا نشانی از خاندان رسالت است، نشانی از شهید و شهادت هم وجود دارد.

آستان امامزاده اسماعیل(ع) با آنکه وسعت چندانی ندارد اما از چنان خلوص و معنویتی برخوردار است که مثل مغناطیس، هر عابری را جذب می کند تا به قدر یک سلام و عرض ادب هم که شده، دقایقی را در این فضا تنفس کند و با حالی خوب مسیر را ادامه دهی.

مغناطیسی که باعث شده در هر فرصتی آستان این امامزاده عظیم الشان(ع) انتخاب نخست اهالی محله برای حضور باشد، و برای این انتخاب فرق نمی کند زمان عزا باشد یا شادی، وسط هفته باشد یا روز تعطیل ... زائران فقط می خواهند تا ریه های جسم و جان خود را به قدر بضاعت از معنویت فضا لبریز کنند...

شجره نامه ايشان روي تابلوي بزرگي نوشته و در داخل حرم نصب شده كه در آن تاريخ وفات ايشان سال 850 قمری قيد شده است.

«سید محمدحسین فرزان مهر» درباره شجره نامه این امامزاده واجب التعظیم(ع)، می گوید: امامزاده اسماعیل(ع) واقع در محله زرگنده از نوادگان امام سجاد(ع) با شجره نامه ای که به تایید آیت الله العظمی مرعشی نجفی رسیده، است. اما متاسفانه درباره کیفیت از دنیا رفتن ایشان اطلاعی در دست نیست.

مدیر آستان مقدس امامزاده اسماعیل(ع) زرگنده با بیان اینکه وجود بابرکت این امامزاده مرکز ثقل مراسم های مذهبی محله و منطقه است، اظهار کرد: برای مثال در روز عاشورای حسینی همه هیئات محلات زرگنده، شهیدآباد، قلهک، درب دوم و میرداماد به این آستان می آیند و در صحن روبرویی آن عزاداری می کنند؛ همچنین است در مناسبت هایی مثل لیالی قدر که مردم در برنامه های آستان مشارکتی فعال و گسترده دارند.

وی با اشاره به مرکزیت فرهنگی این آستان در محله زرگنده تهران، بیان کرد: این آستان با برگزاری دوره های آموزشی و نیز برنامه های مناسبتی، خدمات فرهنگی قرآنی را به زائران و اهالی منطقه ارائه می کند.

فرزان مهر درباره محل تامین اطعام ها و اکرام های آستان امامزاده اسماعیل(ع) بیان کرد: بیشتر زائران این آستان را خواهران تشکیل می دهند و معمولا نذورات را همراه خود می آورند؛ برای مثال پنجشنبه ها سفره اطعام ویژه خواهران برپا است که هزینه های آن تماما از جانب خیران و بانیان تامین می شود.

وی درباره برنامه های فرهنگی این آستان در طول هفته و ماه، اعلام کرد: قرائت روزانه ادعیه قبل از نماز ظهر و عصر، همچون حدیث کساء یا زیارت امین الله و زیارت عاشورا، برگزاری دعای ندبه در صبح های جمعه، برگزاری آئین دعای سمات در عصرهای جمعه، برگزاری مراسم در همه وفیات و شهادات و نیز ولادات همراه با سخنرانی و مدیحه سرایی و اطعام از محل نذورات مردمی و درآمد موقوفات امامزاده که هم در سطح محله و هم در دیگر نقاط است، جزء این برنامه ها می شود.

مدیر آستان مقدس امامزاده اسماعیل(ع) زرگنده با اشاره به نقش آفرینی این آستان در مواضع حساس تاریخی بیان کرد: این مضجع محل اعزام رزمندگان در دوران دفاع مقدس بوده و شهدایی که امروز تصاویرشان زینت بخش محوطه بیرونی آستان است، از اینجا رهسپار جبهه های جنگ شده اند. در داخل حرم دو تن از شهیدان انقلاب که تاریخ شهادت شان 21 بهمن سال 57 است، دفن شده اند.

وی با اشاره به مجاورات آستان امامزاده اسماعیل(ع) زرگنده با مقبره پنج تن از شهدای گمنام دوران دفاع مقدس، گفت: کثرت شهدای محلات مجاور با آستان امامزاده باعث شده که یکی از محلات به شهیدآباد مشهور شود.

فرزان مهر با اشاره به اجرای طرح نشاط معنوی در این آستان مبارک، خاطرنشان کرد: این طرح در بقاع شاخص اجرا می شود که آستان امامزاده اسماعیل(ع) زرگنده جزء آنها است. مجتمع فرهنگی امام سجاد(ع) در مجاورت آستان، کلاس های فراغت برای نوباوگان و نوجوانان و نیز کارگاه های سبک زندگی اسلامی را برای خانواده ها و دوره های ویژه خردسالان برگزار می کند.

بنابر آنچه بیان شد آستان مقدس امامزاده اسماعیل(ع) زرگنده به مرکز ثقلی برای حضور اهالی محله و منطقه تبدیل شده تا آرامش و نشاط معنوی را در سایه نواده ای از خاندان رسالت تجربه کنند.