سینمای ما تنها یک میلیون مخاطب دارد/ ایرانی ها ریاکار شده اند

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، «کمال تبریزی» عصر دیروز (دوشنبه 24 تیر) در نشست «نشاط در جامعه ایرانی با مرور بر تولیدات سینما و تلویزیون» که در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد، گفت: فیلم مارمولک بعد از گذشت سال ها و علیرغم همه صحبت ها و نقدهایی که به آن وارد شد و به عنوان فیلم سالم و تاثیرگذار شناخته شد، الان اجازه نمایش ندارد. به ما اجازه پخش این فیلم را در سینماها نمی دهند. فیلمی که پروانه نمایش قانونی دارد اما امکان نمایش آن در سینماها نیست. این یک دوگانگی است که مختص جامعه ما است.

این کارگردان با بیان اینکه ما در مردم و جامعه دوگانگی ایجاد کردیم، عنوان کرد: در جلسات خصوصی چیزهایی می بینیم که به صورت رسمی و از تریبون جامعه و کلی آنها را نمی بینیم. در حقیقت ما یک زندگی شخصی و یک زندگی اجتماعی پیدا کردیم که با هم متنافر شدند. ریشه یک سری از معضلات اجتماعی به همین نگاهی بر می گردد که در جامعه داریم. به عنوان مثال خواننده ای که امکان انتشار موسیقی و صدایش به طور عمومی وجود ندارد در خیلی از محافل حضور می یابد و اجرا می کند.

وی تصریح کرد: از نظر فیلم سازان یک بلاتکلیفی در کشور در مورد خیلی از مسایل جامعه وجود دارد که مردم را به سمت و سوی خاصی برده است. نمونه آن را می توان در فضای مجازی دید که چقدر خشونت و فحاشی وجود دارد. در حقیقت افراد جامعه ما دو وجه پیدا کردند: وجه پنهان و آشکار. دو جور اخلاق در جامعه ایجاد کردیم: اخلاق محفلی و اجتماعی که این دو متاسفانه در تقابل با هم قرار دارند. برای همین نمی توانیم با آمار بگوییم چند درصد مردم نشاط و زندگی آرامی دارند. متاسفانه ملت ما به نقطه ای رسیده که ظاهرشان بیانگر درون شان نیست و آدم نمی داند با کسی که حرف می زند، دوست اش هست یا نه.

این کارگردان با بیان اینکه در جامعه ایران نمی توان قضاوت صحیحی از شادی داشت، عنوان کرد: بزرگترین اشتباه ما این است که بیش از اندازه در زندگی خصوصی مردم دخالت کردیم، هر کسی حریم خصوصی خود را دارد. ما حق نداریم همه مردم را شبیه همدیگر کنیم. سعی کردیم مردم را شبیه یکدیگر کنیم و همین امر باعث به وجود آمدن ناهنجاری های اجتماعی شد. فیلم هایی که در حوزه کمدی ساخته می شود، هر چه میزان کمدی بودن اش بیشتر باشد، استقبال بیشتری می شود و هر چقدر فیلم هنجارشکنی باشد، اقبال بیشتری خواهد شد اما اگر فیلم تلخ بسازیم، استقبالی نمی شود.

تبریزی با اشاره به اینکه مردم ما به وضعیت خود درمانی رسیدند، بیان کرد: روزهای تعطیل همه بار سفر می بندند و راهی شمال می شوند و برایشان فرقی نمی کند این تعطیلی زمینه شادی داشته باشد یا نه. عضو شورای پروانه نمایش در وزارت ارشاد هستم و این جالب است که کسی که فیلم توقیفی دارد، عضو چنین شورایی باشد. به خاطر این عضویت صددرصد فیلم هایی که تولید می شود را می بینم. سینماگر و تهیه کننده به دنبال مخاطب هستند، پروژه ای را که شروع می کنند باید تعریفی برای مخاطب آن یعنی رده سنی و طبقه اجتماعی داشته باشند.

وی خاطرنشان کرد: سینمای ایران به تدریج دارد به سمت دو نوع فیلم می رود. سبد محصولات سینمایی شامل دو گروه است یا فیلمساز سودای شرکت در جشنواره های خارجی را دارد و به مخاطبان محدود فکر می کند و یا اینکه فیلم کمدی می سازد. بدین ترتیب دیگر ژانرها را از دست دادیم و سینمای کودک و نوجوان هم نداریم. فیلم های کمدی مان نیز به این شکل است که هرچه به سمت هنجارشکنی رود، استقبال بیشتری از آن می شود.

تبریزی با اشاره به اینکه گروه عظیمی با سینما قهر کردند، افزود: کسانی که به سینما می آیند، افراد مشخصی هستند. ما در دوره هایی چهار تا پنج میلیون مخاطب داشتیم اما الان مخاطبان سینما یک میلیون نفر است. با جمعیت 70- 80 میلیونی در موارد خاص حداکثر سینما دو میلیون مخاطب دارد. فیلمی که وارد بحث اجتماعی نشود و صرفا سرگرم کننده باشد، سریع پروانه نمایش می گیرد اما اگر بخواهد وارد مسئله ای جدی شود، آن را باز کند و سوالی مطرح کند باید بماند تا حذفیاتی داشته باشد. داریم به سمتی می رویم که نه تنها با خانواده بلکه با جمع دوستان هم نمی توانیم به سینما برویم و متاسفانه کم کم این امر عادی می شود و سینما صرفا سرگرمی و تفریح می شود. خواسته های سرکوب شده انگیزه ای می شود که مخاطب بیاید آن را در سینماها بیابد و لحظاتی احساس پیروزی کند در مورد موضوعی که در خود سرکوب کرده و آن را در پرده سینما می بیند.

کارگردان لیلی با من است، مهر مادری، شیدا، مارموز، عبور، طبقه حساس و فرش باد اظهار داشت: یک مدل خنده دارد از تلویزیون ترویج می شود و آن این است که بی دلیل بخندیم و اصلا مهم نباشد که موضوعی وجود داشته باشد یا نه. این اتفاق خوبی نیست به جایی می رسیم که خنده ما همان خنده مهمانداران هواپیما می شود. خنده مهمانداران جزو وظایف قانونی آنهاست. گروهی هستند که می گویند فقط بخندید بدون هیچ دلیل و استدلالی. جامعه دچار معضلات عجیب و بحران های غریب شدیم که ریشه اخلاقی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی دارد. اتاق فکری برای ارایه راهکارهای تاثیرگذار برای رفتارهای اجتماعی لازم است.