« حجت الاسلام مهدی راست روش» در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری شبستان از البرز در خصوص نخستین بخش سوالات با محوریت عاشورای حسینی گفت: اهمیت یک رخداد و واقعه تاریخی با عنوان قیام عاشورا به عنوان یک راهبرد برای مردمان عصر امروز تلقی می شود، که در هجمه های متعدد زندگی و روزمرگی ها بتوانند راه حق را از باطل تشخیص دهند. راهبردی که پس از گذشت بیش از 1400 سال همچنان برای زندگی بشر سرمشق است.
به عنوان رئیس دفتر نمایندگی شورای سیاستگذاری ائمه جمعه استان البرز بفرمایید، چرا باید حادثه عاشورا را گرامی بداریم؟
توجه به دین و سنت های الهی یکی از دلایل اصلی اهمیت گرامیداشت خاطره واقعه عاشورا است. به واقع خداوند از روش های بشری برای هدایت بشر استفاده می کند. هدایت، رشد و تقویت روح عقل بشر برای جایگاهی که لایق آن باشد منش خداوند برای برای پرورش انسان است. در بحث واقعه عاشورا در اولین نگاه باید به جایگاه امیرالمومنین(ع) تأمل کرد. آن حضرت کاری بس عظیم کردند که جهان همواره متحیر عظمت این کار است. دانشمند مسیحی در این خصوص می گوید: هیچ فردی مانند علی (ع) مورد هجوم و انکار نبوده است و اگر مخالفان و دشمنان اجازه می دادند که روش و منش حضرت علی(ع) در جامعه اجرا شود، شاهد تحول اساسی در سبک و منش زندگی امروز بشر بودیم.
امام حسین(ع) با هدف اصلاح و احیاء دین جدّشان رسول اکرم (ص) قیام کردند. این امر به واقع احیاء انسانیت و رشد بشر است، چرا که خدا می خواهد انسان به جایگاه خودش برگردد به همین دلیل است که قیام امام حسین (ع) را گرامی می داریم. موارد بسیار پر اهمیت در احیاء دین با قیام امام حسین(ع) شکل گرفت که احیاء ارزش های اسلامی، احیاء مقام حقیقی انسانیت، احیاء حقیقت رشد و تقوای الهی از جمله محورهای این قیام است.
به عنوان استاد دانشگاه و حوزه بفرمایید، چگونه اصحابی که زمانی در سپاه امام علی(ع) حضور داشتند، مانند شمر که جانباز لشکر امام علی(ع) بود، مقابل امام حسین(ع) ایستاد و اینچنین به اهل بیت پیامبر(ع) هتک حرمت شد؟
در روایتی داریم که اصل قصه کربلا نیز به همین مطلب برمی گردد. پیامبر اکرم(ص) فرمودند: « فانه لایبغضک من العرب الاّدعی و لامن الانصار الّا یهودی و لا من سایر النّاس الّا شقی» ای علی براستی تو را دشمن نمی دارد از عرب مگر کسی که زنازاده باشد و نه از انصار مگر کسی که یهودی باشد و نه از سایر مردم مگر کسی که شقی باشد.
اساس کینه به امام علی(ع) به وجود میزان ایمان در انسان ها بر می گردد. هرکس حبّ امیرالمومنین(ع) را نداشته باشد هیچ عملی از او پذیرفته نیست. ملاک حلال زادگی انسان نیز همین بغض و یا حبّ امیرالمومنین(ع) است. به عبارت دیگر میزان تشخیص حق از باطل نیز علی (ع) است که در روایات متواتر بارها به آن اشاره شده است. پس از رحلت رسول خدا(ص)، دشمنی ها با علی بن ابیطالب(ع) شروع شد. چرا که در زمان گسترش اسلام، آن حضرت ضربات سنگینی را به دشمنان خدا وارد کرده بودند. از طرف دیگر در زمان امامت ایشان، حساسیت به اموال بیت المال و پس گرفتن اموالی که مهریه کابین زنان شده بود، خشم عدّه بیشماری از مخالفان را ایجاد کرد. آن چنان که در دعای ندبه نیز نسبت به این مطلب اشاره شده است آن جا که می گوییم کینه بدویه خیبر و حنین بروز کرد.
امیرالمومنین(ع) نسبت به اجرای دین و دستورات الهی سخت گیر بود و در مقابل این سخت گیری، حبّ ریاست و حسد زیاده خواهان برانگیخته شد. چون امام علی(ع) در موضع حق بود و در اجرای حدود الهی با کسی تعارف نداشت، دشمنان ذات حقیقی خود را نشان دادند و ظهور علنی این دشمنی در روز عاشورا با صف آرایی 40 هزار نفر در برابر امام زمان یعنی امام حسین(ع) واقع شد. همواره این اصل حاکم بوده است که افراد زیاده خواه هر زمان که موانعی در برابر خود می بینند، آشفته می شوند. اینچنین می شود که روش های یزیدی، معاویه صفتی با تخریب، تهدید و تطمیع اتفاق می افتد.
امام حسین (ع) را سید و سالار شهیدان می نامند، شهادت به چه معنا و برای چه کسانی است؟
شب عاشورا امام حسین(ع) خطاب به یارانشان می فرمایند که هر کس که حق الناس برگردن دارد برگردد و ادای دین کند، چرا که کسی که حق الناس برعهده اش باشد نمی تواند شهید شود. اینجاست که مسئله حق الناس و در کنار آن حق الله معلوم می شود که تا چه اندازه در سعادت و شقاوت انسان موثر است. حساسیت امام علی(ع) به حق الناس زمینه دشمنی دشمنان با ایشان شد. نامه امام به مالک اشتر با عنوان منشور کارگزارانی خدمت به مدیران به مردم، چارچوب حساسیت در این مسئولیت را به خوبی روشن می کند.
امروزه قوه قضائیه به عنوان یک اصل برای تحقق حقوق مردم، اجرای عدالت اسلامی و پیشگیری از تجاوز به اموال بیت المال جایگاه ویژه ای در نظام اسلامی دارد. تخریب ها و دشمنی ها وقتی صورت می گیرد که در برابر باطل هیچ حلوایی برای مسئول، شیرین نیاید و حق الناس را مراقبت کند.
امروز اگر دل های مدیران خطاکار می لرزد و به مدیران صالح بهاء داده می شود به واسطه اجرای حق از طرف کارگزارانی است که معتقد به چارچوب منشور مدیریتی امام علی(ع) هستند.
یکی از محورهای واقعه عاشورا، شهادت طفل شیرخواره امام حسین(ع)، اسارت اهل بیت ایشان و آتش زدن خیمه ها است، بفرمایید از نگاه امام حسین(ع) جایگاه خانواده چگونه است و چرا اهل بیت خودشان را در این قیام به همراه بردند؟
« خانواده» و « خانواده محوری» باور اصلی و فکری امام حسین(ع) است که اساس این باور برمبنای دین مبین اسلام است. در نظام اسلامی خانواده را رکن و اساسی می دانند و آنچنان که رهبر معظم انقلاب نیز به آن اشاره داشته اند، الگوی پیشرفت اسلامی با نگاه عمده به جایگاه خانواده محقق می شود. رفتار و عملکرد امام حسین(ع) در رابطه ای که خانواده ایشان در قیام عاشورا از خود نشان دادند گویای میزان عشق و سنگ بنای محبت در خانواده است. رأفت و مهربانی نسبت به خانواده و زنان اساس رفتار اهل بیت(ع) بود. رابطه ایشان با دخترانشان، همسرانشان و دیگر اعضاء خانواده نشان می دهد که جایگاه ویژه ای برای خانواده قائل بودند.
پیش از اسلام، زن پس از مرگ همسر به عنوان ارث میان وراث تقسیم می شد و دختران زنده به گور می شدند. با ظهور اسلام و رفتار پیامبر اکرم (ص) با زنان به ویژه با دخترشان حضرت زهرا(س) نگاه به خانواده و به ویژه زنان را تغییر داد. این نگاه در روز واقعه عاشورا تجلی پیدا کرد. عشق و عاطفه یکی از محورهای واقع عاشورا است. آن چنان که پس از واقعه عاشورا، روزی فردی وارد خانه حضرت زینب(س) می شود و می بیند، زنی صورت سوخته در آفتاب نشسته است. خطاب به حضرت زینب(س) می گوید که این کنیزتان باید در سایه بنشیند چرا که صورت او زیر آفتاب سوخته است. اینجاست که حضرت زینب(س) می فرمایند که این « رباب» همسر امام حسین(ع) است که پس از واقعه عاشورا تا کنون به عشق همسرش زیر سایه ای ننشسته است.
تربیت عالی در پرتو محبت و معرفت در وجود نازنین حضرت علی اکبر(ع) به ظهور نشسته بود. کربلا داستان عاشقی است و اگر کسی بخواهد رمان عاشقانه ای بنویسد، گوشه گوشه کربلا بستر این داستان است. این جمله که کربلا در کربلا می ماند اگر « زینب (س) » نبود نیز نشان می دهد که راوی وقایع عاشورا باید کسانی بودند که صادق، صالح و حق بین بودند. به عبارت دیگر حضور اهل بیت امام حسین(ع) همراه ایشان در واقعه کربلا، بنایی شد تا راویان این واقعه کسانی باشند چون زینب کبری(س)، حضرت امام سجاد(ع) در غیر این ممکن بود که تحریف در اصل واقع اتفاق افتد.
درس و نتیجه ای که امروز از قیام عاشورا می توان گرفت و در بستر زندگی از آن بهره مند شد، چیست؟
پیاده سازی گفتمان قیام عاشورا که همان امر به معروف و نهی از منکر است، نتیجه اصلی واقعه عاشورا تلقی می شود. گفتار و رفتار ما با باور به حرکت امام حسین(ع) برگرفته از معرفتی است، که از ایشان می فهمیم و این مطلب نشان می دهد که تا چه اندازه در این الگوبرداری موفق عمل کرده ایم. جوانمردی حضرت عباس (ع) ، شجاعت، صداقت حضرت علی اکبر(ع)، معرفت و محبت و حق محوری حضرت زینب(س) و ... هر یک به نوبه خود گویای رفتار و الگویی شاخص برای انسان های حق محور است.
حرف آخر، برای نسل امروز چه کتابی را به منظور شناخت بهتر و بیشتر واقعه عاشورا معرفی می کنید؟
برای نوجوانان و جوانان کتاب های متعددی در خصوص واقعه عاشورا نوشته شده است که از جمله آن ها به کتاب حماسه حسینی شهید مرتضی مطهری، کتاب آذرخشی از آسمان کربلا نوشته آیت الله مصباح یزدی، کتاب لهوب از سید بن طاووس و کتاب منتهی آمال شیخ عباس قمی از جمله کتاب های قابل توجه در این حوزه است.
نظر شما