به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان: دو کتاب جدید آیت الله «سید مصطفی محقق داماد» با عناوین «فاجعه جهل مقدس» و «در دادگاه جهل مقدس» طی نشست «شب روشنگری دینی»، یکشنبه، ۲۴ شهریور ماه در بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار(کانون زبان فارسی) با حضور علاقه مندان برگزار شد.
«شهین اعوانی» در این نشست طی سخنانی با اشاره به محتوای این آثار گفت: کتاب فاجعه جهل مقدس را می توان مجموعه مقالاتی با موضوع مشترک نامید. آنچه که من کمتر در میان اساتید دیگر می بینم اما به عنوان ویژگی در آیت الله محقق داماد مشاهده کردم و در کتاب وی نیز این خصیصه دیده می شود، آن است که او در نگارش این مقالات هرگز در قالب خطابه و از حفظ، مطالبی را ننوشته است و تا جایی که ایشان را می شناسم هرگز سخنرانی صرف نداشتند، بلکه یادداشت کرده و بر اساس آن سخنرانی می کنند در نتیجه این مجموعه صرفا مقاله نیست بلکه مطالب منظم، مدون و با برنامه ریزی است.
عضو هیات علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران ادامه داد: این دو اثر موضوع جهل را از دیدگاه قرآنی، حدیث، ادیان، فلسفه، کلام، فقه و اخلاق، عفان بررسی می کند. استفاده مولف از اشعار ادبی بزرگانی چون حافظ، سعدی، عطار، نمک و چاشنی برای فهم مطالب است. این دو کتاب در مورد حقیقت جویی و خداپرستی است.
اعوانی تاکید کرد: از جمله مباحث مطرح شده در کتاب، عرفان است که از روش‌های خداشناسی هر دین محسوب شده و به معنای شهود مستقیم خداوند است که در این دو اثر به آن توجه شده است. در این دو اثر از بسیاری از عرفا سخن به میان آمده که در راه تجربیات عرفانی خود کشته شدند.
وی اضافه کرد: البته این پدیده را صرفا در تاریخ اسلام نمی بینیم. در اسلام محاکمه سهروردی بود که قاضیان حلب او را محکوم کردند. حلاج را که از عرفای معروف بود در ۵۷ سالگی به اتهام کفرگویی از بین بردند. عین القضات نیز که بعد از دیدار با غزالی به کل متحول شد در ۳۳سالگی گرفتار جهل مقدس مردم زمان خود شد؛ در دادگاه محاکمه و به طرز فجیعی کشته شد. به عقیده آیت الله محقق داماد، عین القضات قربانی اندیشه حاکم بر زمانه خویش است.
این استاد فلسفه تصریح کرد: در این آثار به عرفان مسیحی هم اشاره شده است از جمله به «مایستر اکهارت» اشاره شده است، او در فرقه دومینیکن آموزش های لازم را دریافت کرد و کلیسا به دلیل دیدگاه او در باب وحدت وجود به کفر محکومش کرد. اما کتاب فاجعه جهل مقدس از ارتباط منطقی بیشتری برخوردار است. پنج سخنرانی اول این اثر کاملا به عاشورا اختصاص دارد.
وی ادامه داد: اولین دادگاهی که در تاریخ فلسفه برای تفتیش عقاید برگزار شد، دادگاه سقراط بود. «یاسپرس» می گوید: سقراط تباهی آتن و بلایی را که بر آن فرود آمد، به چشم دید؛ او با بنیاد جریان سوفسطایی مبارزه کرد اما به جرم بدعت در الهیات و جایگزین کردن خدایان دیگر محاکمه شد. جرم سقراط این بود که به جوانان بیداری می داد لذا سوفسطاییان او را محکوم کردند که جوانان را به بیراهه می کشاند.
اعوانی تاکید کرد: بنابراین جهل مقدس همراه با اعتقادات دینی است اما دینی که نَه بر اساس تعقل بلکه بر اساس هوای نفسانی است. در این کتاب به خوارج هم اشاره شده است که چنین جهلی داشتند.
وی با بیان اینکه یکی از مهمترین مباحثی که در این کتاب می تواند برای همه ما مفید باشد جایی است که اخلاق بر دین تقرب می یابد، خاطرنشان کرد: آیت الله محقق داماد در این کتاب به اخلاق پیشادینی اشاره کرده است و می گوید اگر انسان با داشتن این پیشینه وارد دین شود به اعلی علیین و تعالی می رسد، به جز آن اگر ورود به دین باشد در واقع نقش سلبی دارد. کتاب جهل مقدس اثری فلسفی عرفانی است و مساله روز جهان معاصر به شمار می آید.
نظر شما