موسیقی ایرانی را نمی توان از موسیقی آیینی عاشورایی منفک کرد

به گزارش خبرنگار شبستان، نشست خبری آلبوم« خورشید» پیش از ظهر امروز 25 آبان با حضور امیرحسین مدرس خواننده، علیرضا محمدی تهیه کننده و علیرضا صالحی نژاد، آهنگساز در تالار وحدت برگزار شد.

در ابتدای این نشست علیرضا محمدی تهیه کننده آلبوم خورشید گفت: تولید آلبوم موسیقی «خورشید» در موسسه فرهنگی هنری خورشید هشتم از 8 ماه پیش آغاز شد، این آلبوم قرار است گردوغباری از نغمه های عاشورایی بگیرد و آن را به صورت ارکسترال ارایه دهد.

به گفته این تهیه کننده هدف اصلی از تولید آلبوم خورشید احیای بیان صحیح  نغمه های اصیل و ادبی عاشورایی که در طول سالیان سال در فرهنگ ایران وجود داشته و در طول تاریخ به دلایل مختلف و بخشی به خاطر نوآوری هایی موسیقایی که شکل گرفته و به غلط بوده در یک غربت و دوری از عام جامعه قرار گرفته است.

امیرحسین مدرس خواننده با اشاره به فعالیت هایش در گردآوری نغمات آیینی عاشورایی گفت: سالیانی بود که فکرم مشغول بود که نغمه های موسیقی عاشورایی و آیین های کشورمان را در یک جا جمع کنم و این توفیق نصیبم شد که در سال 85 به عنوان اولین قدم این کار را انجام دادم، تعداد 12 قطعه از نوحه های قدیم تهران از 90 سال پیش تا سال 85 را گردآوری کردم، بخشی اتکا به حافظه ام (نوحه هایی که از کودکی در ذهن من شکل گرفته بود) و تعدادی با مراجعه به بازخوانی نوحه خوانان قدیم و پس از ضبط بسیاری از نوحه ها تعدادی را انتخاب کردم که در آلبوم (ماه نی) منتشر شد.

وی با اشاره به سازهای استفاده شده در آلبوم ماه نی گفت: در این آلبوم ماه نی تنها به12 قطعه بسنده شد و همچنین از موسیقی الکترونیک و افکتیو به سبب اقبال نسل جوان به این نوع موسیقی استفاده کردیم.

به گفته مدرس آلبوم ماه نی با استقبال کم نظیری در حوزه موسیقی آیینی مواجه شد به طوری که رسانه ها در ایام محرم از آن استفاده می کردند.

مدرس خاطرنشان کرد: همه میراث عاشورایی را که در آلبوم ماه نی نتوانسته ام به آن بپردازیم و هنوز تعداد زیادی از این نوحه ها و میراث گرانقدر پیش من مانده است، چند ماه گذشته پیشنهاد انتشار این نغمه ها را با آقای علیرضا محمدی مطرح کردم و وی نیز پذیرفتند که در موسسه فرهنگی و هنری خورشید منتشر شود به شرطی که حجم موسیقی زیاد باشد و از ملودی هایی استفاده شود که در آلبوم ماه نی نباشد، در میان آن آثار و نسخه هایی که گردآوری کرده بودم دست به انتخاب زدم و در شروع کار 24 قطعه را پیشنهاد دادم و نهایتاً 8 قطعه انتخاب شد.

این خواننده با اشاره به ملودی آلبوم خورشید گفت: در این آلبوم ما دست به ملودی های قدیمی نزدیم، زیرا اینها نوحه هایی هستند که قدیمی ها بر آنها ملودی گذاشته اند و دست به ملودی ها نزدیم، برای بعضی از ملودیها چون کلام کم بود و قابلیت یک قطعه موسیقایی را نداشت که کلام تکرار شود  از شعر محمدسعید میرزایی یکی از شاعران جوان آیینی استفاده کردیم، البته این هم منوط به این بود که  خیلی کلام نو نباشد و به سیاق قدیم ارایه شده باشد.

به گفته مدرس  آلبوم خورشید می تواند به کسانی که دغدغه موسیقی عاشورایی را دارند کمک کند تا این میراث کهن بماند و کسان دیگری تشویق شوند که این کارهای آیینی را ثبت و ضبط کنند زیرا صرفنظر از ارزش معنوی آن بخشی از هویت موسیقیایی کشور را تشکیل می دهد.

مدرس با بیان اینکه موسیقی ایرانی را نمی توان از موسیقی آیینی عاشورایی منفک کرد، گفت: برخلاف برخی از نامداران عرصه موسیقی که می گویند آوازخواندن بی موسیقی مداحی و روضه خوانی است، شاید انها به این نکته توجه نداشتند که درویش ها موسیقی ردیفی ما را حفظ کردند، خیلی از گوشه های آوازی مان به نام تعزیه خوانان و درویشان هستند. بسیاری از آوازخوانان به نام ما مثل بنان، عارف قزوینی، سیدجواد بدیع زاده شاگرد نوحه خوانان بوده اند نمی شود موسیقی ایرانی را از موسیقی آیینی جدا کرد.

این خواننده درباره همکاری امین تارخ با آلبوم خورشید گفت: آقای تارخ منت گذاشتند و سه قطعه اشعار را در این آلبوم دکلمه کردند یکی در مطلع آلبوم یکی در میان یکی از قطعات و  آلبوم با دکلمه وی پایان می پذیرد. شعرهایی که وی می خواند مستقل از آلبوم است و منتهی با فضای محرم و عاشورا متناسب است.

به گفته مدرس امین تارخ با انگیزه ای غیر از مادی در آلبوم خورشید فعالیت کرده است.

در ادامه نشست علیرضا صالحی نژاد، آهنگساز آلبوم خورشید درباره شاکله ژانر موسیقایی این آلبوم گفت: در این آلبوم ساختار کلاسیک زهی حفظ شده است و شامل نواها و آوازهای دشتی است، اصلاً به سمت پاپ نمی رود، اثر و ساختار کلاسیک موسیقی کاملاً حفظ شده است، ساختار ملودی نغمه ها همیشه با جهش های کم ساخته می شود و بیشتر تکرار در آن است.

علیرضا محمدی درباره دکلمه خوانی تارخ و مرتبط بودن آن با آلبوم گفت: شعری که امین تارخ دکلمه کرده اند چاووشی خوانی بود که در مراسم استقبال از زائران کربلا و مکه خوانده می شد.

مدرس درباره گردآوری نغمه های عاشورایی گفت: این آلبوم گنجینه ای از نوحه های قدیمی که در حقیقت می توان به آن صفت تصنیفی داد و از دهها سال پیش در تهران خوانده می شده البته محققی این کارها را به نت درآورده و تحقیقات را مکتوب کرده است اما هنوز منتشر نشده است. نسل قبل از ما خیلی با این نوع موسیقی مانوس هستند و ارتباط تنگاتنگی با آن برقرار می کنند تا کسانی که نسل بعد از ما هستند، برای نسل ما و نسل بعد از ما هم این نوع موسیقی دلنشین است و آوازهای این آلبوم بیشتر در آوازها شور و ماهور دشتی و بیان ترک و افشاری خوانده شده است.

مدرس خاطرنشان کرد: در آلبوم خورشید از تحقیقات دوستی که نغمات آیینی را گردآوری کرده بود استفاده کردم و بیشتر از چیزی است که در حافظه داشتم و بعضاً در بعضی از دسته ها در بازار تهران این نغمه ها هنوز شنیده می شوند.

به گفته مدرس در آلبوم خورشید یکی از ویژگی هایی که به آن توجه کردیم بیشتر از طریق موسیقی و هویت بخشی به سازها و ریتم وجه حماسی واقعه عاشورا را مدنظر داشته باشیم و همه اش به حزن و ناله که دور از شان اهل بیت است اکتفا کنیم.

مدرس درباره انتخاب تارخ به عنوان دکلمه خوان آلبوم گفت: می خواستیم در این آلبوم صدای کلیشه ای و تکراری نداشته باشیم صدایی را می خواستیم که در عین زیبایی دارای حس و تکراری نباشد که الزاما این صدا نمی توانست صدای گوینده های رادیو و تلویزیون باشد.

پایان پیام/