خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی- محمد پورعلم : گاهی اوقات مخالفت با انتشار یک کتاب یا اکران یک فیلم به برهه زمانی خلق آن اثر بازمی گردد؛ به طوری که با گذشت زمان و تغییر فضای اجتماعی، دیده شدن آن بدیهی و حتی لازم به نظر می رسد.
«باشو غریبه کوچک» بهرام بیضایی شاید یکی از این فیلم ها باشد که با وجود آن که در سال 1364 با حمایت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ساخته شد، اما تا سال 1369 اجازه نمایش در سینماها را نیافت. اکران« باشو» در اواخر دهه شصت و سال های پس از جنگ همزمان است با تغییر نگرش مدیریت فرهنگی کشور و انتشار بسیاری از آثار ادبی و هنری که تا آن زمان امکان دیده شدن نداشتند.
«باشو؛ غریبه کوچک» در بحبوحه جنگ تحمیلی ساخته شد. در زمانه ای که فکر و ذکر مسئولان موفقیت در جنگ بود؛ به همین خاطر فضای فرهنگی جامعه سمت و سوی ترغیب رزمندگان و مردم به مقاومت و ایستادگی تا پیروزی بر صدام داشت. بهرام بیضایی در این شرایط با روایت داستان کودکی جنوبی که از جنگ گریخته و تصادفا به شمال رسیده، روی دیگری از جنگ را به تصویر می کشد.
امروز ساخت آثار انتقادی نسبت به جنگ که تاثیرات اجتماعی آن را به تصویر می کشند، امری عادی به نظر می رسد اما دیروز و در روزهای دشوار دفاع مقدس، این تصویر به هیچ وجه عادی نبود. انگار باید جنگ به پایان برسد تا بتوان از صلح سخن گفت. البته در آن زمان مدیران توجیه دیگری هم برای توقیف «باشو» داشتند و آن غیردینی بودن نگاه آن بود؛ موضعی که در سال های گذشته کاملا برعکس شده و ساخته بهرام بیضایی به عنوان فیلمی با لایه های عمیق دینی شناخته می شود.
«باشو» بیضایی البته در برخورد با موضوع جنگ هم، پیامی عمیق تر از انتقاد به جنگ داشت که اگر درک می شد شاید در همان زمان ساخت، منجر به اکرانش می شد. داستان کودکی جنوبی آشفته از جنگ در دل خانواده ای شمالی، وقتی حتی زبان هم را به خوبی نمی فهمند. موقعیتی که به خودی خود چالش برانگیز است. از این جا به بعد ماجرا درباره تعامل این دو است. تعاملی که به دلایل مختلف به سادگی اتفاق نمی افتد اما در نهایت محقق می شود تا تصویری از یک رابطه عمیق انسانی برای مخاطبان ساخته شود.
حالا که سال ها از ساخت و اکران «باشو؛ غریبه کوچک» می گذرد، ساخته بهرام بیضایی علاوه بر آن که بارها مورد توجه جشنواره ها و رسانه های خارجی قرار گرفته و نقدهای مثبتی دریافت کرده، در نظرسنجی مجلات سینمایی ایران نیز به عنوان بهترین فیلم تاریخ سینمای ایران انتخاب شده است.
بیضایی حالا سال هاست که در آمریکا مشغول تدریس است و علاقمندان به سینما و تئاتر از حضور او محروم شده اند اما همچنان نمایش فیلم ها و یادآوری تئاتر هایش خاطره حضور گرانبهای او را در میان ما زنده می کند. حالا هفته کودک که از امروز سیزده مهرماه آغاز می شود بهانه شده تا آثار سینمایی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان که تاکنون کمتر دیده شده اند، در موزه سینما، روی پرده بروند. نخستین فیلم «باشو غریبه کوچک» است که امروز ساعت 18 در سالن سینما فردوس موزه سینما برای علاقمندان به سینما اکران می شود.
نظر شما