خبرگزاری شبستان: اکثر مفسران و محدثان شیعه و اهل تسنن تصریح کرده اند که آیه مباهله در حق اهل بیت پیامبر(ص) نازل شده است. پیامبر در روز مباهله تنها کسانی را که همراه خود به میعادگاه برد، فرزندانش حسن و حسین و دخترش فاطمه و علی علیهم السلام بودند. برخی از مفسران اهل تسنن که در اقلیت هستند، کوشیده اند که ورود احادیث واقعه روز مباهله را در این زمینه که در عظمت اهل بیت علیهم السلام بوده است، انکار کنند. اما با مراجعه به مسانید و منابع اهل تسنن دیده می شود که بسیاری از آنان احادیثی ذکر نموده و اذعان دارند که واقعه تاریخی مباهله مربوط به پیامبراکرم، حضرت علی، حسنین و حضرت زهرا علیهم السلام می باشد.
" قاضی نورالله شوشتری" در این رابطه در جلد سوم از کتاب نفیس" احقاق الحق" طبع جدید صحفه 46 چنین می گوید: " مفسران در این مسئله اتفاق نظر دارند که " ابناء نا" در آیه مباهله، اشاره به حسن و حسین علیهماالسلام و " نساء نا" اشاره به فاطمه سلام الله علیها و" انفسنا" اشاره به علی علیه السلام است. سپس- در پاورقی کتاب مزبور- حدود شصت نفر از بزرگان اهل سنت را نام برده که تصریح نموده اند آیه مباهله درباره اهل بیت علیهم السلام نازل شده است و نام آنها و مشخصات کتب آنها را از صفحه 46 تا 76 مشروحاً آورده است. از جمله شخصیت های سرشناسی مانند: 1. مسلم بن حجاج نیشابوری، صاحب "صحیح" معروف که از کتب شش گانه مورد اعتماد اهل سنت است. در جلد 7 صفحه 120؛ 2. احمد بن حنبل در کتاب " مسند" جلد1، صفحه 185 ؛ 3.طبری، در تفسیر معروفش در ذیل همین آیه، جلد سوم، صفحه 192؛ 4.حاکم، در کتاب "مستدرک" جلد سوم، صفحه 150؛ 5.حافظ ابونعیم اصفهانی در کتاب " دلائل النبوة" صفحه 297؛ 6. واحدی نیشابوری در کتاب" اسباب النزول"، صفحه 74؛ 7. فخر رازی، در تفسیر معروفش، جلد8، صفحه85؛ 8. ابن اثیر، در کتاب " جامع الاصول"، جلد 9، صفحه 470؛ 9. ابن جوزی در " تذکرة الخواص" صفحه 17؛ 10. طنطاوی، مفسر معروف در تفسیر" الجواهر" جلد دوم، صفحه 120؛ 11. زمخشری، در تفسیر" کشاف" جلد1، صفحه 193.
همچنین محمدبن‌جریر طبری (متوفای 310 قمری) در تفسیر معروف خود ضمن بیان شأن نزول آیه مباهله می‌نویسد: «پیامبر اسلام(ص) جهت مباهله با مسیحیان نجران، همراه علی، فاطمه، حسن و حسین(ع) آمد و آماده مباهله شد، اما آنها با پیامبر مصالحه نمودند و راضی به پرداخت جزیه شدند.»(1)
2. نصربن‌محمد سمرقندی(متوفای 375قمری) در تفسیر خود می‌نویسد: «پیامبر اسلام(ص) آنها [مسیحیان نجران] را به مباهله دعوت کرد و جهت مباهله همراه علی، فاطمه، حسن و حسین(ع) آمد، اما آنها از انجام مباهله سرباز زدند. در این هنگام پیامبر(ص) به آنها فرمود: یا اسلام بیاورید و یا جزیه بدهید. آنها به پرداخت جزیه رضایت داده و بازگشتند. پیامبر اسلام(ص) فرمود: اگر آنها مباهله می‌کردند، همگی هلاک می‌شدند، حتی گنجشکهای نشسته بر دیوارهایشان.»(2)
3. فخر رازی (544 ـ 604قمری) در تفسیر خود پس از بیان توضیحات لازم می‌نویسد: «پیامبر اسلام(ص) پس از اصرار مسیحیان نجران بر جهل خود، آنها را به مباهله فراخواند و برای مباهله همراه علی، فاطمه، حسن و حسین(ع) آمد و به آنها فرمود: هرگاه من دعا کردم، شما آمین گویید. اسقف نجران گفت: ای مسیحیان! من صورتهایی را می‌بینم که اگر خداوند را برای کندن کوه از جای خود بخواهند، [کوهها] از جای خود کنده می‌شوند. با آنها مباهله نکنید؛ زیرا هلاک می‌شوید و در روی زمین تا روز قیامت هیچ نصرانی باقی نمی‌ماند. آنها به پرداخت جزیه راضی شدند و پیامبر اسلام(ص) فرمود: اگر آنها مباهله می‌کردند، تبدیل به میمون و خوک می‌شدند... و خداوند نجران و اهل آن را ـ حتی پرندگان نشسته بر شاخه‌های درختانشان را ـ هلاک می‌نمود.» فخر رازی در ادامه می‌افزاید: «و روی انه علیه السلام لما خرج فی المرط الاسود فجاء الحسن(ع) فأدخله ثم جاء الحسین(ع) فادخله، ثم فاطمه، ثم علی(ع)، ثم قال: انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیراً. روایت شده است که پیامبر اسلام(ص) با یک عبای پشمی سیاه رنگ از منزل خارج شد، حسن(ع) آمد و آن را داخل عبای خود نمود و سپس حسین(ع) آمد، او را نیز در زیر عبای خود قرار داد، سپس علی و فاطمه(ع) آمدند و سپس آن حضرت(ص) فرمود:«خدا می‌خواهد پلیدی را از شما اهل بیت دور کند و شما را کاملاً پاک سازد.» وی پس از نقل این روایت چنین می‌نویسد: « واعلم ان هذه الروایة کالمتفق علی صحتها بین اهل التفسیر و الحدیث؛(3) «بدان که در مورد صحت این روایت بین مفسران و محدثان اتفاق نظر وجود دارد.»
4. ابوالفدا اسماعیل‌بن‌کثیر دمشقی(متوفای 774ق) در تفسیر خود می‌نویسد: عده‌ای از مسیحیان نجران حضور پیامبر اسلام(ص) آمدند و با آن حضرت(ص) درباره عیسی(ع) احتجاج کردند...هنگامی که پیامبر اسلام(ص) آنها را به مباهله فراخواند، همراه علی، فاطمه، حسن و حسین(ع) آمد، ولی آنها از مباهله امتناع ورزیدند و به پرداخت جزیه رضایت دادند.»(4)
5. عبدالله‌بن‌عمر بیضاوی(متوفای 791ق) نیز در تفسیر خود ذیل آیه مباهله چنین می‌نویسد: «پیامبر اسلام(ص) برای مباهله با مسیحیان نجران، علی، فاطمه، حسن و حسین(ع) را همراه خود آورد و به آنها فرمود: هنگامی که من دعا کردم، شما آمین بگویید. اسقف آنها گفت: ای مسیحیان، من صورتهایی را می‌بینم که اگر خداوند را برای کندن کوه از جای خود بخواهند،[کوهها ] از جای خود کنده می‌شوند. با آنها مباهله نکنید که هلاک می‌شوید. سپس آنان به پرداخت جزیه راضی شدند. پیامبر اسلام(ص) فرمود: قسم به خدایی که جانم در دست اوست، اگر مباهله می‌کردند، تبدیل به میمون و خوک می‌شدند... نجران و اهل آن ـ حتی پرندگان نشسته بر شاخه‌های درختانشان نیز ـ از بین می‌رفتند.» بیضاوی در ادامه چنین می‌گوید: «و هو دلیل علی نبوته و فضل من أتی بهم من اهل بیته؛(5) این [حادثه و روایت] دلیلی بر نبوت [پیامبر اسلام] و دلیلی بر برتری و فضیلت اهل بیت آن حضرت است که همراه او [به مباهله ] آمده بودند.»
پی نوشت ها:
1. جامع البیان عن تأویل آی القرآن، ج 3، ص 299ـ301، جزء 3(ذیل آیه 63 سوره آل عمران).
2. السمرقندی، تفسیر السمرقندی، ج 1، ص 274ـ275، دارالکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1993م.
3. تفسیر الفخر الرازی، ج 8، ص 88ـ89.
4. تفسیر القرآن العظیم، ج 1، ص 379.
5. البیضاوی، تفسیر البیضاوی، ج 1، ص 163، دارالکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1988م.
پایان پیام/
نظر شما