عمیق شدن نگاه تئاتر دفاع مقدس را جهانی می کند

علیرضا حنیفی، کارگردان و نمایشنامه نویس تئاتر با بیان اینکه باید ساختار شناسانه به دفاع مقدس در حوزه های مختلف پرداخته شود، به خبرنگار شبستان گفت: برای نقد دفاع مقدس خیلی دیر شده است، باید افرادی که در جنگ حضور داشتند شخصیت شناسی شوند، ایران سرزمین طوایف مختلف است که هر کدام از این طوایف با یک نگرش وارد جنگ شدند، درست است که آنها با دیدگاه حفظ آب و خاک در جنگ حضور می یابند، ولی نوع برخورد با جنگ تامل برانگیز است.

وی افزود: باید ساختار شناسانه به دفاع مقدس پرداخته شود، تا آثار جهانی تری عرضه شوند، چرا آثار کشورهای دیگر در حوزه جنگ بعد از گذشت سالیان هنوز پرمخاطب هستند، زیرا این آثار ساختار شناسانه آدم های آن مقطع را مورد بررسی قرار دادند.

به گفته این کارگردان موفق تئاتر دفاع مقدس، دو عامل باعث شد که نمایش نامه های با موضوع دفاع مقدس جهانی نشوند، اول محدودیت ها و ذهنیت هایی است که برای اهالی تئاتر خطوط قرمز سلیقه ای درست می کند و دوم نبود سندیکای نویسندگان و هنرمندان جنگ است که موجب شده، هنرمندان به یک خودسانسوری دست بزنند که این برای ادبیات دفاع مقدس فاجعه است.

حنیفی درباره بازتولید آثار نمایشی دفاع مقدس در جشنواره تئاتر مقاومت نیز گفت: به جشنواره تئاتر دفاع مقدس و بازتولید آثار باید یک نگاه کارشناسانه ای شود، تا دوره پنجم و ششم جشنواره تئاتر دفاع مقدس آثاری که ارایه می شد از یک استخوان بندی و شکل خوب برخوردار بود و این روند هم داشت ادامه پیدا می کرد، متاسفانه با جابجایی مسئولان جشنواره این کار متوقف شد، در این دوره کاری که آقای پارسایی و همکارانشان انجام دادند،  این ها چون در دوره های اول جشنواره حضور داشتند یک تعدادی از آثار آن دوره را انتخاب کردند که آن آثار در آن دوره ها تاثیرگذار بود.

وی افزود: به عنوان کسی که 30 سال است در حوزه دفاع مقدس فعالیت می کند و در حدود 14 کتاب 50 کار صحنه ای و بیش از  600 نمایش نامه در حوزه دفاع مقدس نوشته و کار کرده ام، جشنواره مقاومت را فراگیرتر می بینم، جشنواره تئاتر دفاع مقدس تنها به رزمندگانی که در خط مقدم بودند می پرداخت، اما جشنواره مقاومت به افراد دور از جنگ هم می پردازد.

حنیفی در ادامه با یادآوری بخشی از صحبت های «علیرضا نادری» از نمایشنامه نویسان مطرح کشور در برنامه «مجله تئاتر» خاطرنشان کرد: «اگر کسی بخواهد نمایش نامه ای بعد از انقلاب بنویسد که اثری از جنگ در آن نباشد، راه را اشتباه رفته است» جنگ ایران جنگ نبود، دفاعی همه گیر بود که بالاجبار در زندگی همه تاثیر گذاشت، امیدوارم با روندی که در جشنواره مقاومت پیش آمده است بچه های پیشکسوت حوزه دفاع مقدس فراموش نشوند.

کارگردان و نویسنده نمایش موفق «قطار جنوب» که برنده کتاب سال جمهوری اسلامی شد با بیان اینکه افراد کهنه کار حوزه دفاع مقدس در جهانی کردن ادبیات نمایشی جنگ تاثیرگذارند، گفت: جنگ جهانی چهار سال طول کشید، اما دفاع مقدس هشت سال بود، وقتی حضرت امام (ره) می فرمایند «انقلاب باید صادر شود» منظور ایشان این بود که ادبیات و فرهنگ انقلاب باید صادر شود.

 حنیفی با اشاره به اینکه  با قضیه ادبیات دفاع مقدس سطحی برخوردار کرده اند، خاطرنشان کرد: در حوزه جهانی کردن ادبیات دفاع مقدس کم کاری شده است و مسئولان با آن سطحی برخورد کرده اند، امیدوارم نگاه ها به دفاع مقدس روزی عمق پیدا کند.

به گفته این کارگردان کهنه کار دفاع مقدس، در فراگیر بودن جشنواره تئاتر مقاومت شکی نیست، مقاومت فراگیرتر از دفاع مقدس است، اما شرط دارد و شرطش این است که پیشکسوتان این عرصه در پیچ و خم زندگی دچار فراموشی نشوند و اگر غم نان آنها را بگذارد می نشیند و اثری درخور هشت سال دفاع مقدس خلق می کنند.

علی رضا حنیفی که با نمایش «بوی پیراهن هزار یوسف»در سیزدهمین جشنواره تئاتر مقاومت حضور دارد درباره این نمایش گفت: این نمایش چهارده سال پیش نوشته شد و در چهارمین دوره جشنواره تئاتر مقدس در اردبیل اول شد و بسیاری از جوایز این دوره از جشنواره را در بخش های مختلف به خود اختصاص داد.

به گفته این کارگردان، عادل گنجی، ژاله کریمی و علیرضا حنیفی بازیگران بوی پیراهن هزار یوسف و محمد صفیری، مدیر صحنه،‌ سارا حنیفی، طراح پوستر ،‌مهتاب عسکری، منشی صحنه و مهین حنیفی طراح لباس و دکور هستند.

 این کارگردان درباره خط داستانی نمایش «بوی پیراهن هزار یوسف» بیان داشت: ‌دو شخصیت ممد و سهله بازماندگان جنگ ایران و عراق هستند. ممد در دوران جنگ تحمیلی به ممد آر.پی.جی معروف بود، در بدن وی ترکش های از جنگ به یادگار مانده است که او را گه گاهی دچار حملات عصبی می کند، ممد و سهله در دوران جنگ با هم ازدواج کرده اند و اکنون در یک شهر بازی زندگی و کار می کنند. ممد در شهربازی به نام «فانی فارت» معروف است، روزی صاحبکار او حین کارکردن به ممد طعنه می زند. ممد عصبانی و موجی می شود و شهر بازی را مانند شهر اشغال شده خود در جنوب می بیند.

بیوگرافی علیرضا حنیفی
 این کارگردان و نمایشنامه نویس مشهور حوزه دفاع مقدس در سال 1337 دیده به جهان گشود، در عنفوان جوانی در گروه نمایشی دبیرستان در اثر نمایشی «جنگ ها» نقش یک پیرمرد را بازی کرد وهمین مسئله روح حنیفی را به دنیای پررمز و راز و بی واسطه هنر تئاتر پیوند داد. 

او در سال 1353 با ورود به دانشسرای هنر عشق به تئاتر را به صورت علمی و آکادمیکی پی گرفت و در سال 1357 توانایی بازیگری خود را با بازی در نمایش های «آنجا که ماهی ها سنگ می شوند» ، «بام ها و زیر بام»‌، «استثنا و قاعده» و «چهار صندوق»‌اثبات کرد.

حنیفی در سال 1368 با موفقیت در آزمون هنر وارد دانشکده هنرهای زیبایی تهران شد و در رشته ادبیات نمایشی به فراگیری علم و فن تئاتر ادامه داد. از این نویسنده و کارگردان فعال حوزه تئاتر دفاع مقدس تا کنون 12 جلد نمایشنامه جنگی و دو فیلم نامه جنگی چاپ و منتشر شده است.

«پیراهن هزار یوسف»،‌«قطار جنوب»،«چرخ هشتم» ، «ابوغریب تا غربت»، «شب های بارانی»‌، «هرمز و کمان» و «بشنو از دل» از جمله آثار نمایشنامه ای این کارگردان قروه ای است. از این هنرمند کرد تا کنون 160 نمایشنامه رادیویی به نویسندگی و گویندگی او در رادیو جوان تولید و پخش شده است.

کسب مقام اول بازیگر مرد در جشنواره دفاع مقدس یزد در نمایش «خاکستری چون دود»،‌ مقام دوم نویسندگی - طراحی صحنه و موسیقی در جشنواره اردبیل در نمایش«پیراهن هزار یوسف»،‌ رتبه اول نویسندگی و بازیگری در نمایش های «شب های بارانی» و «قطار جنوب» در جشنواره دفاع مقدس تهران ‌از جمله موفقیت های جشنواره ای علیرضا حنیفی است

پایان پیام/