خبرگزاری شبستان-اصفهان: استرس به معنى فشار و نیرو است و هر محركى كه در انسان ایجاد تنش كند، استرس زا یا عامل استرس نامیده مى شود. تنش ایجاد شده در بدن و واكنش بدن را استرس مى گوییم به عبارتى هر عاملى موجب تنش روح و جسم و از دست دادن تعادل فرد شود، استرس زا یا عامل استرس است.
هنگام وارد شدن استرس، بدن واكنش هایى از خود نشان مى دهد تا تعادل از دست رفته را باز گرداند كه این عمل استرس است. استرس یا فشار عصبى یا تنیدگى، واكنشى است كه در فرد در اثر حضور عامل دیگرى به وجود مى آید و قواى فرد را براى روبرو شدن با آن بسیج مى كند و ارگانیزم یا موجود زنده حالت آماده باش پیدا مى كند.
چطور اضطراب به وجود می‌آید؟
اضطراب یکی از شایع‌ترین پدیده های احساسی است که آدمی همواره در تمامی اعصار در طیف گسترده‌ای به شکل مبهم و پیچیده با آن دست به گریبان بوده است.
سازمان بهداشت جهانی اضطراب را چنین تعریف می‌کند: «مجموعه‌ای از تظاهرات عضوی و روانی که نتوان به فرد مشخصی نسبت داد و علائم آن به صورت حمله یا حالت مداومی ادامه یابد».
اضطراب یک حالت احساسی یا هیجانی است که از خصوصیات برجسته آن، تولید یک حالت بی‌قراری و دلواپسی است که با اتفاقات زمان و شرایط مکان تناسب ندارد. لذا اگر اضطراب عکس‌العمل نسبت به شرایط زمان ومکان باشد نه تنها بیماری نبوده بلکه ممکن است سازنده باشد. مثلا دلهره موقع امتحانات درسی و یا اضطراب دیر رسیدن به فرودگاه و یا ایستگاه قطار نمونه‌هایی از اضطراب سالم هستند.
هر نوع نیرویی که ثبات روانی یا جسمی را از میدان خویش به خارج سوق دهد و در فرد ایجاد فشار کند، اضطراب نامیده می‌شود. یا می‌توان گفت اضطراب وقتی روی می‌دهد که تهدیدی نسبت به فرد وجود داشته باشد. البته باید میان اضطراب و ترس تفاوت قائل شویم. معمولا ترس بستگی به محرک شناخته شده‌ای دارد در حالی که اضطراب محرک‌های ناشناخته و غیرمشخص خواهد داشت. در مورد ترس، محرک تحریک‌کننده قابل ملاحظه و مشاهده است ولی اضطراب ناشناخته است.
چگونگی واكنش اخطار
از نظر فیزیولوژیك خبر ناگوار پس از شنیده شدن، به صورت اعلام خطر در مغز ثبت مى شود. هیپوتالاموس، احساسات و عواطف این خبر را تفسیر مى كند و اخطار الكتروشیمیایى به غدد هیپوفیز در مركز جمجمه مى فرستد.
غدد هیپوفیز شروع به ترشح هورمونى براى محرك قشر غدد فوق كلیوى مى كند، غدد آدرنال فعال مى شود و كورتیكوئید ترشح كرده ،در جریان خون مى ریزد و پیامهایى به سایر غدد در سراسر بدن مى برد.
در نتیجه ، طحال براى عمل بسیج شده، گلبول هاى قرمز اضافى وارد جریان خون مى شوند، اكسیژن و غذاى اضافى وارد سلولهاى بدن مى شود، قدرت لخته شدن خون ازدیاد مى یابد، كبد، مواد قندى و ویتامین ها را رها مى سازد، ضربان قلب بیشتر مى شود، تنفس تغییر مى كند، خون از پوست و احشا به ماهیچه ها و مغز جارى مى شود، دست ها و پاها سردتر مى شوند و كل ارگانیزم به صورت آماده براى حمله و تهاجم یا فرار در مى آید.
گام مقاومت:
طى این مرحله كه ممكن است از چند ساعت تا چند روز به طول انجامد، بدن عملاً براى مبارزه با عامل فشار بسیج است كه اگر براى مدتى طولانى همچنان بسیج بماند، ذخایرش به تدریج تخلیه مى شود. مثل كشورى كه در حال جنگ است و توان خود را صرف مى كند و ذخایرش به تدریج تمام مى شود.
گام فرسودگى:
بدین معنى است كه انرژى بدن تمام و تا حد زیادى در مقابل امراض و بد كار كردن اعضایش آسیب پذیر شده است. این همان جایى است كه امراض شروع به تظاهر مى كنند و ممكن است از سرماخوردگى و آنفلوآنزا گرفته تا... شروع به تظاهر كند.
نشانه هاى وجود استرس:
احساس افسردگى، بدخلقى، گناه، خستگى
سردرد، دل درد، اختلال خواب
خندیدن و گریه کردن بى دلیل
سرزنش کردن دیگران به خاطر چیزهاى ناخوشایندى که برایتان اتفاق مى‌افتد
فقط جنبه منفى چیز ها را دیدن
احساس اینکه چیز هایى که قبلاً براى شما جالب و سرگرم کننده بوده‌اند، دیگر جذابیت خود را از دست داده‌اند و بیشتر بارى هستند که بر شما تحمیل مى‌شوند.
انزجار از آدم ها یا مسئولیت هایتان
شیوه‌های مفید در مبارزه با استرس
• خوردن غذای متعادل به صورت منظم
• کم کردن مصرف چای و قهوه و نوشیدنی‌های کافئین‌دار
• خواب کافى
• تمرینات منظم ورزشى
پیشنهاد شده از سوی اداره مشاوره ومددکاری معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی استان اصفهان/
نظر شما