خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی- محمد پورعلم : در سال های اخیر زندگی کولبرها در مناطق مرزی بیش از پیش مورد توجه رسانه ها و افکار عمومی قرار گرفته است. «سیزده هزار قدم» نام مستند است که آذرماه امسال در سیزدهمین جشنواره سینماحقیقت روی پرده رفت؛ فیلمی که از نگاهی تازه به زندگی کولبرها می پردازد. پیش از این بخش اول و دوم گفتگو با «اشکان احمدی» کارگردان و فیلمبردار این مستند منتشر شده که در آن به ویژگی های تصویری اثر پرداخته ایم. آن چه در پی می آید بخش سوم و پایانی این گفتگوست:
دیالوگی در مستند هست که یک کولبر به فیلمبردار می گوید این تصاویر را در شبکه های اجتماعی نگذار. آیا کولبرها از انتشار فیلم هایشان در فضای مجازی ناراضی هستند؟
واقعیت این است که کولبرها معتقدند فیلم هایی که از آن ها منتشر می شود نان شان را می برد. می گویند وقتی این فیلم ها در فضای مجازی و در سراسر دنیا منتشر می شود، محدودیت های ما افزایش پیدا می کند. به همین خاطر نسبت به هر فردی که از آن ها فیلمبرداری کند حساسیت نشان می دهند. بنابراین از جهت این که فعالیت شان ادامه پیدا کند مدام خواهش می کردند فیلم ها جایی منتشر نشود.
انتشار این فیلم ها چه فضایی را در آن منطقه ایجاد می کند؟
ببینید، مثلا در آن منطقه پاسگاه های مرزبانی وجود دارد که بعضا برخوردهایی میان کولبرها و آن ها اتفاق می افتد اما من به عنوان سازنده این مستند نخواستم به این فضا وارد شوم چون در این صورت وارد فاز دیگری می شدم و باید به همه جزئیات و حواشی ماجرا می پرداختم.
آیا میان دو طرف گفتگویی هم شکل می گیرد؟
بله، مواقعی هست که با پاسگاه های مرزبانی هماهنگی هایی صورت می گیرد و حساسیت در برخی مسیرهای رفت و آمد کولبرها کاهش می یابد. مثلا در برخی ایام خاص مثل محرم(تاسوعا و عاشورا) معمولا با کولبرها برخوردی صورت نمی گیرد. بالاخره آن ها هم می بینند شش هزارنفر برای امرار معاش در کوهستان رفت و آمد می کنند.
با مشاهده مستند به نظر می رسد در فیلمبرداری آن اندکی عجله وجود داشته است؟
شرایط فیلمبرداری بسیار دشوار بود و ما در یک بازه سه چهار ماهه در زمستان و بهار تصویربرداری کردیم. شرایط منطقه آن قدر سخت و غیرقابل اعتماد بود که نمی شد به طور ممتد آن جا ماند، به همین خاطر گاهی از برخی جزئیات صرفنظر می کردیم. باید توجه داشت کولبرها به این کار و رفت و آمد عادت کرده اند اما برای من همراهی با آن ها در مسیرهای صعب العبور کوهستانی آسان نبود.
البته در فیلم هم مشخص است که همراهی خوبی با آن ها دارید؟
من خودم کوهنوردم و مرتب کوهنوردی می کنم به همین خاطر تصورم این بود که در همراهی با کولبرها دچار مشکل نمی شوم اما در واقع این گونه نبود. مثلا در یک رفت و برگشت آن ها من تنها توان همراهی در نیمی از مسیر را داشتم. می دانید! این مسیر بی رحمی خاصی دارد و نامطمئن است. همه بارهای حجیم حمل می کنند و امکان کمک وجود ندارد. حال اگر تو یک غریبه باشی، کار دشوارتر هم می شود. نمی دانم، شاید می شد زمان بیشتری را صرف فیلمبرداری کنم. به هر حال وقتی به آن روزها بازمی گردم ماجرا را این گونه می بینم.
فیلم در جشنواره سینماحقیقت به صورت سیاه و سفید روی پرده رفت. آیا می خواستید کنترل بیشتری بر تصویر داشته باشد؟
بله، این هم بود اما این تصمیم به رنگ نارنجی گونی بارها بازمی گردد که غالب کولبرها بر دوش داشتند. این حجم از نارنجی در تصویر را نمی شد هضم کرد و قابل حذف هم نبود. به هر حال به نظرم می رسید که حس فیلم را می گیرد. به همین خاطر اتودهای مختلفی زدم و در نهایت تصمیم گرفتم فیلم را سیاه و سفید نمایش دهم تا مشکل حل شود.
نظر شما