به گزارش خبرگزاری شبستان: مساجد از ابتدای پیدایش دین مبین اسلام به عنوان مهم ترین پایگاه اعتقادی، عبادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مطرح بوده اند، چنان که پیامبر اسلام (ص) نیز فعالیت های خود را در این پایگاه دینی انجام می دادند. انقلاب اسلامی ما نیز پیروزی و شکوفایی خود را مرهون و مدیون مساجد به عنوان محل تجمع و مأمنی برای تربیت جوانان انقلابی که هم در دوران انقلاب و جنگ تحمیلی نقش ارزشمند و موثری داشته اند، است.
از این رو، به منظور بررسی تاثیر و نقش مساجد در سبک زندگی دینی و مهندسی فرهنگی با «محمدحسین ریاحی»، پژوهشگر و نویسنده، استاد دانشگاه و رئیس سابق دانشگاه فرهنگ و هنر اصفهان گفت وگویی داشته ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:
چه تعریفی از سبک زندگی اسلامی و مهندسی فرهنگی در دوران کنونی می توان در جامعه اسلامی عرضه کرد؟
آنچه در رابطه با سبک زندگی اسلامی و مهندسی فرهنگ می توان گفت در واقع شیوه ای برگرفته از معارف دینی است که زندگی ما را رقم می زند و امور اجتماعی، رفتارها و باورهای ما را که زندگی نامیده می شود، تشکیل می دهد.
در واقع می توان گفت سبک زندگی برگرفته از دیدگاه ها و تعالیم دینی، همان سبک زندگی اسلامی است. اما زندگی معمولا در فضاهای خانوادگی، در روابط اجتماعی و در موضوعاتی است که یک شیوه را شکل می دهد.
اولین نکته در سبک زندگی اسلامی این است که خودمان را بنده خدای متعا بدانیم.
مهندسی فرهنگی یعنی چیزی که که یک مسلمان، یک پیرو یا مقلد و معتقد می تواند در روش زندگی خود، دیدگاه ها و رفتارها و روابطش را با آن تنظیم کند و مهم تر از همه اخلاقیات است که در این سبک زندگی حرف اول و نخست را می زند و موثر است.
سبک زندگی اسلامی و مهندسی فرهنگ چه ارتباطی با یکدیگر دارند و کدامیک بر دیگری تقدم دارد؟
آن چه در این بحث تقدم دارد، آن است که ما چون فرهنگمان را از اسلام گرفته ایم و منش مسلمانی داریم، این مهندسی با منش ما و با فکر ما یا با اراده ما مرتبط و در هم تنیده است.
به عنوان مثال، وقتی در تاریخ فرهنگ اسلامی تامل می کنیم، می بینیم معماری در رابطه با این موضوع اعمال شده؛ معماری برگرفته از معارف و آموزه های دینی.
معماری ما در گذشته ویژگی هایی داشته و متاسفانه ما هر قدر جلوتر می رویم از این معماری و آثار و زوایایی مثبت آن دور و دورتر شده ایم. معماری‌ای که در آن طبیعت، حیا، ایمان، تقوا و دیگر تعالیم دینی بوده و این ها ارتباطی تنگاتنگ با روح و روان انسان داشته است.
در گذشته در ساخت آشپزخانه ها و ورودی های خانه مسئله محرم و نامحرم و حجاب رعایت می شد. همچنین در بحث تغذیه سلامت جسم و روح و حلال و پاکیزه بودن غذا مدنظر بود.
لازم است رسانه ها در این زمینه کار کنند تا مهندسی فرهنگی مبتنی بر سبک زندگی اسلامی ایرانی تبلیغ و ترویج شود البته این مهم هم نظارت مسئولان و هم مشارکت مردم و سازمان های فرهنگی معتقد را می طلبد.
مساجد در مهندسی فرهنگی و نهادینه سازی سبک زندگی اسلامی چه کارکردهایی دارند؟
در مورد نقش مسجد و تاثیر آن بر سبک زندگی مطالبی را به عنوان کسی که چند اثر درباره کارکردهای مساجد و معماری هنر مساجد، نوشته ام، یادآور می شوم.
مسجد کانونی برای شادی و نشاط معنوی و روحی و روانی است. برکات مسجد فراوان است و حتی با سلامتی نفس و خانواده ارتباط دارد. جمعی بودن و حضور در میان مومنان و باخبر شدن از وضعیت همدیگر آثار اجتماعی بسیاری دارد مثل خیریه هایی که برای تامین معاش و جهیزیه و کمک به نیازمندان به همت مسجدی ها تاسیس شده و فعال است.
بنابراین مسجد مهمترین عامل برای تقویت توان جامعه اسلامی و اتحاد، همدردی و تعامل و تقویت مبانی فرهنگی است. منبر مساجد یک پایگاه فرهنگی و رسانه است که می تواند آموزه های دینی را نشر دهد و نهادینه کند.
مساجد نه فقط در ایران بلکه در تمامی کشورهای مسلمان تقویت کنند روحیه و معنویت در انسان ها هستند. مسجد به گونه ای شکل گرفته تا از طریق رمز و تمثیل با روشی خیره کننده اسماء و صفات الوهیت را جلوه گر سازد.
کاهش آمار جرم و جنایت و طلاق و بهتر شدن روحیه، فکر، روان و فرهنگ جامعه از برکات انس با مسجد به عنوان پایگاه وحدت، اخوت و دیانت است.
مسجد به فرموده رسول مکرم اسلام(ص) محبوب ترین مکان نزد معبود متعال است. همین امر می رساند که امروز همه ما وظیفه داریم مساجد را احیاء و مسجدمحور عمل کنیم تا این پایگاه اعتقادی بتواند شکوفایی، نشاط معنوی و نزدییک قلب ها را بیش از پیش رقم بزند.
منبع: خبرگزاری شفقنا
نظر شما