خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی- محمد پورعلم : روز سوم سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر در سینمای رسانه با نخستین ساخته بلند سینمایی سعید ملکان آغاز شد. ملکان که سال هاست به عنوان یک طراح چهره پردازی توانا در سینمای ایران شناخته می شود، در سال های اخیر فعالیت خود به عنوان تهیه کننده را آغاز کرد و آثار مهمی را نیز تولید کرد.
«روز صفر» نخستین ساخته «سعید ملکان» در مقام کارگردان است که ژانر و فضایی تازه دارد و در لوکیشن های متنوعی از داخل و خارج کشور فیلمبرداری شده است. از سوی دیگر سوژه متفاوت و تاکید بر واقعی بودن داستان، به طور همزمان یک فرصت و چالش برای فیلم ایجاد کرده است.
ساخته ملکان از سویی یک اکشن قهرمانی است که ساخت آن لوازم خاص خود را دارد. نمونه های متعدد از این گونه آثار را در سینمای هالیوود سراغ داریم. قهرمانی با توانایی ذهنی و فیزیکی فوق العاده که برای رسیدن به هدف، همه موانع را پشت سر می گذارد. این آثار پایانی خوش دارند و قهرمان فیلم هرگز شکست نمی خورد. «روز صفر» از سویی واجد این مولفه است اما از سوی دیگر خود را روایت گر داستانی واقعی معرفی می کند. این جاست که ممکن است باورپذیری فیلم برای مخاطب خدشه دار شود.
به هرروی «روز صفر» از آن جهت که پس از سال ها بار دیگر پای اکشن های امنیتی را به سینمای ایران باز می کند، قابل تمجید است؛ موضوعی که از دید برگزار کنندگان و داوران سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر هم پنهان نماند تا نخستین ساخته بلند سینمایی سعید ملکان سیمرغ بلورین بهترین فیلم نگاه نو، سیمرغ بلورین بهترین جلوه های ویژه میدانی، سیمرغ بلورین بهترین طراحی لباس و سیمرغ زرین بهترین فیلم با نگاه ملی را از آن خود کند و ملکان نیز جایزه ویژه هیات داوران را دریافت کند. گرچه سعید ملکان و عوامل فیلم او به دلایلی مبهم در مراسم اختتامیه فجر حضور نیافتند.
اما فیلم دوم روز سوم جشنواره یعنی «ابر بارانش گرفته» ساخته تازه «مجید برزگر» بود. کارگردانی که پس از سال ها تجربه در سینمای آلترناتیو و جشنواره ای ایران، حالا دیگر به الگویی برای جوان ترهای علاقه مند به سینمای تجربی و نقطه اتکایی برای آن ها بدل شده است.
«ابر بارانش گرفته» فیلمی در ادامه روند فیلم سازی مجید برزگر است که در آن با کاراکترهایی خاص با واکنش هایی متفاوت نسبت به محیط اطراف شان روبرو می شویم. در این جا هم کاراکتر زن فیلم، شخصیتی عجیب با انگیزه های متفاوت دارد. اما آن چه ممکن است علاقه مندان سینمای برزگر را چنان که باید از «ابر بارانش گرفته» راضی نکند، دوپارگی فیلم است. این که فضای فیلم به یکباره متحول می شود و به تبع آن رفتار کاراکتر نیز تغییر می کند. این تغییرات حداقل در نگاه اول به اندازه کافی قابل پذیرش نیست.
با همه این ها، حضور کارگردان هایی چون مجید برزگر در شرایط کنونی سینمای ایران ارزشمند است. فیلم سازانی که آثار خود را با بودجه ای کمتر از میانگین معمول تولید فیلم های ایرانی، می سازند و در آن رویکردهای تجربی را دنبال می کنند. گرچه همواره در فضای رسانه ای، انتقادهایی درباره میزان مخاطبان این سینما وجود داشته اما مجید برزگر در نشست رسانه ای «ابر بارانش گرفته» در جشنواره فجر گفت که فیلم او علاوه بر مخاطبان همیشگی، مخاطبان پنهان سینمای ایران را بیدار می کند.
علاوه بر آن چه ذکر شد، می توان از لذت متفاوت تماشای فیلم های تجربی و خارج از قاعده سخن به میان آورد. در میان هیاهوی فیلم های پر زرق و برق با بازیگران شهره، گاهی تماشای آثاری با طمانینه بیشتر و معرفی بازیگران تازه، لذت خاص خود را دارد. چه آن که «نازنین احمدی» بازیگر فیلم «ابر بارانش گرفته» در اولین حضور سینمایی خود توانست سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن جشنواره فجر سی و هشتم را از آن خود کند.
اما نوبت به فیلم سوم روز سوم جشنواره می رسد:«آبادان یازده 60» محصول سازمان سینمایی اوج. فیلمی درباره مقطع حساس سقوط خرمشهر و خطر سقوط آبادان. وقتی کارمندان رادیو آبادان همه تلاش خود را برای زنده نگه داشتن رادیو و حفظ ارتباط مستقیم بار مردم به کار می بندند.
«آبادان یازده 60» را باید نمونه ای موفق در ادامه آثار دفاع مقدسی سال های اخیر سینمای ایران دانست که وجوه جامعه شناسی و مردم شناسی در آن ها پررنگ تر از گذشته است. در این جا نیز با تجربه ای قابل قبول از فضاسازی و فیلم نامه مواجهیم که بدون تلاش بیهوده برای انتقال شعاری مفاهیم به تماشاگر، او را در بستر رویدادی دراماتیک قرار می دهد و به مخاطب اجازه می دهد با کاراکترها ارتباط واقعی برقرار کند.
وجوه فنی فیلم از دیگران مولفه های ستودنی فیلم است. برخلاف فیلم های دفاع مقدسی بسیاری که طراحی صحنه و لباس در آن ها به باورپذیری فضا لطمه وارد می کند، در این جا همه چیز حساب شده و دقیق به پیش می رود.
فیلم های مستند و کوتاه روز سوم جشنواره، «جایی برای فرشته ها نیست» و «امتحان» بود. «جایی برای فرشته ها نیست» در جشنواره سی و هشتم توانست سیمرغ بهترین فیلم مستند سینمایی را برای سام کلانتری کارگردان و محمد شکیبانیا و محسن شاه محمدمیراب تهیه کنندگان به ارمغان بیاورد.
نظر شما