عقلانیت دینی؛ حلقۀ مفقودۀ معرفت‌زایی جوانان

به راستی جوانی که تا دیروز به آموزه‌ها و مناسک دینی و معرفتی اهتمام می‌ورزید، به یک‌باره با عنصر تشکیک و تردید با مسائل دینی مواجه می‌شود...

به گزارش خبرگزاری شبستان: «به راستی جوانی که تا دیروز به آموزه‌ها و مناسک دینی و معرفتی اهتمام می‌ورزید، به یک‌باره با عنصر تشکیک و تردید با مسائل دینی مواجه می‌شود و از آنجا که فضای فرهنگی و نخبگانی جامعه در راستای ترویج عقلانیت دینی و پاسخگویی به شبهات دینی و معرفتی جوانان تعریف نشده است، لذا نه تنها جوانان جز شعار، پاسخ دیگری در همراهی با مسائل و مشکلات دینی خود نمی‌بینند بلکه در عمل از ساحت خانواده و اجتماع طرد می‌شوند و اینچنین، برای رهایی از بحران اعتقادی و معرفتی خود به سمت برخی ناهنجاری‌های اخلاقی و رفتاری کشیده می‌شوند

 

 

حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حسین مختاری ـ رییس دانشگاه مذاهب و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم ـ در یادداشتی به مناسبت سالروز ولادت حضرت علی اکبر علیه السلام و روز جوان آورده است:

 «ولادت باسعادت حضرت علی اکبر(ص) که به نام روز جوان نام‌گذاری شده است از یک سو از شأن و منزلت بی‌بدیل آن حضرت به عنوان نماد رشادت، معرفت، عقلانیت، بصیرت و لزوم الگوپذیری جوانان از آن حضرت حکایت دارد و از سوی دیگر طرح مسائل و مشکلات نسل جوان بالاخص در زمینه های فرهنگی و معرفتی را دوچندان می‌سازد.

 

جوانی مهم‌ترین و حساس‌ترین مرحله از زندگی انسان به شمار می‌آید که با پرخاشگری و حریف‌طلبی جوانان به اوج خود می‌رسد؛ چرا که کودک آرام دیروز به جوان پرشور امروز تبدیل شده است و این شورگرایی ایجاد برخی رفتارهای بحران‌زا را اجتناب‌ناپذیر می‌سازد.

 

در این میان پروسۀ گذار از دوران پرفشار مدرسه که به نام اصول تربیتی، باید و نبایدهای فراوانی از سوی نظام آموزشی کشور بر رفتار شکننده نوجوانان و جوانان تحمیل می‌کند، روحیات و خلقیات نسل جوان را به مثابۀ فنر فشرده شده‌ای قرار می‌دهد که تبعات آن در دانشگاه در قالب افت تحصیلی، تشدید پرخاشگری و دین‌گریزی سر باز می‌کند.

 

و به راستی جوانی که تا دیروز به آموزه‌ها و مناسک دینی و معرفتی تعبداً اهتمام می‌ورزید، به یکباره با عنصر تشکیک و تردید با مسائل دینی مواجه می‌شود، و از آن جا که فضای فرهنگی و نخبگانی جامعه در راستای ترویج عقلانیت دینی و  پاسخگویی به شهبات دینی و معرفتی جوانان تعریف نشده است، لذا نه تنها جوانان جز شعار، پاسخ دیگری در همراهی با مسائل و مشکلات دینی خود نمی‌بینند، بلکه در عمل از ساحت خانواده و اجتماع طرد می‌شوند و اینچنین، برای رهایی از بحران اعتقادی و معرفتی خود به سمت برخی ناهنجاری‌های اخلاقی و رفتاری کشیده می شوند.

 

اما به راستی ریشه این بحران و چالش کجاست؟

 

تأمل و نگاه کلان و راهبردی به بحران‌های موجود در میان جامعۀ جوان کشور، از مشکلات عدیده در فضای فرهنگی جامعه حکایت دارد.

 

باید اعتراف کرد، جوانان قربانی ندانم کاری‌های سیاست‌گذاران فرهنگی شده‌اند؛ به عبارت دیگر، جوانان در حصار ناکارآمدی حوزه و دانشگاه گرفتار آمده‌اند که میوۀ تلخ عدم بازتولید دین و رکود زایدالوصف این دو نهاد معرفتی، ارتقای معرفت دینی جوانان را به رویایی دست نیافتنی تبدیل کرده است که نتیجۀ شوم این رکود را می‌توان در فقر فرهنگی شدید رسانۀ ملی به عنوان خروجی تولیدات محتوایی حوزه و دانشگاه مشاهده کرد؛ رسانه‌ای که متأسفانه مدت‌هاست دیگر به مثابۀ دانشگاه عمل نمی‌کند و ترویج برنامه‌های مروج افسردگی و ناامیدی و ترویج نهیلیسم، به رویۀ ثابت این رسانه اثرگذار تبدیل شده که دود فقر رسانه‌ای به چشم جوانان می‌رود

 

فراموش نکنیم انقلاب اسلامی از حقیقت ناب دین بهره گرفت؛ لیکن در سال‌های اخیر، تقلیل‌گرایی و بازنشر خام معارف دینی و بی اعتنایی به معارف ناب اهل بیت (ع) و اصرار بر بازتولید تقلیلی خام مسائل دینی، موجب شده است تا تولید محتوای معرفت شناسانه در نهادهای معرفت ساز همچون حوزه و دانشگاه، جای خود را به دانشنامه‌نویسی، دایرةالمعارف‌نویسی و موسوعه‌نگاری بدهد.

 

در این بین، این نسل جوان است که در دوگانۀ ناکارآمدی عدم بازتولید معارف دینی در حوزه و موج سهمگین القای خصومت دینی در میان روشنفکران غرب زده در دانشگاه گرفتار شده است، حال برای برون رفت از این نقیصه باید عقلانیت دینی را مورد نظر قرار داد که حلقۀ مفقودۀ تحقق معرفت زایی در میان جوانان به شمار می‌آید؛ چراکه در ساحت عقلانیت، عرفان گرایی افراطی فارغ از تفکر و تعقل به قهقرا خواهد رفت و ماهیت دین ستیزانۀ روشنفکران غرب زده برای جامعۀ جوان کشور آشکار خواهد شد.»

 

منبع: خبرگزاری ایسنا

کد خبر 912938

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha