در دوران غیبت تعریف های مشخص، تعریف خود را از هنر مقاومت داریم

به گزارش خبرنگار شبستان، آیدین آغداشلو، هنرمند نقاش در نشست های تخصصی جشنواره هنر مقاومت گفت: ما در زندگی و حیات خودمان یکی از بارزترین نمونه های شر را در طی 8 سال جنگ دیدیم و آن را لمس کردیم و خیلی دور از ذهن نبود. ما می‌دانیم راجع به چه چیزی با ما صحبت می شود. ما تعاریف خودمان را از هنر مقاومت در همین جهان بی تعریف داریم،

آغداشلو که در نشست های تخصصی جشنواره هنر مقاومت در موسسه صبا سخن می گفت، درباره برگزاری این گونه جشنواره ها گفت: سابقه این نوع کار شاخه ها و شعبه های بسیار زیادی دارد و از قدیم تصور آرمانی یکی از انگیزه های حرکت هنرمند بوده است. یک هنرمند در قدیم تصور اساطیری داشته و در طول زمان تبدیل به آرمان شده و هنرمند را ملزم کرده تا این تصور را شکل دهد. درهنر قدیم همه این نوع ارمانگرایی ها دیده می شود.

وی همچنین افزود: در طول تاریخ هنرمند به نحوهای گوناگون منظری از نبرد خیر و شر را به تصویر کشیده و اگر بخواهیم خلاصه این نبرد را ببینیم در نبرد ابدی خیر و شر دیده می شود که از آئین های بسیار دور می آید، نبرد خیر و شر در آئین زرتشت دوره ایران باستان نمایش فلسفی کامل خود را دارد و با امید آرمانی به پیروزی خیر و بر انگیختن سلطنت شر بوده است.

این استاد هنر تاکید کرد: به جز نمونه های متفاوت، تصور اصلی بر مبنای همین خیر و شر است اینکه خیر چطور تصویر می شود و یا شر چگونه دیده می شود که در دین اسلام با اسم شیطان مجسم می شود و در حقیقت این مجموعه می تواند سندی از این نبرد ازلی بین خیر و شر باشد. هنرمندان جهان باستان در بخشی عمده موظف به نمایش این آئین بودند و با اساطیر به شکلی پیوند داشتند که ناگزیر این کار را می کردند، حالا هنرمند ما بر اساس طبیعت و به دلخواه خود این نبرد را به تصویر می کشد .

وی ادامه داد: آرمان هنرمند در طول زمان از جاهای مختلفی پدید می آید وقتی آرمان، دینی مذهبی، اساطیری و شخصی باشد آسان نیست. گاهی هنرمند به زبان ساده پناه می برد و تجسم مختلفی از این نبرد به تصویر میکشد. هنر مقاومت که عنوان این نمایشگاه است و آثار با این عنوان گرد هم آمده اند یکی از مشخصه هایش این است که تقریبا همه نوع برخورد را در خود دارد و طیف های مختلف را می توان در آن دید.

این نویسنده ادامه داد: همه هنرمندان با یک کلام صحبت نمی کنند و به یک نوع عنوان نمی کنند، این نوع هنر در طول زمان تا جایی که خیر وشر با هم مقابله می کنند وجود دارد ودر جاهایی خیلی صریح دیده می شود و گاهی خیلی پیچیده است. گاهی دیده می شود هنر تجسمی به لایه لایه بودن الزام یافته است که این اثر باید تبدیل به اثر هنری شود. در بسیاری از اوقات هنر آرمانی ظاهرا از لایه های کمتری برخوردار می شود. این نوع هنر ناچار بوده بلافاصله پیامش را برساند و به نوعی تیپ سازی بوده است و تقابل با شکل گیری اینها دیده می شود.

وی افزود: عیب این هنر که در طول 100 سال گذشته عنوان شده شاید حسنش باشد. هنری که می‌خواهد پیامش را بلافاصله منتقل کند. موضع گیری هنرمند قرن 20 نسبت به تمدن قرن 20 است.

این نقاش و طراح گفت: هنرمندان در مجموع وقتی در این حوزه کار می کنند یک کار مهم در ضمن انتقال پیام انجام می‌دهند آن این است که «یادمان نرود» این جمله به ما می‌گوید یاد آوری بسیار مهم است، چرا که انسان فراموشکار است و ذهن انسان جایگزین می کند این دومین هدف این هنر است.

آغداشلو معتقد است: اگر اسم این هنر مقاومت است باید گفت مقاومت در قبال چیست؟ اینجا در مقابل چیرگی است و خطی بین خیر و شر؛ این وظیفه هر انسانی است که در جبهه خیر قرار گیرد. تعاریفی که خیلی متفاوت اند و گاهی جا عوض می‌کنند.

بخش دیگر تصویر صحنه های مختلف آرمانی است که تبدیل به حماسه می شود و ملت ما هرگز از مقاومت در قبال شر دست نشسته است. تصویر لحظه چیرگی خیر بر شر کار بزرگ و سترگی است، ولی لغزنده است. چرا که خط بین خیر و شر به راحتی دیده نمی شود. برای هنرمندان دراین نمایشگاه خیلی مرز بین خیر و شر سخت نیست، چون به وضوح این مرز مشخص است.

آغداشلو افزود: هر جا که تکلیف خیر وشر مشخص نبود با کار هنرمند ان به وضوح دیده شده است. این هنر، هنری است آرمانی که پیام می‌دهد و درباره خیر وشر صحبت می کند که با حفظ ارزش‌های گذشته هر چیزی را از یاد نبریم.

وی گفت: هنری که مستقیم باشد الزاما بد یا خوب نیست، باید دید هنر مستقیم پیام دهنده به چه شکل عمل می کند و سهم هنرمند چقدر است. دیگر مانند نیمه اول قرن 20 پیشتازی خود پیام و متفاوت بودن پیام نیست. ما از این مرحله گذشته ایم و به جایی رسیده ایم که دیگر هیچ چیز تعریف هنری ندارد. ما در دوره ای زندگی می کنیم که هنرمند از ابزاری استفاده می کند که خود نساخته آن وقت این می شود یک اثر هنری این اشکالی ندارد.

ما در زندگی و حیات خودمان یکی از بارزترین نمونه های شر را در طی 8 سال جنگ دیدیم و آن را لمس کردیم و خیلی دور از ذهن نبود. ما می‌دانیم راجع به چه چیزی با ما صحبت می شود. تعاریف خودمان را در همین جهان بی تعریف داریم، اما اینکه چه کسی تعریف می کند و کدام بخش را بر می‌دارد برای تعریف مهم است. هنرمند نمی تواند بی هنری خودش را پشت شعارش مخفی کند. هنرمند نمی تواند به یک بازی ظریف دست بزند و از آن طرف نیفتد. هنر در کنار همه موهبت هایی که دارد، لو دهنده است. اگر هنرمندی اثرش را نشان مردم می‌دهد در واقع خودش را عریان نشان مخاطب می‌دهد و جای گلایه هم نیست.

وی در پایان خاطرنشان کرد: وقتی تحت این عنوان نمایشگاهی برگزار شده است به خودی خود فرصت مبارکی است برای محقق و کسی که علاقه دارد رویدادها را پیگیری کند و ببیند. برگزاری این گونه از نمایشگاه ها فرصتی ایجاد می کند برای هنرمندان که پوست بیندازند. ضمن اینکه فرصتی پیش می آید تا با مراحل فکری و ذهنی هنرمندان 30 سال اخیر آشنا شویم.
 

پایان پیام/