به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، در آستانه شب های بابرکت قدر و پس از حدود دو ماه و نیم تعطیلی نماز جماعت و تجمعات مذهبی در مساجد، با تدبیر مقام معظم رهبری و همکاری ستاد ملی مقابله با کرونا، فصل بازگشایی مساجد با رعایت پروتکل های بهداشتی رقم خورد اتفاقی که در شب های قدر فرصت تجربه دوباره تنفس در فضای معنوی خانه های خدا را فراهم کرد.
از این رو، در گفتگو با حجت الاسلام «روح الله حریزاوی»، استاد حوزه و دانشگاه و معاون راهبری استان‌ها و ارتباطات سازمان تبلیغات اسلامی فلسفه و برکات معنوی اجتماعی این بازگشایی را بررسی کرده ایم که در ادامه تقدیم حضورتان می شود:
بازگشایی مساجد و ایجاد فرصت حضور مردم در خانه های خدا برای مراسم احیای شب های قدر چه کارکردهای اجتماعی‌ای دارد؟
طبیعتاً روح و روان انسان نیازمند پاکسازی و مراقبت است همانطور که جسم انسان با روزه داری پاکسازی می شود. تجربه ای که در حفاظت از سلامت و رعایت مسائل بهداشتی در حدود دو ماه و نیم گذشته در کشور رقم خورد و ماندن مردم در خانه ها در ایامی همچون روز طبیعت (سیزده به در) هم رشد فکری عقلانی مردم را نشان داد و هم آمادگی برای حضور هوشمندانه آنها در مراسم لیالی قدر در مساجد را اثبات کرد.
رهبری معظم انقلاب هم در تذکر به ستاد ملی مقابله با کرونا خواستار بازنگری در سیاست ها و تدوین پروتکل های بهداشتی مخصوص بازگشایی مساجد شدند که به محض اعلام وزارت بهداشت، سازمان تبلیغات اسلامی به کمک مردم یعنی هیئات امنا و بسیج و هیئت های مذهبی و ... سازماندهی امر را بر عهده گرفتند.
یعنی این بازگشایی با خواست مردم رخ داده است؟
مهم این است که مردم خودشان پای کار بازگشایی مساجد آمدند و سازمان ها و نهادهای دولتی فقط نظارت گر و تدوین کننده پروتکل های بهداشتی این حضور بودند و خوشبختانه با حضور مردم در میدان، بدون حتی یک شکایت و سهل انگاری این مراسم در شب نوزدهم ماه مبارک رمضان در سطح کشور برگزار شد.
امید است در دو شب آتی قدر هم این مراسم با همین مراقت و دقت و گرمی برگزار و زمینه ساز دائمی بودن بازگشایی مساجد شود.
شاید این سوال پیش آید که نزدیک به سه ماه پروتکل های بهداشتی در مساجد به منظور مقابله با شیوع کرونا رعایت شد حال چه ضرورت اجتماعی و معنوی برای برگزاری این مراسم ها حتی با رعایت فاصله گذاری اجتماعی وجود دارد؟
از نظر عرفانی و فلسفی انسان، فاعل مختار و فاعل مرید است، یعنی باید اراده کند تا بتواند کاری را انجام دهد اگر انسان اراده به انجام کاری نداشته باشد، آن کار به درستی انجام نمی شود.
مبارزه با بیماری نیز از موضوعاتی است که انسان باید برای غلبه بر آن، تصمیم بگیرد، عزم و همت داشته باشد و عمل کند، این اعتقادی پزشکی و روانشناسانه است چنان که شعار سازمان بهداشت جهانی هم برای درمان بیماری ها زیربنای انسان شناسانه دارد.
در این میان حضور در محافل معنوی و مساجد از عوامل مهم تقویت اراده است، امید به زندگی با معنویت معنا می یابد، بدون معنویت و نورانیت، امید به زندگی معنا نداشته و شادی های زودگذر و سرگرمی های مادی است، برای همین جامعه ما و جامعه جهانی بشدت میل به معنویت دارد.
بنابر نظرسنجی های مراکز پژوهشی حدود نیمی از مردم اعلام آمادگی و تمایل کرده و متقاضی بازگشایی مساجد بوده اند نیم دیگر هم رغبت دارند اما دریافت دقیقی از اینکه بازگشایی باید با چه کیفیتی باشد، ندارند.
نرخ دینداری در کشور بالای 80 درصد است حتی اگر عده ای هم در ظاهر دیندار نباشند اما در فرصت های معنوی مثل ماه های مبارک رمضان و محرم این را ثابت می کند. لذا از نظر اجتماعی، فرهنگی و جامعه شناختی این معنویت گرایی را به عنوان نیاز می شناسیم.
آیا این تصریح مربوط به آموزها و رهیافت های دینی ما است یا در میان پیروان دیگر مکاتب و ادیان هم این اعتقاد وجود دارد؟
اندیشمندان در مکاتب و ادیان مختلف به این مسئله پی برده اند وقتی به تاریخ آمریکا بنگریم «ویلیام جیمز»، موسس مکتب پراگماتیسم به عنوان یک کشیش و پزشک مسیحی برای بیماران خود نسخه معنوی و حضور در مکان های معنوی را تجویز می کرده است.
خوشبختانه این درک از نیاز مردم در نظام درمان و بهداشت ما وجود دارد و در جلسه با وزیر بهداشت و معاونانشان پی بردیم با کادر درمانی متدین و مقید به موازین شرعی مواجه هستیم و آنها دغدغه مند بازگشایی مساجد بودند و نهایتا این مجوز برای شب های قدر صادر شد.
تعطیلی موقت مساجد که به معنای تعطیلی اقامه نماز جماعت و تجمعات مذهبی بود و جایگزین شدن مقابله با کرونا و رزمایش کمک مومنانه با این قسم فعالیت های معمول، از چه ظرفیت ها و کارکردهای دیگر مساجد و مسجدی ها در این ایام رونمایی کرد؟
از همان ابتدا شعار «#مسجد تعطیلی نیست» و «#هیئت تعطیل نیست» توسط سازمان تبلیغات اسلامی اعلام شد چراکه تعطیلی مساجد در پی شیوع کرونا به معنای تعلیق موقت نماز جماعت و مراسم روضه و مناجات بود اما مسجدی ها و هیئتی ها حضور جهادی و فعال داشتند و مساجد قرارگاه اعزام نیرو به منطق روستایی و محلات و آرامستان ها برای ضدعفونی کردن و سمپاشی و رزمایش مواسات و همدلی مومنانه بوده و هستند.
این تجربه ای تاریخی است که مسجدی ها از آن سربلند بیرون آمدند و تحولی شگرف در تبلیغ دین رقم خورد که ما از آن به «تبلیغ اجتماعی» تعبیر کنیم. در این حدود دو ماه و نیم مساجد و دیگر مجموعه های مذهبی دغدغه خدمات و فعالیت اجتماعی را داشتند و دارند و به نظر می رسد برای توسعه فعالیت های فرهنگی دینی به این روحیه نیازی جدی داریم.
نظر شما