به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری، کمیل سوهانی در ابتدای نشست، آینده حضور مردم در سینما را مبهم دانست و گفت: عملکرد شرکت‌های صوتی و تصویری مانند «نت‌فلیکس» که در عرصه تولید فیلم نیز فعال هستند، آینده حضور مردم در سینما را در هاله‌ای از ابهام قرار می‌دهند، چرا که مردم می‌توانند در هر جای جهان، فیلم‌ها را در خانه تماشا کنند.
سوهانی فیلم «پلتفرم» را فیلم پرادعایی دانست و تصریح کرد: نت‌فلیکس سازوکاری کاملا سرمایه‌دارانه دارد اما همه ما را دور زده تا فیلم ضدسرمایه‌داری ببینیم. فیلم مجذوب ایده خودش است؛ به همین دلیل متواضع نبوده و پرمدعاست.
این پژوهشگر و مستندساز ادامه داد: فیلم یادآور «اصل تنازع بقا» است. در زمان داروین زیست‌شناسی به نام کروپوتکین کتابی را تحت عنوان «تعاون بقا» می‌نویسد و در آن اثبات می‌کند که رفتارهای تهاجمی بین حیوانات بسیار کمتر از رفتارهایی است که به هم کمک می‌کنند تا زنده بمانند.
کمیل سوهانی ادامه داد: شخصیت اصلی فیلم گاهی نماد «مسیح» یا «دون‌کیشوت» است. «طبقه صفر» اتاق فکری است که این سیستم را خلق کرده و نقص‌هایی دارد. طبقه صفر یا به این معناست که شخصیت اصلی فیلم در نقش مسیح پیغامی را به خدا برساند و بگوید که این سیستم اشکالاتی دارد، یا به این معناست که این سیستم، سرمایه‌داری است. در این صورت نگاه او به سرمایه‌داری نگاه ناقصی است و نمی‌خواهد آن را تقبیح کند بلکه می‌خواهد آن را اصلاح کند؛ سیستمی که در بخش توزیع دچار مشکل است. اگر هم منظور از طبقه صفر خدا باشد، یعنی یک خدای ناتوان و غافل آن را خلق و رها کرده است.
این عضو هیئت علمی یکی از ضعف‌های اساسی فیلم را وجود نمادهای مختلف و متضاد دانست و گفت: وجود نمادهای مختلف سبب «درخلأ رهاشدگی» می‌شود. فیلم آشکارا متکی به استعاره‌ها و سمبل‌های طبقاتی است؛ هر کس بالاتر باشد، هر چه بخواهد می‌خورد و به طبقات پایین چیزی نمی‌رسد. فیلم هیچ توضیحی درباره مبنای این اختلاف طبقاتی نمی‌دهد؛ گویی شانس و اقبالی وجود دارد که بر اساس آن ممکن است امروز در یک طبقه باشید و روز دیگر در طبقه دیگر.
خندان فیلم را یک بیانیه آنارشیستی دانست و تصریح کرد: غیر از مفهوم طبقه، استعاره «خوردن» هم مهم است. فیلم، از طبقه صفر یعنی کارگاهی که امکانات زندگی از آنجا تهیه شده، شروع می‌شود. نام فیلم هم، همان سکویی است که روی آن سفره قرار می‌گیرد. از طرفی هم اشاره به «گناه نخستین» دارد. افرادی که در این گودال گناه کرده و به هبوط دچار شده‌اند. به نظر من طبقه صفر، نظمی را بیان می‌کند که گویی سازنده ندارد، همه محکوم هستند که به آن تن دهند و بسته به تقدیر، در این طبقات بالا و پایین شوند.
محمد خندان، «خوردن» را نشانگر جامعه رقابتی عنوان کرد و ادامه داد: در ابتدای فیلم جریان گودال را از پیرمرد می‌پرسند و می‌گوید: «خوردن». خوردن یکی از استعاره‌های رقابت، نزاع و مالکیت است. حتی می‌تواند استعاره‌ای برای قانون جنگل باشد؛ جامعه‌ای رقابتی که در آن همه، رقیب هم‌اند. از دل این مسئله، نفرت ایجاد شده و همدلی و همبستگی حس نمی‌شود.
گفتنی‌ست، این فیلم با توجه به تشدید اعمال قرنطینه اجباری توسط دولت‌ها در اکثر نقاط جهان و نگرانی‌های ناشی از عدم توزیع عادلانه امکانات و خدمات بهداشتی در شرایط ویژه حاصل از ویروس کرونا تبدیل به یکی از پرمخاطب‌ترین فیلم‌های روز در سراسر جهان گشته است.
نظر شما