جایگاه جود و سخا در فرهنگ انتظار

امام رضا(ع) به فرزندشان جوادالائمه(ع) فرمودند:«... رفت و آمدت را علنی و آشکار کن و هنگام خروج از خانه، درهم و دینار همراه خود بردار تا اگر کسی از تو درخواستی کرد، به او چیزی ببخشی و مردم از خیر تو بهره‌مند شوند و به عطایای تو خوشحال و مسرور گردند...»

خبرگزاری شبستان، گروه مهدویت و غدیر: سالروز شهادت حضرت جوادالائمه(ع)، امام جود و سخا فرصت مغتنمی است برای بررسی الزامات توجه به نیازمندان و فقرا در سبک منتظرانه به ویژه این روزها که به دلیل فراگیری ویروس کرونا و تعطیل شدن بسیاری از کسب و کارها و وضعیت بد معیشتی بسیاری از مردم جامعه چه خوب است تا حواس مان به سفره های تنگ و دست های خالی باشد.

 

باید توجه داشت یکی از امتحان های الهی، «آزمون مالی» است. این امتحان به شکل های مختلف انجام می شود، و در ان تنها کمک مالی هم معیار نیست، تلاش برای خدمت به مردم و کمک به آنان و رفع نیازهای مختلف شان که در روایات با عنوان ـقضای حاجت مومن» از آن یاد شده است و فریادرسی به آنان که بی پناه و درمانده اند و به کمک ما نیاز دارند و از دست ما کاری ساخته است.1

توجه و رسیدگی به امور تهیدستان به قدری مهم است که خدا در قران به آن سفارش اکید کرده و برای رسیدگی به کار آنان، پاداش های دنیوی و اخروی قرار داده که بخشایش گناهان ادمی یکی از آنها است.

بر پایه روایتی خدا به عیسی(ع) سفارش فرمود: «ای عیسیً خود را با دینداری و مهر به مسکینان بیارایید.»2

امام سجاد(ع) در دعا به خدا عرض می کند: «خدایا! همنشینی با فقیران را محبوب من گردان و با صبر نیکو مرا در همنشینی با آنان یاری فرما.»3

 

شیخ صدوق(ره) در «عیون الاخبار» از بزنطی نقل می کند: حضرت رضا علیه‌السلام نامه‌ای برای فرزند گرامیش حضرت جواد الائمه علیه ‌السلام نوشت و به مدینه فرستاد که من آن را خواندم. متن آن نامه بدین شرح بود: «فرزندم به من خبر داده‌اند که چون از منزل بیرون می‌روی غلامانت بخل و حسادت می‌ورزند تا چیزی از تو به کسی نرسد. برای همین تو را از درب کوچک اندرونی بیرون می برند تا مبادا کسی از تو بهره‌مند گردد. این نامه را به تو می‌نویسم، به همان حقی که بر تو دارم قسمت می‌دهم با رفت و آمد از درب بزرگ بیرونی و عمومی؛ رفت و آمدت را علنی و آشکار کن و هنگام خروج از خانه ، درهم و دینار همراه خود بردار تا اگر کسی از تو درخواستی کرد، به او چیزی ببخشی و مردم از خیر تو بهره‌مند شوند و به عطایای تو خوشحال و مسرور گردند و دوستدار تو باشند.

 

جواد عزیزم! اگر عموهایت از تو چیزی بخواهند به هر یک کمتر از پنجاه اشرفی نبخش! و اگر عمه‌هایت از تو درخواستی کنند به هر کدام از آنها کمتر از بیست و پنج اشرفی نده! ولی نسبت به زیادتر از آن خود دانی و بدان با بخششی که می کنی ، حق تعالی مرتبه‌ات را بلند گردانده و تو را محبوب خویشاوندانت می گرداند. در بذل و بخشش مداومت کن و از فقر و تهی‌دستی ترسی نداشته باش.4

 

امام زمان(عج) نیز در دعای شریف «اللهم ارزقنا توفیق الطاعه...» در فرازی عرضه می دارند: «وَ عَلَى الْأَغْنِيَاءِ بِالتَّوَاضُعِ وَ السَّعَةِ؛ بر توانگران تواضع و وسعت در بخشش كرم نما».

این فراز از دعای حضرت(عج) ضرورت توجه به نیازمندان و فقرای جامعه و ضرورت رسیدگی به آنها را به خوبی نشان می دهد.

چنان که امیرالمومنین(ع) می فرمایند: «ثروتمندان، امانتداران اموال الهي و مجراي رسيدن برخي از نعمت هاي خداوند بر ديگران اند».5

 

ميان ثروتمندان جامعه اسلامي كه در انتظار مهدی موعود موجود (عج) به سر می برند و متكاثران مال اندوزی كه اموال و تجارتشان را از خداوند بيشتر دوست مي دارند6 فاصله بسياری است. ثروتمندان منتظر به اوصاف ذيل آراسته اند:

 

أ. تواضع: استكبار و خود برتربيني، انسان را از خداوند غافل مي كند و به ورطه هلاكت مي افكند. خطر ابتلا به اين آفت، زماني جدّي تر مي شود كه انساني بر اثر توانايي و تموّل خدادادي، قاروني و فرعوني بينديشد،‌ ثروت را دستاورد تلاش هاي خويش و قدرت را محصول توانايي تدبيرش بپندارد، از اين رو ثروتمنداني كه در انتظار آخرين پرچمدار انديشه توحيدي به سر مي برند مي بايست بكوشند تا هرچه بيشتر به صفت تواضع درآيند؛ بدين معنا كه از درون و بيرون نفس خويش را در مرتبة فرو دست تري كه همانا فقر محض نسبت به ايزد متعالي است بشناسند و ثروت خود را از آن خدا دانسته و خويش را در رديف ساير بندگان خدا ببينند: و علي الأغنياء بالتواضع.

 

ب. وسعت بخشي: بر اغنياء و ثروتمندان منتظر است كه به شكرانه تفضل الهي بر آنها و به پاس بهره مندي از نعمت خدادادي مال، به دستگيري از نيازمندان و رفع مشكلات برادران و خواهران ايماني خويش بپردازند. نه تنها حقوق شرعي خويش چون خمس و زكات و... را ادا كنند، با شناسايي نيازمندان بكوشند در رفع تنگناهاي زندگي ديگران تا مي توانند مؤثر باشند: و السّعة.»7

 

پی نوشت ها:

1-زندگی مهدوی(اوصاف و اخلاق منتظران)، ص 98؛

2-الکافی، ج8، ص135؛

3-صحیفه سجادیه، دعای 30؛

4- کافی، ج،4 ص43؛

5- جامع الأخبار، ص 80؛

6- ر.ك: سورة توبه ، آية 24.

7-امام مهدی(عج)، موجود موعود، ص212.

 

 

کد خبر 943971

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha