​مقاومت خانواده ها برای ترک اعتیاد بانوان/ چالش «معتادا نمی گیرن» تو زرد درآمد

خبرگزاری شبستان -گرگان، داود خاندوزی؛ اعتیاد بلای خانمان سوزی است که بنیان خانواده را هدف قرار داده است و گاهی فاصله اجتماعی افراد معتاد آنقدر با جامعه زیاد می شود که دیگر هیچ کسی پذیرای آنان نیست و از این رو گاهی در گوشه و کنار شهر معتادانی کارتن خواب را می بینیم که از خانواده مانده و از جامعه رانده شدند.

تنها کسانی که به داد این معتادان منزوی شده از جامعه در روزهای سرد و گرم سال می رسند سازمان بهزیستی است و در حین ناباوری باید بگوییم که بسیاری از این معتادان در مراکز کمپ های ترک اعتیاد با برنامه های بازتوانی به آغوش جامعه باز می گردند.

در این راستا «مریم رضایی»، معاون پیشگیری بهزیستی استان گلستان با حضور در دفتر خبرگزاری شبستان به سوالات خبرنگار این خبرگزاری در خصوص پیشگیری از اعتیاد و اقدامات بهزیستی پاسخ داد.

*بهزستی در حوزه اشتغال و نگهداری معتادان کارتن خواب چه خدماتی را ارائه می کند؟

«مدیریت مورد» رویکرد جدیدی است که سازمان بهزستی دنبال می کند و در این رویکرد درصدد هستیم که افراد بهبود یافته از اعتیاد را به حال خود رها نکنیم و به آنها خدمات مشاوره و مددکاری ارائه کنیم و هم آنکه بتوانیم بحث اشتغال آنها را نیز پیگیری کنیم که 100 مورد در این طرح پرونده تشکیل شده است و 47 نفر مشغول به کار شدند.

مرکز گذری ترک اعتیاد یا دی.ای.سی مراکز روزانه بهزیستی است که از ساعت هفت صبح تا ساعت 19 و مراکز سرپناه یا شلتر که ویژه افراد معتادی که مقاومت به درمان دارند در نظر گرفته شده است و از ساعت 19 تا هفت صبح به معتادان تزریقی خدمات ارائه می کند و مکان خواب آنها به شمار می رود.

در چهار شهرستان بندرگز، گرگان، علی آباد کتول و گنبدکاووس مراکز گذری و در سه شهرستان گرگان، علی آباد کتول و گنبدکاووس سرپناه در نظر گرفته شده است.

در مرکز سرپناه ما 450 نفر و در مراکز گذری بهزیستی یک هزار و 500 نفر خدمات از بهزیستی دریافت می کنند.

همچنین در مراکز گذری بهزیستی آزمایش اچ.ای.وی نیز از معتادان به صورت دوره ای اخذ می شود و در صورت مثبت بودن آزمایش این افراد به بهداشت معرفی می شوند.

به این افراد مشاوره لازم انجام می شود تا افراد دیگر را مبتلا نکنند و در خصوص عدم استفاده از سوزن مشترک برای تزریق به آنها آموزش داده می شود.

افرادی که آزمایش اچ.ای.وی آنها مثبت بود چه خدماتی ارائه می شود؟

یکی از ماموریت های مرکز سرپناه و گذری بهزیستی برای معتادان آزمایش اچ.ای.وی است و در صورتی که آزمایش این افراد مثبت باشد به «باشگاه مثبت» می پیوندند و در این مرکز خدمات مشاوره و اشتغال رایگان به آنها ارائه می شود.

در حال حاضر 47 نفر در این مرکز نگهداری می شوند و بسیاری از خدمات و آزمایش ها برای این افراد به صورت رایگان انجام می شود و سال گذشته 300 میلیون تومان اعتبار به این معتادان اختصاص یافت.

*خبرها مبنی از آن است که گرایش معتادان به سمت مواد صنعتی افزایش پیدا کرده است آیا با این تغییر مصرف مواد مخدر بر سن و تحصیلات مصرف کنندگان نیز تاثیرگذار بوده است؟

دانشگاه علوم پزشکی و بهزیستی هر دو متولی درمان معتادان به شمار می روند و  کلینک های ترک اعتیاد یا ام.ام.تی هم در مجموعه بهزیستی و هم در مجموعه دانشگاه علوم پزشکی فعالیت می کنند و افرادی که موقعیت اجتماعی و یا تحصیلی بهتری برخوردار هستند معمولا به مراکز دانشگاه علوم پزشکی مراجعه می کنند و لذا نتوانستیم در این خصوص اقدام کنیم.

اما زمینه اعتیاد در سنین پایین وجود دارد و حتی برخی از دانش آموزان نیز درگیر اعتیاد شدند و چه بسا این آمارها در جلسات طبقه بندی شده ارائه می شود.

اکثر افرادی که در سنین پایین درگیر اعتیاد می شوند در مشاوره ها عنوان می کنند که یکی از اعضای خانواده نیز به اعتیاد درگیر است و همچنین افرادی که مصرف مشروبات الکلی داشتند فرزندان آنها نیز به سمت مصرف مشروبات الکلی کشیده می شدند.

*در خصوص تاثیر کرونا به بهزیستی به ویژه کمپ ماده 16 بفرمایید؟

از اسفند که موضوع همه گیری کرونا مطرح شد، عنوان کردند که مددجویان کمپ های ماده 16 به جای سه ماه 6 ماه در این مرکز نگهداری شوند و در اسفند پذیرش جدیدی در هیچ کمپ نداشت تا شرایط بقیه را مخاطره نیندازد.

با توجه به اینکه شرایط جامعه به حالت عادی برگشته  است بیان شده است که با 50 درصد ظرفیت کمپ ها ترک اعتیاد خدمات ارائه کند.

به این منظور در شورای مبارزه با مواد مخدر و کمیته ماده 16 تصمیم گرفته شد که مکانی را شهرداری گرگان در اختیار ستاد قرار دهد و با رعایت پروتکل های بهداشتی، نیروی انتظامی معتادان متجاهر را به صورت مرحله ای و با تعدادی محدود مثلا 20 نفر جمع آوری کنند و در این فضا قرنطینه شوند و پس از آزمایش تشخیص کرونا به کمپ ماده 16 منتقل شوند و در صورت آزمایش کرونای آنها نیز مثبت باشد این افراد به بیمارسان ارجاع داده می شوند.

*چالشی در فضای مجازی مطرح است تحت عنوان «معتادا نمی گیرن» که به گفته رئیس پلس مبارزه با مواد مخدر استان این مهم یک دسیسه برای ترویج اعتیاد است و از سویی رئیس دانشگاه علوم پزشکی گلستان نیز عنوان کردند که حتی برخی از معتادان در گلستان بر اثر کرونا فوت کردند، با توجه به اینکه در خط مقدم مقابله با اعتیاد قرار دارید دیدگاه شما به این چالش چیست؟

این چالش یک اشتباه کاملا محض است چرا که فردی که دچار اعتیاد می شود سیستم ایمنی پایینی دارد و در صورت بروز بیماری کووید 19 در این افراد حتی ممکن است آسیب بیشتری نسبت به یک فرد سالم ببینند.

در هفته گذشته دکتر «فرید براتی‌سده»، مدیرکل دفتر پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور عنوان کرد که از سرپناه های ترک اعتیاد روزانه چند نفر مبتلا به کووید 19 به بیمارستان ها ارجاع داده می شوند که شرایط آنها خاص است.

افراد معتاد سیستم ایمنی ضعیفی دارند و از سویی بسیاری از معتادان با مشکل عفونت های داخلی نیز رو به رو هستند که این امر منجر می شود کرونا به آنها آسیب بیشتری وارد کند.

شنیده می شود که در ایام اسفند قیمت برخی از مواد مخدر مثل تریاک چند برابر شده است و این چالش شاید پوششی برای این مسئله بوده است.

*در سالهای اخیر میزان شیوع اعتیاد در بانوان افزایش پیدا کرده است، اما خانواده ها حاضر نیستند که دختران خود را برای ترک اعتیاد به کمپ ها ببرند و با توجه به اینکه در آینده این دختران مادران یک خانواده خواهند بود و نقش تربیتی برعهده دارند چه برنامه ای در این زمینه دارید؟

مقاومت های خانواده ها برای این مسئله زیاد است، در گذشته شاهد بودیم خانواده ها اگر فرزندشان دچار بیماری ایدز می شد را پنهان می کردند و اما امروز این مسئله راحت تر برای خانواده ها پذیرش می شود.

بحث بانوان موضوع خاصی است که بخشی از آن به خرده فرهنگ ها و قومیت ها بر می گردد و سازمان بهزیستی طرح «پازک» که برای پیشگیری زنان و کودکان از اعتیاد است را آغاز کرده است نیاز است که به این طرح چند جانبه نگاه شود.

مسئله مهم در ترک اعتیاد بانوان موضوع فشار اجتماعی است که حتی در بین آقایان نیز وجود دارد، برای مثال هیچ کسی حاضر نیست برای یک معتاد ضمانت بانکی بگذارد.

*چه میزان در کمپ های ترک اعتیاد بهزیستی به معتادان به چشم یک بیمار نگاه می شود؟

باید در این زمینه فرهنگ سازی کنیم و بهزیستی به این مسئله اهتمام دارد و پروتکل هایی که برای کمپ های ترک اعتیاد نوشته شده است در گذشته از  پزشک سیار استفاده می شود و چند سالی است که مسئول فنی کمپ ها را پزشک در نظر گرفتند که باید هر روز یا یک روز در میان در مرکز حضور داشته باشد.

اینکه بیان کنیم که 100 درصد کمپ ها به معتادان به دید بیمار نگاه می کنند اینطور نیست و برخی کمپ ها این مسئله را به چالش می کشند اما کمپ هایی نیز داریم که مثل یک مرکز اجتماعی عمل می کنند و به جای معتاد از واژه بیمار استفاده می کنند.

برخی کمپ ها با عشق وارد این عرصه شدند و از این نظر است که می بینیم که مراکز سرپناه و یا روزانه در روزهای سرد سال چند ساعت قبل از آغاز فعالیت مرکز پذیرای معتادان کارتن خواب و بی خانمان می شوند.