خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی- محمد پورعلم : شاید هنوز برای بسیاری از ما، تغییرات پیش روی جهان در دهه های آینده ملموس نباشد؛ این که شیوه زندگی و کار تا چه اندازه دستخوش تحول خواهد شد. دورانی که در آن به سر می بریم احتمالا مهمترین دوره تاریخ بشر از منظر تحول تکنولوژی است. اغلب ما تلویزیون های سیاه و سفید را به یاد داریم. و زمانی که تماس تنها از طریق تلفن های ثابت و باجه های تلفن در سطح شهر امکان پذیر بود. حالا اما تنها در طول دو سه دهه چنان همه چیز متحول شده که سخن گفتن از آن روزها به مانند سخن گفتن از یک قرن قبل است. کودکان و نوجوانان امروز از وقتی چشم بازمی کنند، تعامل با گوشی های لمسی را تجربه می کنند و زندگی شان چنان با تکنولوژی عجین شده که تصور زمانی که چنین فناوری وجود نداشته برایشان امکان پذیر نیست.
داستان اما زمانی جالب تر می شود که بدانیم در آینده ای نزدیک، گوشی های تلفن همراه جای خود را به ابزارهای پوشیدنی می دهند و اندکی بعد آن ها نیز با پروتزها و چیپ های زیر پوستی جا به جا می شوند. احتمالا با سرعتی که تکنولوژی در پیش گرفته بسیاری از ما قادر خواهیم بود این دوره را پیش از مرگ تجربه کنیم. آن چه گفته شد، شاید دیروز رویاپردازانه به نظر می رسید اما امروز عدم تحقق آن غیرقابل باور خواهد بود.
جهانی که در آن زندگی می کنیم علاوه بر تحولات تکنولوژی، در آینده ای نزدیک با تحولاتی دیگر نیز روبرو خواهد شد. شیوه زیست انسان به خصوص در قرن های گذشته، کره زمین را آبستن حوادثی مهم در آینده کرده است. از انقلاب صنعتی تاکنون، بشر روز به روز بر بهره کشی از زمین و منابع آن در جهت منافع خود افزوده است. منابع زیرزمینی که طی میلیون ها سال وجود آمده را از دل زمین بیرون کشیده و جنگل های هزاران ساله را زیر کشت برده است. تولید انرژی به مهمترین خواسته انسان بدل شده و همه چیز در این راه فدا می شود. این میل سیری ناپذیر تا بدان جا پیش رفته که حتی با نمایان شدن مخاطرات آن، همچنان ادامه دارد. جالب این که چند سال قبل جامعه جهانی پس از چندین دور گفتگو، درباره کاهش گازهای گلخانه ای به تفاهمی تاریخی رسید اما طولی نکشید که برخی قدرت های جهانی به سادگی آن را بی معنا و بیهوده توصیف کردند و از این پیمان خارج شدند.
ادامه روند موجود در آینده ای نزدیک تر از آن چه فکر می کنیم به تغییرات غیرقابل کنترل اقلیمی خواهید انجامید. خشکسالی های گسترده و سیل های بنیان کن سال های آینده، دو روی سکه تغییر اقلیمی کره زمین هستند که عملا بخش وسیعی از مناطق مسکونی جهان را غیر قابل سکونت می کنند. نتیجه چنین وضعیتی مهاجرت گسترده خواهد بود و پس لرزه آن کمبود غذا. کمبود غذا در سطح جهانی هم یعنی منازعه بی پایان برای زنده ماندن. تصویری که امروز بسیاری از فیلم های سینمایی و سریال ها از آینده زندگی بشر روی کره زمین ارائه می دهند شاید در نگاه اول غیر قابل باور به نظر می رسد اما باید توجه داشت زمین ما دیگر تاب تحمل وضع موجود را ندارد. تداوم این وضعیت با واکنش سهمگین زمین برای بازسازی خود همراه خواهد بود؛ واکنشی که می تواند حتی به انقراض انسان در زمین منجر شود. آن ها که امروز همه دانش و توان خود را صرف ابداع زیرساخت های زندگی در سیاره ای دیگر مثل مریخ می کنند، نوابغ مجنون نیستند. آن ها آینده ای را می بینند که در آن زمین ما انسان ها به دست خود ما به نابودی کشیده شده و راه گریزی جز مهاجرت از آن وجود ندارد.
چنان که از شواهد پیداست «تحول تکنولوژی» و «آینده کره زمین» دو مولفه ای است که بیش از سایر مولفه ها بر آینده نسل بشر تاثیرگذار خواهد بود. آینده ای که لاجرم اتفاق می افتد و گریزی از آن نیست.
همان گونه که گفته شد، «تغییر تکنولوژی» مولفه ای تاثیرگذار بر زندگی در دهه های آینده است. در پی تحول تکنولوژی بسیاری از مفاهیم مربوط به زندگی و کار با تغییر مواجه خواهد شد. به طور مثال هوش مصنوعی جای بسیاری از مشاغل امروز را خواهد گرفت تا مشاغلی تازه تعریف شود. انقلاب تکنولوژیک از منظر تغییراتی که بر مشاغل انسانی خواهد داشت شباهت بسیاری به انقلاب صنعتی دارد. در آن دوران هم با پدیدارشدن ماشین ها، بسیاری از مردم کسب و کار خود را از دست دادند. در عوض مشاغل تازه ای مبتنی بر بهره گیری از ماشین ها شکل گرفت. حالا هم چنین آینده ای پیش روست که باید برای رویارویی با آن آماده بود.
شاید در این جا تصور شود، آن ها که توانایی کار با کامپیوتر و تلفن هوشمند خود برای فعالیت های روزمره را دارند از گزند تغییرات پیش رو در امان خواهند بود اما باید توجه داشت تغییر پیش رو به طور کامل با آن چه تا امروز تجربه کرده ایم متفاوت خواهد بود. در این سال ها، ما از کامپیوترها و تلفن های هوشمند خود صرفا به عنوان ابزارهایی کامل تر از ابزارهای پیشین بهره برده ایم، مثلا کتاب کاغذی را در تبلت مطالعه کرده ایم یا به امکان تماس در هر جا و هر زمان دست یافته ایم. در این جا هنوز هوشمندی متعلق به ما و در انحصار ماست اما در آینده این گونه نخواهد بود.
پیش از این در گزارشی با عنوان «خبرنگاری امروز و روایت حرفه ای از واقعیت» به چالش های پیش روی خبرنگاری و فعالیت در حوزه رسانه در جهان امروز پرداختیم. در جهان آینده اما همچون بسیاری از مشاغل، خبرنگاری و فعالیت در حوزه رسانه نیز دستخوش تحولاتی بنیادین خواهد شد. این تحولات چه خواهد بود و چگونه باید با آن دست و پنجه نرم کرد؟
ادامه دارد...
نظر شما