به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان، گرچه از دوران پساکرونا به عنوان فرصتی برای معرفی اقتصاد مقاومتی و ارائه این فرهنگ به جهانیان یاد می شد اما در رویارویی با این ویروس منحوس بخش های اقتصادی بیشتر جزیره ای عمل کردند و هر کسی تلاش کرد که گلیم خود را از آب بیرون بکشد.
نظام بانکی در مواجهه با کرونا نتوانست وظایف خود را به درستی عمل کند و از سویی حمایت های دولت از بخش های اقتصادی آنگونه که باید جامع نبود از این رو مشکلات بخش های اقتصادی با کرونا انباشته شده است و مشخص نیست که چه زمانی این مشکلات کمر بخشی از تولید کشور را خم می کند.
در واقع کرونا به اقتصاد کشور یک شوک وارد کرد که بسیاری از فعالان اقتصادی هم نتوانستند شرایط و موقعیتی که کرونا به وجود آورده را به درستی درک کنند و به ویژه در ماه های نخست گاهی تصمیمات اشتباه منجر به خسارت های زیان بار اقتصادی برای این بخش ها شده است.
«محمد رهبری»؛ دکترای کارآفرینی و استاد دانشگاه اعتقاد دارد که در این ایام برخی موج سواری کردند و در خصوص راهکار این مسئله با وی گفتگو می کنیم.
*مشکل اصلی اقتصاد در ایام کرونا کجا است؟
هر روزه با انتشار خبرهای تغِییرات شاخص اقتصادی و مالی و صد البته جهش های افسار گسیخته قیمت های ارز، کالاهای داخلی و بی ثباتی بازار این تصور به ذهن خطور می کند که مشکل اصلی از کجا نشأت می گیرد.
مقالات، سخنرانی ها، مصاحبه های خبری، توصیه های علمی، بهداشتی و اجتماعی، برگزاری جلسات مکرر مرتبط و گاها کم اهمیت دیگر جذابیتی ندارد آنچه را که باید، نشنیده ایم و آنچه را نباید، دیده ایم.
اگر سری به فضای اینترنت و فضای مجازی بزنیم افراد صاحبنظر مقالات بسیاری نوشته اند، استراتژی هایی را در خصوص کسب و کارها گفته اند، سیاست هایی را توصیه کرده اند، گاهی از مدیریت کرونا تعریف کرد ه اند و خلاصه آنچه باید تغییر می کرد تغییر نکرده است و آن وضعیت کنونی حال بد جامعه است که آهنگ تغییر به سمت وخامت رادر سر دارد و باید بیندیشیم که به راستی مشکل کجا است؟
در تعریف مدیریت قبل و مدیریت جدید اختلافات زیادی در سبک های مدیریتی مدیریت بر منابع، سرمایه انسانی، ساماندهی، نظارت، کنترل، هماهنگی و انجام امور بدست دیگران و سایر موارد از منظرهای گوناگون مشاهده می شود که تطبیق سبک مدیریت کرونا مطابق هر یک از تعاریف مذکور جای بسی تأمل دارد.
با این همه توانمندی در بعد نظارت و کنترل، چرا تمایل به بی ثباتی و بی نظمی در اقتصاد و سیاست های پولی و بانکی و مالی وجود دارد.
تفسیرهای متعدد و پاسخگویی های متفاوت و بعضا متضاد و متناقض از سوی برخی مسولان و مدیران نتوانسته اقبالی در اقناع عمومی جامعه داشته باشد اگر بر اساس همین تعریف مدیریت پیش برویم قطعا به بسیاری از معایب ونواقص و همچنین توانمندی ها و ظرفیت ها در مدیریت برخورد می کنیم که برآیند این تقابل و دلایل بروز وضعیت کنونی کسب و کارها، وضعیت معیشتی شهروندان را باید در فرهنگ عمومی پذیرش مسئولیت برخی افراد ناشایست تحت عنوان مدیریت جستجو کرد.
علت ترویج و تثبیت چنین فرهنگی را باید در ضعف در خلاقیت و نوآوری، عدم قبول مسئولیت اجتماعی، فرد محوری، عدم مشارکت گیری و مشارکت دهی در تصمیم در این سبک مدیریتی متاسفانه پاسخگویی بسیار کمرنگ و یا بی اثر شده است و از این منظر بسیاری از مدیران با استفاده از این نقص و شرایط مطلوب گونه فضا به راحتی توانسته اند گستره مدیریت خود را به خویشاوند سالاری، آقازادگی، گروه سالاری، ترک تازی پدر خواندگی، انحصارگری و انحصار طلبی گسترش دهند.
چون در این سبک تعریف شده است مدیریت عزم و اراده جدی عموم جامعه را در تغییر، تحول و مطالبه گری نمی بینند و یا بسیار ضعیف و کم رنگ که هر از گاهی مانند نسیمی خنک نواخته می شود و برای آنان اهمیت چندانی ندارد.
*راهکار چیست؟
آیا باز هم در این گونه سبک مدیریتی باید به نوشتن و برنامه ریزی استراتژیک، مدیریت استراتژیک و تهیه جداول و برنامه و ارائه آمار و توصیه های مدیریتی در بعد اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی وغیره اکتفا کرد؟ چه تیپ افراد یا مدیرانی خواهان سبک این گونه مدیریت هستند و یا می خواهند در این سبک اعمال مدیریت کنند و بقا مدیریت داشته باشند.
بررسی های فرهنگ عمومی نشان می دهد که مردم به لحاظ فردی سوالات زیادی در ذهن دارند و سوالات زیادی را پرسیده اند اما پاسخی برای آن نیافته اند قطعا چون کار تیمی و گروهی نکرده اند مطالبات و سوالاتشان در همین مرحله باقی می ماند که مدیران موج سوار خواهان مهندسی مدیریت اقتصاد در همین مقطع هستند و دراین مقطع قطعا کسب و کارهای زیادی با شکست رو به رو می شوند و تغییرات قیمت ها طبیعی جلوه داده می شود و مردم به تغییر قیمت ها عادت خواهند کرد و از سویی اعتراضات جدی دیده نمی شود، اگرهم دیده شود قطعا آن را مهندسی خواهند کرد.
کسب و کارهای کوچک فقط در انتظار می مانند و اگر خلاقیتی وجود نداشته مشکلات را باید در بستر جامعه جستجو کرد، شبکه سازی در کسب و کارها بسیار ضعیف خواهد بود و شبکه گزینی وجود خواهد داشت، توان رقابت با بازیگردانان اقتصادی بسیار ضعیف می ماند، دولت ها وقت خودشان را در ساماندهی وضع موجود صرف خواهند کرد و تمامی راهکارها موقتی و کم اثر و نارضایتی عمومی زیادی وجود دارد عموم جامعه به دنبال یک طرح سوال خوب نیستند، و در این سبک مشکل همچنان پایدار و راهکار موثری برای حل مسئله دیده نمی شود، کسب و کارها تعطیل یا نیمه تعطیل و نیروها ی خود را کاهش و یا اخراج می کنند بنابراین از این قبیل ابهامات در چارچوب اینگونه تعریف مدیریتی وجود دارد اما در چارچوب تعریف جدید مدیریت که مبتنی بر دانایی و آگاهی و شناخت ارزش هــا است و راه حل ها و مکانیزم ها و روش ها در مدیریت، در این مدیریت بر اساس ارزش های انسانی و مسئولیت اجتماعی است پایه محکمی در دانایی و فرهیختگی دارد.
در عصر ارزش ها، امکان ندارد شما از فضای رانت، اجحاف یا انحصار، پول های مشکوک و غیره در تولید و بازار استفاده کنید و با قهر مخاطب و مشتری روبه رو نشوید.
*تغییرات اقتصادی در ایام کرونا را چگونه می بینید؟
تغییرات بسیاری در اطراف ما، در اثر انقلاب اطلاعات به وجود آمده است و ارزش ها را پر رنگ تر و مهمتر کرده است و نیکی ها و بدی ها، از طرف شهروندان، مردم، مخاطبین و مشتریان، جواب ها و واکنش های بزرگتری را در پی دارد، پس در نخستین قدم ارزش های کارکنان، مشتریان و مخـاطبین و جامعه خود است که ارزش و اهمیت زیادی دارد.
بنابراین تعریف مدیریت در عصــر ارزش ها «مدیریت یعنی علم و هنر بهره برداری بهینه از منابع، در جهت رساندن سازمان، به اهداف از پیش تعیین شده»، تحت نظام ارزشی جامعه بنابراین با نگاهی به تعریف فوق باید دید ارزش های یک جامعه پیرامون چه مباحثی است و ملاک ارزیدن چیست، چرا وقتی صحبت از ارزش می شود در کلمات زیبایی وصف اما در عمل و رفتار جامعه تضاد و تناقض وجود دارد.
کسب و کارها دردوران بحران کرونا به دنبال ارائه چه ارزش یا چه مدل کسب و کاری هستند؟
در این ایام کسب و کارها الویت اصلی آنها ارزش است و باید به تعریف آنها از ارزش توجه شود و باید بیندیشیم که برنامه ریزان چه مدل استراتژی را در دستور کار قرار داده اند که با نگاه مسئولیت اجتماعی گره خورده باشد و سیاست ها و برنامه ها و قوانین و دستورالعمل ها بر چه اساس و معیار و ارزشی وضع می شود و اساساً به دنبال چه ارزشی هستند.
وقتی وارد این مقوله و سبک مدیریت می شویم که در آن روحیه مشارکت و کار تیمی، مسئولیت اجتماعی، خیر جمعی، از خودگذشتگی، ایثار، مدیریت مشارکتی، هم افزایی و هم آفرینی، رفع انحصار، تثبیت قیمت ها، حمایت، آموزش رایگان همگانی، توجه به کرامت انسانی، رضایت مشتری، نگاهی به آینده، ارزش مداری، مردم سالاری، پاسخگویی و پذیرش مسولیت متعهدانه، دیده می شود.
اما سوال اینجا است سبک مدیریت ما در اداره کسب و کار و یا مدیریت جامعه از کدام روش است؟ و این مسئله بسیار حائز اهمیت است.
نظر شما