به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، در آستانه سالروز شهادت حضرت سيدالساجدين، امام زين‌العابدين علیه السلام و در ايام برگزاري کنگره بين المللي «امام سجاد علیه السلام» به همت ستاد هماهنگي کانون هاي فرهنگي هنري مساجد کشور، با آيت الله «محمدباقر تحريری»، توليت حوزه علميه مروی درباره برکات انس افراد و جامعه با صحيفه سجاديه گفتگويي ترتيب داده ايم که در ادامه مشروح آن تقديم حضورتان مي شود:
چه ذخايري از نظر دعا و معارف و آموزه هاي ديني در صحيفه سجاديه وجود دارد که ضرورت آشنايي و انس با آنها را دوچندان مي کند؟
صحيفه سجاديه مجموعه دعاهايي است که امام سجاد علیه السلام به مناسبت هاي مختلف ايراد کرده اند البته مقصود از مناسبت هاي مختلف، مناسبت هاي روزانه نيست تا سخنان حضرت علیه السلام به تناسب ايام ايراد شده باشد بلکه مقصود حالاتي است که انسان هم در رابطه با خداي متعال و هم در رابطه با وقايع عالم و نيز درباره وقايعي که در نظام اسلامي با آنها مواجه مي‌شود، درک مي کند؛ مثل فرا رسيدن ماه مبارک رمضان، وداع با آن، روز عرفه، عيد فطر، روز جمعه و ... .
بايد توجه داشت ماهيت دعا اولا به اين معنا است که انسان نحوه روابط وجودي خود و موجودات را با خداي متعال به عنوان مبدا آفرينش و تحولات عالم را بشناسد و در قالب دعا انواع اين رابطه را بازگو مي کنيم که اين خود نياز به معرفت عميق و وسيع دارد.
ائمه اطهار علیهم السلام چون داراي بالاترين معرفت نسبت به خدا و بالاترين سطح روابط با موجودات ازجمله انسان ها هستند اولين چهره اصلي دعا يعني بازگو کردن اين روابط مختلف با خدا را ابراز مي کنند.
چهره دوم دعا بيان نيازهاي مختلف انسان به خدا است اعم از نيازهاي روحي رواني، اعتقادي، مادي و ... اينها نيز در قالب دعا بازگو مي شود چنان که ابعاد وجودي انسان را ائمه عليه السلام و بالاخص حضرت سجاد علیهم السلام در دعاهاي صحيفه مبارکه بازگو کرده اند.
بنابر اين، صحيفه سجاديه و دعاهاي ديگر ائمه علیهم السلام از يک سو دستگاه معرفتي براي انسان به ويژه شيعيان هستند و از ديگر سو يک دستگاه وسيع تربيتي محسوب مي شوند که در اين ساحت ها انسان را در ابعاد اخلاقي، روابط اجتماعي و ... تربيت مي کنند البته امام سجاد علیه السلام راهکارهاي تربيت عملي را هم در قالب دعا بيان کرده اند. از اين رو، ما که نيازمند معارف قرآن و اهل بيت علیهم السلام هستيم به معارف ادعيه به ويژه دعاهاي صحيفه سجاديه نيز نياز قطعي داريم.
دعا چه بعدی از نيازهاي انسان را مرتفع می کند؟
بايد بدانيم دعا چه بعدي از ابعاد وجودي انسان را تامين مي کند، ما همانطور که به غذاي جسماني براي تامين حيات دنيايي نياز داريم به دعا نيز براي رفع نياز روحي و رواني خود نيازمنديم تا به آرامش خاصي از جهت روحي رواني برسيم.
البته بايد توجه داشت تمسک انسان به دعا به معناي کنار نهادن اسباب و علل مادي و دنيايي نيست براي مثال در ايام شيوع کرونا، دعا در کنار پيشگيري و درمان، به انسان آرامش مي بخشد و تلاطمات روحي اش را درمان مي کند.
نقش منبر، مسجد و رسانه در ترويج فرهنگ انس با صحيفه سجاديه چيست؟
منابر و رسانه ها بايد معارف صحيفه سجاديه را به طور مستمر و به تناسب شرايط و مناسبت ها مثل عيد سعيد فطر، روز جمعه و ... بيان کنند. مساجد يکي از مهمترين مکان هايي هستند که مي توانند اين معارف را به عموم مردم انتقال دهند. ما نياز داريم که در کلاس دعا به طور مستمر و عميق و با طي مراحل و درجات مختلف حضور داشته باشيم، چون دعا ابعاد و ظواهر و بواطني دارد.
همانطور که قرآن براي همگان آمده دعا نيز چنين است و منابر و مساجد بايد بتوانند به نحوي دعا را به عرصه جامعه و عامه مردم برده و آنها را با صحيفه سجاديه مانوس کنند.
شخصاً با عنايت الهي 20 سال است که در حوزه علميه قم معارف صحيفه سجاديه را بيان مي کنم و اکنون به دعاي چهل و ششم رسيده ايم، در رسانه ملي هم معارف صحيفه سجاديه را مطرح کرديم.
دعا و معارف آن غذاي روح انسان است که غيرشيعيان و غيرمسلمانان با آن روحشان جلا گرفته و حتي مستبصر شده و به اسلام و تشيع مي گروند.
همايش ها و برنامه هايي مثل کنگره بين المللي امام سجاد علیه السلام که دهمين دوره آن اکنون در حال برگزاري است، در ترويج فرهنگ صحيفه سجاديه و انس با اين ميراث شريف چه نقشي دارد؟
يکي از راه هاي احياي امور مطلوب، برگزاري کنگره ها و همايش ها است البته متوليان و برگزارکنندگان بايد به اهميت موضوع کاملاً اشراف داشته باشند و آنها که تامين محتواي اين برنامه ها را عهده دار هستند به ابعاد مختلف ادعيه واقف و آگاه باشند. چون دعا نحوه زندگي انسان مومن را بيان مي کند چنان که امام سجاد عليه السلام در برخي ادعيه سبک صحيح زندگي را ترسيم کرده اند.
بايد توجه داشت از ارکان اصلي ساخت تمدن نويت اسلامي، نشر صفات حسنه و پرهيز از صفات سوء مثل کبر و حسد است چرا که حسد تنش زا و کبر سبب طغيان است. امام سجاد علیه السلام در دعاي مکارم الاخلاق به دوري از اين رذايل سفارش کرده اند.
از جنبه هاي شکل گيري تمدن نوين اسلامي اين است که معارف تمدن ساز را از ادعيه استخراج کنيم.
نظر شما