خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی، مریم داوری:۳۱شهریور سال 1359 عراق با حملات هوایی به ایران رسما جنگ علیه کشورمان را آغاز کرد. این در حالی بود که 19 ماه از پیروزی انقلاب اسلامی نگذشته بود. جنگ عراق با ایران که در کشومان با عنوان «جنگ تحمیلی» یا «دفاع مقدس» و در عراق با نام «قادسیه صدام» شناخته می شود، طولانی ترین جنگ در قرن 20 میلادی و دومین جنگ طولانی این قرن بعد از جنگ ویتنام بود که هشت سال طول کشید. در 29 مرداد سال 1367 آتش بس رسمی بوسیله دبیر کل سازمان ملل اعلام شد و جنگ ایران و عراق پایان یافت. به مناسبت چهلمین سالگرد جنگ تحمیلی و با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری بر ضرورت حفظ ارزش های دفاع مقدس گفتگویی با «دکتر مهدی فروزش»، استاد دانشگاه، پژوهشگر و فعال فرهنگی ترتیب دادیم که قسمت نخست آن بدین شرح است:
دفاع مقدس تا چه اندازه متاثر از فرهنگ اسلامی بود؟
در طول تاریخ کشورمان حادثه بزرگی اتفاق افتاد. جنگ تحمیلی در سال 1359 متاثر از اتفاقاتی بود که بعد از انقلاب روی داد. انقلاب اسلامی به عنوان مکتب فراگیر تشیع داعیه رهبریت کشور را داشت، این تأسی از خود اسلام و دین حضرت محمد(ص) بود. دشمنانی در منطقه و دنیا بودند که نمی خواستند انقلاب اسلامی پررنگ و جاری در کشورهای اطراف شود. انقلاب اسلامی از همان ابتدا دشمنانی پیدا کرد و آنها فکر کردند چه بهتر از اینکه خود مسلمانان به رویارویی با هم بپردازند. بر این اساس کشور عراق را وارد عمل کردند، کشوری که بیشترین جمعیت آنرا شیعیان تشکیل می دادند. تقریبا کل کشورهای دنیا از عراق حمایت می کردند. کشورهای عربی به خاطر رهبریتی که عربستان داشت و بقیه کشورها هم به پیروی از آمریکا به مقابله و جنگ با ایران پرداختند. ایران نیز با شعار نه شرقی نه غربی دست تنها و بالاجبار وارد کارزار شد و بعد از هشت سال سربلند بیرون آمد.
مهم ترین تفاوت جنگ تحمیلی با سایر جنگ ها در کشورمان چیست؟
جنگ تحمیلی نخستین جنگی بود که در آن حتی یک وجب از خاک کشور بخشیده نشد. جوانان ما جان خود را فدا کردند و با ایثار، شجاعت و توکل به خدا به میدان رفتند و با تأسی از آموزه های اسلام حماسه دفاع مقدس را آفریدند.
تا چه اندازه توانستیم فرهنگ دفاع مقدس را به نسل جوان منتقل کنیم؟
متاسفانه در این زمینه به دلایل داخلی و خارجی ضعیف عمل کردیم. ما همچنان دشمنان خارجی داریم که به لحاظ فرهنگی با ما در جنگ اند و با ابزارهایی همچون ماهواره، شبکه های مجازی و اجتماعی هجمه هایی به کشور وارد می کنند و مسایلی همچون مصرف گرایی، امونیسم و مدگرایی را ترویج می کنند. آنها در ظاهر مواد خوراکی و لوازم آرایشی و بهداشتی تبلیغ می کنند اما به گونه ای که سایر ابعاد وجودی جوانان را تحت تاثیر قرار می دهند. این کار تهاجم فرهنگی است. آنها کشورهای خود را گل و بلبل جلوه می دهند و هدف شان ناامید کردن جوانان از نظام است. متاسفانه ما مقابله درست و موثری در برابر تهاجم فرهنگی نداشتیم.
برای پیروزی در این جنگ فرهنگی چه اقداماتی باید صورت گیرد؟
اگر بخواهیم در این جنگ فرهنگی پیروز شویم، ابتدا باید به مسایلی همچون ازدواج، کار و معیشت مردم به خصوص جوانان توجه کنیم تا مردم دغدغه های اقتصادی نداشته باشند، در این صورت دشمنان ما نمی توانند جمهوری اسلامی ایران را ناموفق جلوه دهند. علاوه بر این وقتی مردم دغدغه و مشکلات اقتصادی نداشته باشند، اگر جنگی رخ دهد مانند قبل برای حفاظت از نظام و دین شان از هیچ تلاشی دریغ نمی کنند. به اندازه کافی افراد جان بر کف داریم که حاضرند با وجود مشکلات جان خود را فدا کنند. شهدای آتش نشان،نیروی انتظامی و شهدای مدافع حرم نمونه های بارز این افراد بودند.البته در حال حاضر آن فراگیری را که همه این خصوصیات را داشته باشند، نداریم. در دوران جنگ خانواده ها به میدان آمدند، مواد غذایی، پتو و کنسرو را بسته بندی می کردند و ابایی نداشتند که فرزندشان شهید شود. اگر به کار، ازدواج و معیشت جوانان توجه شود، آسیب های اجتماعی کم خواهد شد و مردم برای دفاع از نظام شان از هیچ کوششی دریغ نمی کنند.
کمیت و کیفیت اقداماتی که در این چهل سال برای ترویج فرهنگ دفاع مقدس صورت گرفته است را چگونه ارزیابی می کنید؟
در این سال ها کارهای زیادی مانند برگزاری نمایشگاه، جشنواره و یادواره شهدا صورت گرفته است. فیلم، تئاتر و کتاب های زیادی در زمینه دفاع مقدس تولید شده است اما تعداد اندکی از آنها به دل و به باور نسل جدید نشسته است. هنوز هم جای کار در مورد دفاع مقدس وجود دارد و باید به کیفیت کارهایی که می شود توجه شود .
چه جنبه هایی از دفاع مقدس را خوب تبیین کردیم؟
جنبه های ایثار و شهادت رزمندگان به خوبی تبیین شده است. کسانی که خانواده را گذاشتند و به میدان جنگ رفتند. جلوتر از رفیق خود پا بر مین گذاشتند. کتاب نسبت به سایر رسانه ها با دقت بیشتری دفاع مقدس را تبیین کرده است. قالب فیلم در این زمینه موفق بوده چون مردم ایران اهل کتاب نیستند اما فیلم را با تفریح می بینند. در کل دنیا، انتقال مسایل با فیلم موفق تر است. فیلم های خوب بسیاری مانند اخراجی ها، حمله به اچ 3، روز سوم و ایستاده در غبار ساخته شد. اکثر مردم این فیلم ها را دیده اند اما کتاب هایی که در این زمینه نوشته شده است را نخوانده اند.
نظر شما