خبرگزاری شبستان، گروه مسجد و کانون های مساجد: همه ما احتمالا روایت «و يَفرَحُونَ لِفَرَحِنا و يَحزَنُونَ لِحُزنِنا» شنیده ایم یا خوانده ایم این درحالی است که به نظر می رسد بنا بر دلایل متعدد که این گزارش، مجال بحث درباره آن نیست مراسم سوگ و حزن، بیش از مناسبت های شادی و سرور نزد شیعیان مورد توجه است. نقش مساجد در ظهور این وضعیت، حتما پر رنگ است همچنان که در گسترش شادی در مناسبت هایی همچون دهه کرامت و دهه ولایت و امامت و ایام ولادت حضرت امام زمان (عج) بسیار برجسته است.
خبرنگار ما در گفت و گویی با حجت الاسلام «سید مرتضی میرحجتی» کارشناس در حوزه دین، نقش مساجد در ترویج شادی مومنانه را بررسی کرد که مشروح این گفت و گو در ادامه می آید.
چند مناسبت در سی سال اخیر به تقویم کشورمان اضافه شدند که مربوط به مناسبت های سرور اهل بیت (ع) است، نقشی را که مساجد در ترویج این مناسبت ها ایفا کردند، چگونه ارزیابی می کنید؟
بهتر برای پاسخ به این پرسش شما، نگاه بنیادی داشته باشیم لذا ابتدا چند روایت را با هم مرور کنیم. حضرت علی (ع) فرمودند: «این دل ها همانند بدن ها خسته و افسرده می شوند و نیاز به استراحت دارند در این حال نکته های زیبا و نشاط انگیز برای آن انتخاب کنید.» امام کاظم (ع) نیز فرمودند: «بکوشید که اوقات شبانه روزى شما چهار قسمت باشد: قسمتى براى مناجات با خدا، قسمتى براى تهیّه معاش، قسمتى براى معاشرت با برادان و افراد مورد اعتماد که عیب هاى شما را به شما می فهمانند و در دل به شما اخلاص می ورزند و قسمتى را هم در آن خلوت می کنید براى درک لذت هاى حلال و به وسیله انجام این قسمت است که بر انجام وظایف آن سه قسمت دیگر توانا می شوید.»
از این دست، روایت ها در منابع دینی فراوان است و یک نکته مهم را به ما منتقل می کنند. زندگی، چند بعدی است و باید به هم اندازه که کار و تلاش می کنیم، برای دیگران وقت می گذاریم و در یک کلام، خسته و فرسوده می شویم، باید برای آرامش جسم و روح مان نیز فرصتی درنظر بگیریم. بر همین اساس همانطور که باید در مناسبت های حزن، غمگین باشیم باید در ایام سرور و اعیاد مذهبی، شاد باشیم.
این سخن شما درست است ولی می شود با قاطعیت گفت که ما شیعیان، دست کم در ایران، بیشتر اهل عزاداری هستیم که البته اثرات زیادی در تقویت روحیه معنوی و کسب آرامش روحی دارد.
به عبارت دیگر، به هزار و یک دلیل که قابل درک است و اتفاقا ریشه دینی و روایی دارند توجه به مصائب اهل بیت (ع) در میان ما بیشتر است. ولی الحمدالله انتخاب دهه هایی همچون ولایت و امامت در ما ذی الحجه و دهه کرامت در ماه ذی العقعده و همچنین توجه ریشه دار ملت ما به میلاد حضرت مهدی (عج) در تلطیف این موضوع بسیار موثر بوده و اتفاقا در این زمینه، مساجد و هیئت ها بسیار خوب عمل کردند. با وجود این به نظر می رسد در این زمینه باید به کم کاری مساجد و هیئت های مذهبی اشاره کرد، کم کاری ای که بیش از همه متوجه صاحبان تریبون ها اعم از منبری ها، مداحان و ائمه جماعات مساجد است.
کمک های مومنانه که امسال در پی توصیه مدبرانه و حکیمانه مقام معظم رهبری به سنتی در میان مساجد و هیئت ها تبدیل شد چقدر در گسترش فرهنگ شادی نقش دارد؟
وقتی نیازمندی مشاهده می کند گروه هایی از مردم به فکر او هستند و اجازه نمی دهند سفره او خالی بماند قطعا بیشتری شادی را احساس می کند. رهبر معظم انقلاب اسلامی با اطلاع از این موضوع، از مردم به ویژخ مسجدی ها و هیئتی ها خواستند که کمک های مومنانه را ادامه دهند و به یک یا چند مناسبت اکتفا نکنند. این موضوع که مساجد با محوریت ائمه جماعات و بسیجیان در تبدیل شدن کمک مومنانه به موضوعی همیشگی در کشور، نقش داشتند را همه می دادند ولی نکته مهم، ظرافت نیروهای انقلابی در محور قرار دادن این خانه های خدا در استمرار اجرای رزمایش مواسات و همدلی است. یا وقتی یک دانش آموز نیازمند با گرفتن یک کفش یا لوازم التحریر خوشحال می شود باز هم نمایان گر نقش مساجد در ترویج شادی و نشاط در جامعه است.
گاهی برخی از جوانان از این موضوع گلایه دارند که موانعی بر سر راه آنان برای برگزاری مجالس در ایام شادی و سرور اهل بیت (ع) در مساجد وجود دارد. این موانع چیست و چه راه حالی برای رفع آنان وجود دارد؟
به نظرم بهتر است عنوان مانع را به کار نبریم زیرا وقتی اسلام، دست زدن در مسجد را درست نمی داند، به فکر حفظ قداست این مرکز است. تصور کنید اگر زمانی دست زدن در مسجد، جایز باشد این خوف می رود که کم کم سایر روش های شادی نیز این خانه های خدا رواج یابد. اما درباره گلایه جوانان باید گفت که این گروه می توانند از سایر فضاهای مساجد همچون حیاط یا حسینیه هایی که در جوار مساجد ساخته شده اند یا سایر مکان هایی که حکم مسجد ندارند برای برپایی مجلس شاد در ایام ولادت چهارده معصوم (ع) و اعیاد مذهبی استفاده کنند.
آیا این راهکارهایی که شما فرمودید و همچنین معیارهای شادی مشروع و پسندیده در اسلام، به درستی برای مردم به ویزه نسل جوان بیان شده اند؟
متاسفانه مبلغان در این زمینه نیز کم کاری کردند و بیشتر درباره احکام عزاداری و مجلس روضه سخن می گویند. برای جوانی که متدین و متشرع است و مقید به اجرای احکام شرعی است اگر مسئله معیار شادی بیان نشود، می تواند دلخور شود و این برچسب را مطرح کند که «اسلام، دین گریه و زاری است.» البته نسل جوان ما به خوبی می دانند که چنین نیست ولی این وظیفه مبلغان دینی و ائمه جماعات مساجد را در بیان تحلیلی و دقیق جوانب این امر کم نمی کند. در واقع باید برای پرسش ها و شبهات موجود در ذهن نسل جوان، پاسخ های اقناعی همراه با ارائه راهکاری عملیاتی ارائه کرد.
نظر شما