به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، گرامیداشت هفته وحدت به مناسبت میلاد نبی مکرم اسلام (ص) در وحدت و یکپارچگی مسلمانان تاثیرگذار است. مسلمان ها در هر گوشه دنیا که حضور دارند باید باهم متحد و متفق باشند زیرا خداوند در قرآن کریم فرموده است به ریسمان الهی چنگ بزنید و متفرق نشوید ،لذا در این خصوص با دکتر «مصطفی عباسی مقدم» عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان گفت و گویی انجام دادیم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود.
اهمیت و جایگاه وحدت میان مسلمانان تا چه اندازه است؟
وحدت اولین اصل عملی و اخلاقی جمعی برای مسلمانان محسوب می شود، یعنی اگر جماعت را از دین اسلام بگیریم بسیاری از ارزش ها و اهداف اسلامی مخدوش می شود بر همین اساس ما عبادات جمعی (نماز جماعت، عید فطر و ...) و فعالیت ها و رفتارهای جمعی (کمک به فقرا، احسان و نیکوکاری و اقدامات خیرخواهانه توسط افراد علاقمند و..) داریم لذا حرکات جمعی به عنوان یک اصل در اسلام مطرح شده است، بنابراین در این میان وحدت در عرصه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و جهانی بیشتر خود را نشان می دهند، یعنی ما یک جمع های کوچک و بزرگی داریم که بزرگترین جمع آن که جمع کل مسلمانان می باشد و به فرموده قرآن کریم به امت واحده تعبیر می شوند، در واقع گروه های متنوع و متکثر قومی ، نژادی ، مذهبی، شهری و کشوری که همه مثل جویبار به هم پیوسته و سپس به دریا می ریزند این طوایف و اقشار مختلف نیز به امت واحده پیوسته و هویت جهانی پیدا می کنند لذا امت واحده یک اصل مهم و سرنوشت ساز برای جامعه اسلامی است.
وحدت میان شیعه و سنی در مقابله با دشمنان اسلام چه ضرورت و اهمیتی دارد؟
این وحدت سیاسی و اجتماعی یا وحدت جهانی که تشکیل دهنده امت واحده اسلامی است، دارای شعب مختلف مانند شعب اقتصادی، شعب سیاسی و شعب وحدت دینی می باشد که در شعب وحدت دینی باید سعی کنیم دینمان به هم شبیه باشد، یعنی فرهنگ های اسلامی باید به هم نزدیک بوده و تقریب مذاهب بین آنها صورت بگیرد که وحدت بین مذاهب یکی از پررنگترین شاخه ها در این میان است، چون بدترین نوع تفرقه هم تفرقه مذاهب است در واقع رقابت های منفی و کاذب طایفه ای، مذهبی و فرقه ای بیشترین ضربه را به جامعه اسلامی وارد کرده است بر همین اساس وحدت مذاهب اسلامی، وحدت فرقه ها و وحدت گرایش های متنوع مسلمانان از اهمیت بیشتری برخوردار است و در این میان وحدت بین شیعه و سنی پررنگتر می باشد، چون تفرقه بین این دو، آسیب های زیادی متوجه جامعه اسلامی می کند و مهمترین عامل دشمنان برای دشمنی با اسلام بوده است و با اقدامات تفرقه افکنانه تیشه به ریشه اسلام می زنند، بنابراین در بین شاخه های مختلف وحدت، وحدت مذاهب و وحدت شیعه و سنی از اهمیت زیادی برخوردار است با این اوصاف ما باید در میان گروه های شیعه و سنی به دنبال یک وحدت راهبردی، مبنایی و آینده ساز باشیم و افکار به روزی هم داشته باشیم، چون دشمنان هر روز توطئه های جدیدی را علیه مسلمانان می چینند و از ابزارهای متنوعی برای جداسازی اقشار اسلامی استفاده می کنند لذا ما هم باید هر روز با مطالعه و تحقیق از روش های نوینی برای همگرایی و نزدیکی بیشتر گروه های اسلامی بهره مند شویم.
امروز دشمنان برای تفرقه افکنی میان مسلمانان از توطئه هایی استفاده می کنند؟
مثلا قدرت های استکباری از برخی کشورها حمایت و از بعضی دیگر حمایت نمی کنند و معیارهای دو گانه را برای کشورهای مختلف در حوزه مسایل عمومی مانند حقوق بشر به کار می برند یا اگر یک مساله ای توسط یک فرد سنی در عربستان به وجود آید آن را ضد حقوق بشر قلمداد نمی کنند ولی اگر یک شیعه این عمل خلاف را مرتکب شود و یا یک قاچاقچی مواد مخدر اعدام شود آن را مردود اعلام می کنند در واقع هدف آنها اختلاف افکنی بین دو گروه یا دو قوم است و همیشه سعی دارند در تبلیغات خود نکات اختلافی بین مذاهب مختلف را برجسته کنند و به مشترکات نپردازند لذا این بزرگ کردن اختلاف نظرها و کوچک کردن اشتراک نظرها یکی از شگردهای دشمنان اسلام است، در حال حاضر جنگ میان ارمنستان و آذربایجان جدیدترین جلوه تفرقه افکنی بین مسلمانان است، چون از یک سو ترک های داخل ایران را ترغیب می کنند که هم کیشان شما در آذربایجان تحت حملات ارمنستان قرار گرفتند و شما از آنها دفاع نمی کنید از سوی دیگر می گویند چرا ترکیه از آذربایجان حمایت می کند در واقع یک سیاست دوگانه برای تفرقه افکنی در پیش گرفتند لذا هدف آنها تضعیف و کوچک کردن کشورهای اسلامی برای حضور آمریکا و اسرائیل است، یعنی همان اقداماتی که برای دولت عراق و کردستان عراق انجام دادنند، همه این مسایل ناشی از سیاست های تفرقه افکنانه و ضد وحدت دشمنان می باشد و گاهی هم به دلیل خودخواهی ها، خشونت طلبی ها و تکبر و غرور فردی و گروهی بی مورد برخی مسلمانان است که به این تفرقه افکنی ها دامن می زند، بنابراین باید مراقب این مسایل باشیم.
پیامبر اسلام برای وحدت جهان اسلام چه راهکارهایی در پیش گرفتند؟
به عقیده پیامبر اکرم(ص) همه انسان ها عملا با هم برادر هستند، در مورد سایر ادیان هم می فرمایند: بیایید حول محور مشترکاتمان که همان عبادت خداوند است ،حرکت کنیم و بت ها را نپرستیم و همچنین هیچ یک از ما بر دیگری برتری و سلطه نداشته باشیم ،در واقع نخستین راهبرد پیامبر(ص) این است که همه می توانند زیر چتر یک دین واحد باشند که مبنایش دو اصل خدای واحد و عدم سلطه می باشد لذا تکیه بر مشترکات عقیدتی بین مذاهب در سیره ایشان بسیار اهمیت دارد و تا زمانی که در قید حیات بودند اجازه دسته دسته شدن مسلمانان را نمی دانند، راهبرد دوم بحث محبت و مودت بود، چون پیامبر اسلام «رحمت العالمین»است و سعی داشتند همه را زیر بال رحمت خود قرار دهند و هیچ فرد یا گروهی را خارج از اسلام قرار نمی دانند و اجازه تکفیر مومنی توسط فرد دیگر را هم نمی دادنند لذا مبنای راهبردی پیامبر اکرم (ص) در مقابله با دشمنان اسلام ائمه اطهار عطوفت، رحمت و مودت بود، یعنی ما هم نباید با کوچکترین اختلاف نظر خطوط خود را از دیگران جدا کنیم، همچنین قرآن کریم می فرماید: ما شما را شعیه و سنی و گروه های مختلف در مذاهب قرار دادیم تا از یکدیگر متمایز و همدیگر را بشناسید، قرا نیست همدیگر را بکشید و تکفیر کنید لذا شما باید نسبت به هم مهربان باشید و با اندک مساله ای دیگران را از اسلام جدا نکنید، همان کاری که اکنون داعش و طالبان انجام می دهند و هر کس اندک اختلافی در مسایل دینی دارند، وی را کافر شمرده و خونش را حلال می کنند در حالی که قرآن کریم می فرماید: تا آنجایی که در دایره اسلام است، حق اخراج کسی از اسلام را ندارید و نه تنها باید تحملش کنید بلکه باید نسبت به وی عطوفت و رحمت داشته باشید.
راهبرد بعدی پیامبر اسلام در مقابله با دشمنان تحمل، مدارا و درک شرایط زمانه می باشد، یعنی با هم گفتگو داشته باشیم، منطق طرف مقابل را گوش دهیم و در مقام بحث، بررسی و مناظره به حقیقت برسیم لذا فرهنگ گفتگو راهبرد دیگری است که پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار در پیش داشتند، حتی با مخاطبان سیاسی و عقیدتی خود نیز مناظره منطقی داشته و سعی در هدایت آنها داشتند، دشمن شناسی راهبرد دیگر پیامبر اسلام در مقابله با دشمنان است، یعنی اینکه فقط جبهه خودی را نبینیم بلکه به صف آرایی دشمن هم توجه داشته باشم و بدانیم دشمن هم نیروهای خود را دارد و هم از نیروهای ما سوء استفاده می کند، دشمن زمانی خشن و یک زمانی ملایم برخورد می کند که همه اینها در راستای نابودی دین اسلام است، پس دشمن شناسی شرط اول می باشد.
ما امروز به تاسی از پیامبر اسلام (ص) چگونه می توانیم در راستادی وحدت جهان اسلام موفق عمل کنیم؟
در حال حاضر تنها راهکار، دشمن شناسی است که دایم از طریق فضای مجازی و رسانه ها توطئه چینی می کنند لذا ما باید مذاهب و فرقه های اسلامی را بشناسیم، بر مشترکات خود تکیه کنیم و مرتب بر روی اختلاف نظرها انگشت نگذاریم و با ملایمت و مهربانی با یکدیگر برخورد کنیم، جنگ یمن یک جنگ بی جهت و بی اساس است لذا باید هر چه سریع تر با گفتگو و مناظره منطقی ریشه این جنگ ها برچیده شود اگر علما و سیاستمداران گفتگوی مفید و سازنده داسته باشند گفتگوی مردم عادی هم مدارا کرده و نرم می شوند، همان طور که در حج عمره و اربعین شاهد همدلی همه مسلمانان هستیم و مسایل و اختلافات اعتقادی آنها بسیار راحت، قابل تحمل می شود یعنی یک همدلی مسالمت آمیز بین افراد مختلف ایجاد می شود. بنابراین نباید جلوی ارایه اظهار نظرهای اعتقادی، دینی و فرهنگی کسی را بگیریم، در صدر اسلام افکار مختلف مطرح می شد و ائمه اطهار هم پاسخ می دانند، به گواهی تاریخ نقد آنها بسیار درست بوده است، این را هم بدانید که جامعه اسلامی به قدری هوشیار است که اجازه گسترش افکار انحرافی را نمی دهد.
نظر شما