از تصویر هالیوودی رواداری تا سوختن در آتش افراطی گری

خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی: انتخابات ریاست جمهوری 2020 در آمریکا در حالی مرحله شمارش آرا در چندین ایالت را طی می کند که در روزها و شب های اخیر، ادعای «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا درباره تقلب گسترده و دزدیده شدن رای هایش از سوی دموکرات ها، بسیاری را شوکه کرده است.

ترامپ که پیش از برگزاری انتخابات چندین بار به نتایج آرای پستی و غیرحضوری انتخابات تاخته بود، در پایان رای گیری سوم نوامبر و در حالی که بر خلاف روسای جمهور پیشین آمریکا در روز انتخابات در کاخ سفید باقی مانده بود، با خانواده و نزدیکانش وارد سالن سخنرانی شد و از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری خبر داد. این ادعای ترامپ در حالی اتفاق افتاد که هنوز ساعاتی از پایان رای گیری در آمریکا نگذشته بود و حتی شمارش آرای حضوری روز انتخابات هم به پایان نرسیده بود. با این حال ترامپ با تکرار ادعای دخالت در انتخابات، خطاب به طرفدارانش گفت اگر رئیس جمهور نشود، پرونده انتخابات را به دیوان عالی ایالات متحده می کشاند.

رئیس جمهور آمریکا که به توئیت های گاه و بیگاه و تند و تیزش معروف است، پس از سخنرانی در کاخ سفید چندین بار «جو بایدن» نامزد دموکرات ها را به دزدی آرا متهم کرد و از تخلفات گسترده در انتخابات خبر داد. این رویکرد ترامپ تا آن جا ادامه داد که شبکه اجتماعی توئیتر تصمیم گرفت، توئیت های او را به همراه نشانه های هشدار منتشر کند و لینک هایی را برای آگاهی بیشتر مخاطبان درباره ساز و کار رای گیری در ایالات متحده در ذیل آن قرار دهد.

اما ماجرا به این ختم نشد. ترامپ که در شب نخست شمارش آرا خود را برنده انتخابات می دید با گذر زمان و شمارش آرا پستی و غیرحضوری به یکباره با موقعیتی نگران کننده مواجه شد و آن، تغییر موازنه آرا به نفع بایدن بود. در این شرایط او دومین سخنرانی پس از انتخابات خود را در کاخ سفید ایراد کرد و بار دیگر بدون ارائه مدرک خاصی، از تقلب بی سابقه در انتخابات سخن گفت. سخنان ترامپ تازگی نداشت اما واکنش رسانه های آمریکا -که این سخنرانی را به طور زنده پوشش می دادند- همه را شگفت زده کرد. آن ها پخش زنده سخنان ترامپ را به دلیل آن چه تشویش اذهان عمومی و تحریک مردم خواندند، متوقف کردند.

رفتار تلویزیون های آمریکایی با سخنرانی ترامپ، در وهله نخست عجیب به نظر می رسد؛ چرا که در آمریکا همه فعالیت های فرهنگی با زمینه اقتصادی همراه است. به عبارت دیگر رویدادی واجد ارزش و سرمایه گذاری است که بازخورد اقتصادی قابل توجهی به همراه داشته باشد. بنابراین پخش برنامه ای که مخاطب بیشتری را پای رسانه می کشاند طبیعتا مطلوب است. اما چرا رسانه های بزرگ آمریکا از دست دادن مخاطب خود در این برهه زمانی را به جذب مخاطب بیشتر ترجیح می دهند؟

علت این امر را باید در انشقاق بی سابقه در جامعه آمریکا در سال های گذشته جستجو کرد که شرایط این جامعه را به حالت بحرانی رسانده است. مناقشه میان گروه های مختلف اجتماعی در ایالات متحده امروز بیش از هر زمان دیگر خودنمایی می کند به گونه ای که شاهد پررنگ شدن اختلافات تاریخی میان سفیدپوستان نژادپرست و سیاه پوستان و از سوی دیگر مهاجران هستیم. اختلافاتی که در دهه های گذشته همواره کم و بیش در جامعه آمریکا وجود داشته اما این روزها بار دیگر به اوج خود رسیده است. موضوعی که باید آن را در رویکردهای اشتباه حزب جمهوری خواه به خصوص دونالد ترامپ و دموکرات ها جستجو کرد. ترامپ از زمان تبلیغات انتخاباتی سال 2016 تاکنون مدام بر طبل اختلاف گروه ها و طبقات اجتماعی آمریکا کوبیده است. رویکردی که این روزها بیش از هر زمان دیگر نتیجه اش را می توان دید. وقتی طرفداران ترامپ با اسلحه پشت درب برخی محل های شمارش آرا حاضر می شوند باید دانست، این میوه بذری است که چند سال قبل ترامپ کاشته و در این سال ها آبیاری کرده است. حالا او چشم انتظار طرفداران دو آتیشه خود است تا در صورت پیروزی بایدن در انتخابات، فضای عمومی جامعه را برای کشمکش های قضایی او آماده کنند.

گذشته از اقدامات تحریک آمیز ترامپ در چهار سال گذشته،  نباید از اشتباهات دموکرات ها نیز به سادگی گذشت. قدرت گرفتن گرایش های چپ در میان دموکرات ها و تاکید صرف بر ارزش های چپ افراطی شاید بیش از هر عامل دیگری به دو قطبی شدن فضای جامعه کمک کرد. دموکرات ها با این رویکرد میان خود و طبقه کارگر فاصله انداختند و به شرایط اقتصادی این طبقه بی توجهی نشان داند. این جا بود که ترامپ وارد شد و خود را حامی طبقه کارگر نشان داد تا سرمایه داری که هنوز درباره سلامت اقتصادی و اخلاقی او در دهه های گذشته پرسش های جدی مطرح است، در میان گروه های مختلف از جمله مسیحیان تبشیری و گروه های تژادپرست به نماد دفاع از مسیحیت و وطن پرستی بدل شود.

به هرروی حالا جامعه تکه تکه شده آمریکا باقی مانده و انتخاباتی که می تواند به جای پایان دادن به اختلافات، بر آتش آن بیافزاید. آمریکا که در طول دهه های گذشته خود را نماد رواداری و دموکراسی می دانست و از طریق هالیوود و رسانه ها چنین تصویری از خود به جهانیان ارائه می داد، حالا در آستانه سوختن در آتش افراطی گری است. آتشی که به نظر نمی رسد حتی با پایان شمارش آرا و اعلام رسمی پیروز انتخابات به سردی گراید. به طور مثال می توان به وضعیت امنیت جامعه سیاه پوستان آمریکا اشاره کرد که در ماه های گذشته با کشته شدن چندین سیاه پوست غیرمسلح به دست ماموران پلیس سفیدپوست به حالت اضطراری درآمده و به تظاهراتی گسترده در سراسر آمریکا انجامید. 

به نظر می رسد اندیشمندان و سیاستمداران جامعه آمریکا باید وضعیت امروز و آن چه به این وضعیت منجر شده را مورد بازنگری جدی قرار دهند. شاید لازم باشد مولفه های فرهنگی حاکم بر گروه های مختلف اجتماعی آمریکا و تحولات آن در دهه های گذشته بار دیگر مورد توجه و بررسی قرار گیرد تا روشن شود که چه بر سر مردم این کشور آمده است.