به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان در کرمانشاه، تأثیر عمیق کتاب در گسترش فرهنگ جامعه و سرعت بخشیدن به پیشرفت آن، قابل چشم پوشی نیست و رشد جامعه ، بدون مطالعه و کتاب تقریبا امکان پذیر نیست. از این جهت، کتاب و کتاب خوانی، از مقوله های قابل توجه فرهنگی است که ترویج آن در جامعه ضروری به نظر می رسد.
کتاب، محصول تجربه های بشری و خلاقیت های ذهنی و آموخته های دراز مدت انسان است. سهم کتاب در انتقال دانش به مراتب بیشتر و فراتر از دیگر ابزار آموزشی است. مکتوب کردن آثار علمی از توصیه های مهم اولیای دین است که به گسترش دانش کمک می کند و به عنوان یک میراث فرهنگی برای نسل های آینده ماندگار می شود. مهم ترین معجزه دین ما کتاب است که این خود بر باارزش بودن کتاب دلالت دارد. امام صادق علیه السلام به مفضّل بن عمر فرمودند: «دانش خود را بنویس و آن را در میان برادرانت منتشر ساز».
لحظه ای نشستن در کتابخانه، مساوی با حضور در محضر اندیشمندان و عالمان و فرزانگان زمان است. کتابخانه، مأمن اهل علم و محراب علم آموزی است. هرکه از کتاب و مطالعه بیگانه است، غریب و بی مونس است.بی شک گسترش کتاب خوانی به عنوان ضرورتی اجتناب ناپذیر، تنها زمانی به فرهنگی عمومی تبدیل می شود که جامعه خلأ آن را حس کند و مطالعه را نیاز و وسیله ای برای رشد و پویایی خود بداند. تا در نهایت ، در کنار سایر کارهای روزانه، در زندگی مردم وارد شود.
۲۴ آبان آغاز هفته کتاب است ، به جاست که در این هفته بیش از پیش برای جا افتادن و تعالی فرهنگ کتابخوانی در کشورمان تلاش کنیم و در تکاپو باشیم ، پیشرفته ترین جوامع با علم و دانش است که تعالی فرهنگی پیدا کرده اند و توسعه و آرامش جامعه در میان آنها رونق دارد. امام علی (ع) میفرماید : کسی که به کتاب ها تسلی و آرامش یابد، هرگز آرامش خود را از دست نخواهد داد.
به مناسبت هفته کتاب خبرنگار خبرگزاری شبستان در کرمانشاه با حجت الاسلام صادق ایرانی مدیر حوزه های علمیه استان کرمانشاه مصاحبه ای ترتیب داده که می خوانیم.
نقش مساجد و ائمه جماعت جوان با کتاب چیست؟
- انس با کتاب و کتابخوانی نشانه تعالی و پیشرفت فرهنگی هر جامعه ای است و یکی از نقش‌هایی که مساجد دارند تعالی فرهنگی افراد متدین و قشر جوان است . مساجد اگر با تمهیدات ، ایجاد مقدمات و زمینه‌هایی بتوانند زمینه را برای حضور قشر جوان در مساجد و پایگاه هایی برای مطالعه آنها فراهم کنند ،قطعا نقش بسزایی در تعالی فرهنگی و کتاب و کتابخوانی خواهند داشت. البته مساجد جا دارد که به عنوان یکی از امورات لازم و شرح وظایف خودشان ایجاد زمینه برای کتابخوانی قشر جوان و کودکان را داشته باشند.
علل دوری قشر جوان از کتاب و کتابخوانی بیشتر به مسائل اقتصادی بازمی‌گردد یا مسائل اجتماعی؟
- قطعاً همه اینها موثر است اما بیشتر به فرهنگ و عادات و آداب و رفتارهای اجتماعی بر می گردد.در خانواده‌ای که فضای این کار نبوده و فرهنگ کتابخوانی جایی ندارد قطعا انتظار نمی رود که قشر جوان هم با کتاب و کتابخوانی مانوس باشد. البته در کنار این مشکلات اقتصادی هم می تواند مزید بر علت باشد و مانع ایجاد فرهنگ مطالعه بشود.عمده‌ترین علت دوری جوانان ریشه در فرهنگ ما دارد که متاسفانه خیلی از خانواده ها با کتاب مانوس نیستند و قشر جوان رابطه خوبی با کتاب و کتابخوانی ندارد .ضمن اینکه فضای مجازی و رسانه هایی که امروز در دسترس جوانان هست هم تمایل و میل مطالعه و کتاب را در جوانان کم می‌کند و گرایشات آنها بیشتر به سمت فضای مجازی است.
ائمه جماعت به چه طریق و با چه روش هایی میتوانند جوانان را به سمت کتاب سوق دهند؟
-نکته اول اینکه خود امام جماعت باید یک عادت، سیره و روش داشته باشد برای مطالعه ،کتابخوانی و خود اهل مطالعه باشد.ضرورت کار یک امام جماعت و ابزار کار و در وهله اول مطالعه دائمی و مستمر است نکته بعدی این است که امام جماعت دغدغه این کار را داشته باشد تا دغدغه نباشد اقدام و تدبیری برای این کار انجام نمی شود، لذا آنها باید دغدغه‌مند باشند نسبت به مطالعه نسل جوان .بعد از این مرحله با همفکری می‌توان به این رسید که چگونه قشر جوان را پای کار آورد و وادار به مطالعه کرد.
در این راستا به نظر می رسد مساجد همانطور که فضاهای مختلفی را تدارک می بینند برای امورات متنوع مثل خانه عالم، خانه خادم و یا فضایی برای بسیج، خیلی خوب است که هر مسجد فضایی هم برای کتاب و کتابخانه داشته باشد و اگر طرح هر مسجد یک کتابخانه اتفاق بیفتد و نقش بسزایی در فرهنگ کتابخوانی و سرانه مطالعه ما خواهد داشت.
آیا برای سوق دادن نسل جوان به سمت کتاب آموزشی یا تجربه و یا کار خاصی لازم است؟
- ما اگر بتوانیم قشر جوان را با انگیزه به این سمت سوق بدهیم خیلی خوب است.امروز اگر جوانی سابقه بسیج داشته باشد امتیازاتی را دریافت می‌کند ولی اگر همان جوان کتابی بنویسد یا بخواند و در عرصه کتاب و کتابخوانی فعال باشد، عملاً کسی سراغ او نرفته و تقدیر ،تشکر و یا تشویقی نمی کند و در مراکز استانی و کشوری امتیازی برای او به حساب نمی آید. برای مثال اگر کتابی خوانده باشد از خدمت سربازی کسر نمی شود و یا امتیاز به حساب نمی‌آید. قطعاً ایجاد مشوق هایی که جوان ها روی آنها حساسیت دارند و برای آنها مهم است ، می تواند کمک دهنده باشد.
الگو قرار دادن ائمه و بزرگان دینی ما تا چه حد و به چه صورت در بالا بردن فرهنگ کتابخوانی موثر است؟
- خود ائمه در حقیقت مشوق جدی مطالعه و کسب علم و دانش بودند.در هیچ دینی به اندازه اسلام تشویق به علم و دانش امروزی نداریم و حتی توصیه شده که انسان باید از گهواره تا گور دنبال علم باشد و در دورترین نقاط هم به دنبال فراگیری علم برود. لذا در سیره ائمه و نبی اکرم اسلام تشویق به علم برجستگی خاصی دارد و کاملاً به چشم می‌آید. ایشان خیلی نسبت به یادگیری علم که قطعاً منوط به مطالعه و پژوهش و یادگیری است، مشوق بودند. از طرفی خود قرآن کریم هم مکرراً به اهل علم ارجاع میدهد و آنها را تایید می‌کند و میفرماید مساوی نیستند اهل علم با کسانی که علم نیستند. و جایگاه آنها یکی نیست.به هر صورت در قرآن کریم و سیره ائمه تشویق به علم و علم آموزی جایگاه ویژه‌ای دارد. تا جایی که وقتی فرزند امام ،یک معلم به او سوره حمد را یاد میدهد، امام میفرماید اگر دهانش را پر از طلا کنم باز جبران این کار نمی‌شود . این نشان از مهم بودن این امر می دهد، که امام برای یادگیری فرزندش حاضر است تا این حد سرمایه‌گذاری و هزینه بدهد. بنابراین در اسلام تشویق به علم آموزی بسیار برجسته است و آن را مهم می‌دانند. قاعدتاً ما هم باید این سیر و سلوک بهره بگیریم و سرلوحه کارهای خودمان قرار دهیم
احیای نقش کتابخانه های مساجد در بالا بردن فرهنگ عمومی تا چه میزان مفید است؟
- قطعاً هر کاری برای ترویج و کتاب و کتابخوانی انجام بدهیم به فرهنگ خودمان کمک کردیم . چه خوب که این کار از مساجد شروع بشود .هرآنچه که از مسجد شروع بشود آثار و برکاتی دارد که در اماکن دیگر وجود ندارد .جوانی که کتابخوانی را از مسجد شروع می کند با آموزه‌های دینی هم مانوس می‌شود. لذا اگر مساجد نقش خود را ایفا کنند و هر مسجد یک کتابخانه داشته باشد. ونیز برای جوانهایی که در مسجد کتاب می‌خوانند مسابقات کتابخوانی برگزارو جوایز خوبی هم اهدا شود، می تواند فرهنگ دینی ما را با فرهنگ کتابخوانی آمیخته کند و نقش بسیار موثری در این زمینه ایجاد کنند.
نتیجه گیری:بدون تردید، کتاب و کتابخانه در تمدن از درجه و جایگاه ویژه و والایی برخوردار بوده است. «کتابخانه» نهادی اجتماعی است که با گردآوری، سازماندهی و نگهداری دانش مدوّن بشر امکان رشد اندیشه، شکوفایی استعداد و باروری ذهن خلاق انسان پویا و جستجوگر را فراهم می کند. باتوجه به گسترش روزافزون علوم و فنون در زمانها و مکانهای مختلف تنها کتابخانه است که دسترسی آسان به انبوه دانش آدمی را میسر می سازد و تبادل افکار را به بار می آورد.
نظر شما