عدم مهارت ارتباط کلامی از مهمترین علل وقوع خشونت در خانواده‌ها است

خبرگزاری شبستان – اردبیل:

25 نوامبر 5 آذرماه روز جهانی پیشگیری از خشونت علیه زنان است و سازمان های مختلف تلاش می کنند تا با آگاهی سازی و اطلاع رسانی زمینه کاهش خشونت علیه زنان را فراهم کنند البته این مسئله یک موضوع جهانی است تا موجب تحکیم بنیان خانواده ها شود.

از مهمترین سازمان های که فعالیت های حمایتی از زنان در برابر خشونت دارد سازمان بهزیستی است که برنامه های اجرایی مهمی در این راستا دارد و هم اکنون در خانه های امن از این زنان حمایت می کنند.

اطلاع رسانی در خصوص خشونت علیه زنان در جامعه می تواند راهکار بسیار تاثیرگذاری در جهت کاهش آن باشد و برای آگاهی بخشی در این مسئله گفتگوی اختصاصی با «خسرو امیدوار» معاون امور اجتماعی بهزیستی استان اردبیل را در ذیل می خوانید:

- به عنوان اولین سوال علل وقوع خشونت علیه زنان را تشریح کنید؟

با سلام ضمن تقدیر از خبرگزاری شبستان، در خصوص اطلاع رسانی این پدیده باید تاکید کنم که بیشتر مسئله که در این روز مطرح می شود خشونت خانگی علیه زنان است که به شکل های مختلف رخ می دهد و باعث تاثیرگذاری که در اعضای خانواده دارد مدنظر است اما خشونت هایی نیز علیه زنان در سطح جامعه و حتی محل کار رخ می دهد که خوشبختانه به دلایل فرهنگی اینگونه خشونت ها در کشور به صورت خیلی ناچیز مشاهده می شود.

بیشترین خشونت های که هم اکنون طبق دسته بندی ها در کشور دیده می شود بیشتر خشونت فیزیکی هست که به صورت ضرب و حرج، کتک کاری، زندانی کردن همسر، از خانه بیرون انداختن، محروم کردن از غذا و سایر موارد دیده می شود البته حتی محکم بسته شدن درب نیز جزو خشونت های فیزیکی محسوب می شود از دیگر موارد خشونت روانی و کلامی است که معمولا فحاشی، الفاظ رکیک، داد و فریاد، انتقاد مداوم، دوری کودک از مادر، تعدد زوجات، دروغگویی، بی احترامی، رفتارهای تهدید آمیز یا تحقیر آمیز، حرف نزدن و قهر دیده می شود.

خشونت اقتصادی از دیگر موادر که افراد با خرجی ندادن به همسر، سواستفاده مالی، نفقه ندادن و یا خسارت زدن به وسایل مورد علاقه همسر دیده می شود و آخرین مورد نیز خشونت جنسی است که در روابط زناشویی، بارداری اجباری، پیشگیری از بارداری یا حتی عدم استفاده غیر متعارف از روابط زناشویی مطرح است.

در مواردی که بیشتر در خشونت علیه زنان در کشور دیده می شود و آسیب های آن در زنان آسیب دیده 5 برابر بیشتر در خودکشی افراد و 6 برابر بیشتر در سلامت روانی زنان مشاهده شده است.

- دلایل وقوع این خشونت ها در جامعه چیست و چگونه می توان گام های موثری برای کاهش آن برداشت؟

عواملی همچون تضاد فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و روانی در روابط زوجین موثر است البته آداب و رسوم و نقش مردان نیز بیشتر در بحث خشونت دیده می شود اما بدترین مسئله در خصوص خشونت خانواده آموزش به نسل های بعدی در خشونت علیه زنان است در خانواده های پدر حقوق مادر را نادیده گرفته و خشونت های فیزیکی دیده می شود فرزندان نیز به تبع یادگیری از پدر تلاش کرده اند خشونت را جایگزین ارتباط کلامی در روابط زناشویی خود کنند.

پنهان ماندن خشونت به دلایل فرهنگی از دیگر مواردی است که موجب تشویق و ترغیب افزایش خشونت در جامعه شود و حتی قانون شفاف، صریح در این زمینه نیز وجود ندارد تا پایه های خشونت علیه زنان را در جامعه کاهش دهد زیر خشونت فقط خشونت فیزیکی نیست بلکه بسیاری از خشونت ها قابل اثبات نیست و زنان نیازمند حمایت های قانونی هستند تا شاهد کاهش این خشونت های غیرفیزیکی نیز در جامعه باشیم.

سکوت زنان در این خصوص نیز به دلایل همین خلاهای قانونی است که خشونت ها در جامعه و بستر خانواده ها به صورت محرمانه انگاشته می شود و باعث بروز بسیاری از مشکلات روانی و به تبع آن ناهنجاری های اجتماعی می شود.

- فعالیت های اجتماعی بهزیستی استان در راستای کاهش خشونت علیه زنان استان چگونه است؟

اولویت سازمان بهزیستی متمرکز بر فعالیت های مرکز اورژانس اجتماعی و سامانه 123 هست و در 3 حوزه کودک آزاری، همسر آزاری و خشونت علیه زنان فعال است و این سامانه 24 ساعته در دسترس شهروندان هست تا با تماس به این مرکز از خدمات مشاوره ای رایگان استفاده کنند.

فعالیت تخصصی این مرکز برقراری آشتی بین همسران و بررسی علت های خشونت که بیشترین و مهمترین مسئله در خشونت علیه زنان استان عدم مهارت ارتباط کلامی توسط آقایان است اما فاکتورهای همچون اعتیاد همسر، روابط خارج از عرف خانوادگی، خیانت همسر و اختلالات روانی همسر نیز دیده می شود.

متاسفانه برخی از آقایان هیچ کنترلی در خشم خود ندارند و عمده ترین مشکل نیز به همین موضوع بر می گردد که باید هر دو زوجین در این خصوص آموزش ببینند تا شاهد کاهش برخوردهای فیزیکی و سایر موضوع ها در روابط خانوادگی باشیم.

روزانه به طور متوسط 40 تماس به خط 123 صورت می گیرد که به طور میانگین 70 درصد آمارها مربوط به خشونت علیه زنان هست و باید به اطلاع شهروندان برسانیم که کلیه خدمات تماس با سامانه 123 رایگان است.

تیم های سیار اورژانس اجتماعی با حضور مددکار و روانشناسی و همکاری نیروهای انتظامی و قضایی در موردهای خشونت های خانگی همکاری سازنده دارند و در مواردی با حکم قضایی روانشناسان این مرکز اقدام به جلوگیری خشونت علیه زنان اقدام می کنند که موجب ساماندهی خانواده و بازگشت مجدد زوجین به زندگی می شود.

- آیا حمایت های نیز از زنان آسیب دیده از خشونت نیز داشته اید و در صورت امکان آماری نیز در این خصوص بفرمائید؟

بله زنان آسیب دیده از خشونت در خانه های امن نگهداری می شوند که هم اکنون 2 مرکز در استان به صورت دولتی و غیر دولتی وجود دارد که از سوی موسسه خیریه ائمه اطهار (ع) از زنان خشونت دیده حمایت می شود تا با مداخله در مسئله زناشویی راهنمایی ها و مشاوره لازم در خصوص بازگشت به زندگی مجدد انجام شود.

البته این حمایت ها به صورت های مادی و معنوی نیز ادامه پیدا می کند و حتی برخی از خانواده ها که در آستانه فروپاشی از بابت شغلی هستند نیز با ارائه تسهیلات بانکی مورد حمایت قرار می گیرند.

76 زن در سال 98 در خانه های امن مورد حمایت قرار گرفته اند و در سال جاری نیز تاکنون 61 زن در این خانه ها از خدمات مددکاری، روانشناسی، حقوقی و آموزشی بهره مند شده اند تا پس از ساماندهی به زندگی مجدد برگردند و همین مداخلات زمینه بازگشت زوجین به زندگی شده است و تاکنون آمار طلاق در خصوص زوجین مراجعه کننده به خانه های امن ناچیز بود.

- از دیگر فعالیت های سازمان بهزیستی در حمایت از زنان نیز اگر سخنی هست، بفرمائید؟

هم اکنون 4700 زن سرپرست خانوار در استان هستند که با عایله به بیش از 12 هزار نفر می رسند و از 58 نوع خدمت بهزیستی از جمله پرداخت مستمری، مشاوره روانی، خدمات درمانی، مشاوره تحصیلی فرزندان، پرداخت شهریه دانشگاه، بیمه، تسهیلات اشتغال و بانکی بهره مند می شوند.

فعالیت پایگاه های خدمات اجتماعی نیز در راستای کاهش آسیب های اجتماعی و خشونت خانگی است که در حاشیه شهر اردبیل با 2 پایگاه و 5 پایگاه در سایر شهرستان فعال هستند و هم اکنون 23 هزار نفر تحت پوشش خدمات این پایگاه ها قرار دارند.