به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، همیشه و در همه حال از اقامه نمازبه عنوان یک وظیفه و رفتار دینی یاد شده است. یک واجب الهی که خداوند در پنج وعده روزانه برای هر انسان مقرر فرموده است و با اهمیت ترین و مهم ترین اثرات آن دریافت رحمت بیکران خداوند و تقرب به اوست. این فریضه واجب که از سوی خداوند بر انسان واجب شده است تاثیر بسیار زیادی بر تکامل فردی و اجتماعی و رشد او دارد. جالب اینجاست که امروزه با پیشرفته دانش بشری، تحقیقات و بررسی ها نشان داده اند که رابطه ای بین نماز و سلامتی وجود دارد لذادر این خصوص با حجت الاسلام «مهدی اسماعیلی» ، مدیر گروه حدیث پژوهشکده باقرالعلوم گفت و گویی انجام دادیم که در ادامه تقدیم حضورتان می شود.
چرا در دین مبین اسلام تاکید به نماز خواندن شده است؟
خداوند در قرآن کریم می فرماید: «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ» یعنی من جنّ و انس را نیافریدم مگر برای اینکه مرا به یکتایی پرستش کنند. بنابراین باید به اصل مسئله عبادت توجه داشته باشیم و کسانی که با ظرافت و دید باز نسبت به عالم خلقت و آفرینش می نگرند، می دانند که عالم آفرینش بیهوده و بدون هیچ دلیلی به وجود نیامده و در آن نظم، برنامه و قانون خاصی گنجانده شده است.
فلسفه و حکمت نماز در دین مبین اسلام چیست؟
فلسفه اصلی نماز عالی ترین نوع اظهار بندگی عملی در پیشگاه پروردگار است، یعنی ما با نماز خواندن عملا بندگی و حقیر بودن خود در مقابل خداوند را اثبات می کنیم، در اصل، فلسفه و حکمت نماز ارتباط و پیوند بنده با مرکب آفرینش است که همه بندگان باید با این مرکب ارتباط داشته باشند. خداوند در قرآن کریم می فرماید: «إِنَّنِي أَنَا اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِي وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْرِي» یعنی همانا منم اللّه، جز من خدايى نيست، پس مرا بندگى كن و نماز را بپادار تا به ياد من باشى. بنابراین فلسفه نماز به دلیل اظهار بندگی، خشوع و خضوع در نزد پروردگار است.
بعضی از افراد سوال می کنند چرا باید نماز بخوانیم پاسخ این است، در دنیای آشفته بازار امروز که این همه فساد، فحشا، انحطاط و هزاران مسایل دیگر در معرض دید و دسترس انسان قرار دارد اگر ما نخواهیم نماز بخوانیم و با خداوند ارتباط برقرار کنیم در همه این منجلاب غرق و نابود می شویم؛ بنابراین یکی دیگر از فلسفه های نماز دوری انسان از غرور، خودخواهی و منیت است؛ پس نماز دانشگاهی برای درس آموزی، تواضع و فروتنی در برابر پروردگار بزرگ است لذا وقتی انسان در مقابل پروردگار خود خضوع و فروتنی را آموخت، قطعا در برابر هم نوع خود نیز این مهم را عملی می کند و نتیجه این عمل خداپسندانه عدم تجاوز به حقوق دیگران است؛ قابل توجه است که غرور و خودخواهی یکی از ویژگی های زشت همه ما انسان ها می باشد، شیطان هشت هزار سال به خداوند سجده کرد ولی در نهایت از فرمان پروردگار سرپیچی کرد و گفت «خَلَقْتَنِي مِنْ نارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طِينٍ » یعنی من از انسان بهترم، مرا از آتش و او را از گِل آفريدى. من در مقابل خاک تیره سجده نمی کنم ،همین کار باعث سقوط شیطان شد، بنابراین وقتی فردی با خضوع و خشوع در برابر پروردگار بایستد، آن غرور و خودخواهی از بین می رود. حضرت فاطمه (س) فرمودند: نماز انسان را از کبر و غرور پاک سازی می کند در واقع توجه به آداب نماز بیانگر پالایش و پاکسازی انسان است. نکته مهم دیگر اینکه سعادتمندی و عاقبت به خیری در زندگی مرهون عبادت است؛ اگر کسی می خواهد در دنیا و آخرت سعادتمند شود، باید عبادت و راز و نیاز با خداوند را مورد توجه قرار دهد. در همین خصوص خداوند در سوره مومنون می فرماید: «قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ»یعنی به راستى كه مؤمنان رستگار شدند، همانان كه در نمازشان فروتن هستند.
چرا باید نماز بخوانیم آیا نمی شود خداوند را به گونه دیگری عبادت کرد؟
بله، از نگاه دینی و عرفانی و به فرموده ائمه معصومین (ع) تمام کائنات، مخلوقات و موجودات در عالم در حال تسبیح و بندگی خداوند متعال هستند. همچنین در دین مبین اسلام و در فرهنگ و سنت ائمه معصومین (ع) نیز هر کار ارزشمندی که مسلمانان انجام دهند، رنگ عبادت به خود می گیرد؛ در واقع تمام افرادی که در حال کار و فعالیت اقتصادی هستند به شرط اینکه شرایط کسب و کار حلال را رعایت کنند، کارشان به منزله عبادت و ذکر پروردگار محسوب می شود،خداوند در باب اهمیت خواندن نماز می فرماید: اول نماز بعد عبادت های دیگر، در واقع نماز کامل ترین نوع عبادت نه تنها در اسلام بلکه در میان تمام ادیان الهی و پیروان دینی پیشین بوده است، نماز بر چهار بخش واجب شده: یک سهم از آن گرفتن وضوی کامل؛ بخشی از آن رکوع؛ بخشی از آن سجود و بخشی از آن خشوع است که همه اینها بسیار مهم و ضروری می باشد. رکوع در نماز بیانگر بالاترین خشوع و خضوع انسان در برابر یک قدرت برتر و مافوق قدرت های زمینی و سجده بیانگر تسبیح پروردگار و اوج ذلت انسان در مقابل معبود است در واقع نماز فرمان ذات اقدس باریتعالی می باشد و کسانی که اظهار می کنند چرا باید نماز بخوانیم به این دلیل است که خداوند را نشناختند، با خدای خود ارتباط برقرار نکردند. نماز در پنج نوبت خوانده می شود، از همین رو جامع ترین و کامل ترین نوع عبادت نزد پروردگار است. مسئله دیگر متمرکز شدن بر معانی و محتوای این فریضه مهم الهی است، یعنی نمازی که همراه با معرفت خوانده شود.
علل دین گریزی (نماز گریزی) جوانان و نوجوانان و کمرنگ شدن این فریضه در جامعه چیست؟
با توجه به اینکه کشور ما یک جامعه اسلامی است، اما متاسفانه برخی از مسلمانان ما حتی از الفبای دین هم اطلاعی ندارند؛ ضمن اینکه اهل مطالعه، بحث و گفت و گو در مباحث دینی با علمای دینی و ارتباط با مساجد هم نیستند تا بتوانند از این طریق با احکام و قواعد دینی آشنا شوند، در واقع یکی از مهمترین دلایل دین گریزی جوانان فاصله گرفتن آنها از مساجد و عالمان دینی و جهل و نادانی آنها نسبت به مباحث دینی است که این امر نیز ناشی از عدم اطلاع و دانش می باشد. حضرت علی (ع) فرموده اند: مردم دشمن چیزی هستند که از آن هیچ اطلاعی نداشته و نسبت به آن نادان می باشند، بر همین اساس جهل و نادانی جوانان امروز جامعه ما به دلیل عدم آگاهی آنها نسبت به مباحث دینی است لذا نیاز است، مسئولان و متولیان فرهنگی در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهند. نکته مهم دیگر در خصوص این مسئله، منفی بافی هایی است که متاسفانه امروز در محیط برخی خانواده ها و جامعه ما وجود دارد و دامن گیر جوانان تحصیل کرده و غیر تحصیل کرده شده است؛ ضمن اینکه محیط کار، همنشینان و همسالان جوانان نیز بزرگترین کانال های منفی بافی و ارتباط منفی با مسایل دینی هستند. گذشته از همه اینها که هر کدام در جایگاه خود تاثیرگذاری لازم را دارند، فضای مجازی، شبکه های ماهواره ای و تلفن های همراه نیز مهمترین عامل تاثیرگذار می باشند که دشمنان از طریق این راه ها از فرصت استفاده کرده و دین و دین داران را مورد تمسخر قرار می دهند.
بی توجهی و سستی به نماز چه آثار و پیامدهایی به همراه دارد؟
خداوند در قرآن کریم می فرماید: من در کنار و در فکر و اندیشه بندگان خود هستم. در روایت آمده است که اگر شما یک گام به سوی پروردگار بردارید، خداوند 100 گام به سمت شما می آید. مسئله مهم، توفیقات بشری در زندگی و کسب سعادت دنیوی و اخروی است. علت بزرگ شدن حاج قاسم سلیمانی با خدا بودن این انسان بزرگوار است. علت ترویج فرهنگ عاشورا و شهرت امام حسین (ع) در سطح دنیا اخلاص در کار این امام بزرگوار بود، بنابراین اگر شما خواهان عزت دنیا و آخرت هستید، باید با خدا باشید که لازمه آن هم ارتباط عبادی با پروردگار و هچنین به جا آوردن نماز، روزه و حج می باشد که عالی ترین نوع عبادت هستند.
همه ما در زندگی روزمره خود دچار مسایل و مشکلات زیادی می شویم که طبق روایت و قرآن کریم تنها راه حل این مشکلات آشتی کردن با پروردگار است. همین کرونا، تورم و گرانی که امروز دامنگیر جامعه ما و همه جهانیان شده است را می توان از طریق عبادت و راز و نیاز با پرروردگار برطرف کرد. فردی نزد امام صادق (ع) آمد و گفت من در زندگی خود با مسایل و مشکلات زیادی روبرو هستم. امام صادق (ع) فرمودند هر زمانی که دچار مشکلی شدید دو رکعت نماز به نیت برطرف شدن مشکل خود بخوانید و یقین بدانید که حل خواهد شد.
نظر شما