به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از اهواز، «غلامرضا شریعتی» امروز (سه‌شنبه 25 آذر) در همایش ملی کارکردهای اجتماعی کتابخانه‌های عمومی که به همت اداره کل کتابخانه‌های عمومی خوزستان برگزار شد اظهار کرد: در بحران‌هایی که خوزستان در معرض آن بوده کتابخانه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد به نحوی نقش واسطه‌ای را میان مردم و دولت ایفا کردند.
استاندار خوزستان افزود: محوریت آموزش و توانمندسازی سمن‌ها در سه سال گذشته در خوزستان در زمان‌های بحران‌هایی همچون سیل، زلزله، آتش‌سوزی و ... نقشی فعال در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی و هنری بوده است.
وی اضافه کرد: با توجه به مراحل بحران، پیشگیری، آمادگی مقابله، بازسازی و بازتوانی در حوزه فرهنگی، در زمان بحران سیل 98 و متعاقب آن زلزله مسجدسلیمان با تشکیل 10 گروه عملیاتی و اختصاصا سه گروه در حوزه فرهنگی، اطلاع‌رسانی و روانشناسی و مددکاری در خانه سازمان‌های مردم‌نهاد استان اقدامات مهمی انجام شد و همه برگرفته از مشرب و آبشخوری بوده که از کتابخانه‌های عمومی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سازمان‌های مردم‌نهاد و ... ارتزاق می‌کردند.
شریعتی با بیان اینکه این امر نقش کتابخانه‌ها و کارکردهای اجتماعی آنها را برای ما به صورت ملموس نشان داد و گفت: فراخوان نیروهای داوطلب آموزشی و فرهنگی با تخصص‌های مختلف اجتماعی و فرهنگی، فراخوان جمع‌آوری کتاب‌های مورد نیاز برای برای جمعیت‌ها و جوامعی که در معرض این بحران‌ها بودند خصوصا کودکان و نوجوانان، توزیع کتاب بین جامعه هدف در کمپ‌های سیل‌زدگان و زلزله‌زدگان، طراحی مسابقات فصه‌گویی بر اساس داستان‌ها و زبان‌های بومی و محلی، توزیع کتاب‌های کمک درسی برای کودکان و نوجوانان و کسانی که به دلیل بحران در معرض بازماندگی از تحصیل بودند، برگزاری جشن‌های شاد با رویکرد محلی جهت تلطیف روحیه آسیب‌دیدگان و ... همه جزء کارکردهای اجتماعی بوده که سازمان‌های مردم‌نهاد با پشتیبانی و محوریت کتابخانه‌های عمومی و کانون پرورش فکری و سازمان تبلیغات انجام دادند.
وی تصریح کرد: کتابخانه‌های عمومی بودند که شرایطی را فراهم و این امکان را برای نیروهای فرهنگی میسر کردند و از این طریق توانستند نقش محوری را در جهت کنترل مسائل بعد از بحران و مشکلاتی که می‌تواند برای آسیب‌دیدگان پیش بیاید، ایفا کنند.
استاندار خوزستان عنوان کرد: تجربه سمن‌ها در این موضوع کم بود اما این بحران‌ها برای کارکرد اجتماعی کتابخانه‌ها و کتابخوانی برای سمن‌ها تجارب ارزشمندی را ایجاد کرد که ما را بر آن داشت که این همایش را برگزار کنیم و در معرض دید دستگاه‌ها و پژوهشگران ملی و بین‌المللی قرار دهیم و این رویکرد و منظر از اثربخشی کتابخانه‌ها را به دید عمومی بگذاریم و از همه بخواهیم برای غنا، گسترش و عمق‌بخشی بیشتر آن تلاش کنند.
وی ابراز کرد: ما قبلا با کمبود نیروی داوطلب بین فعالان اجتماعی با تخصص‌های کتابخوانی و کتابداری که با بحران آشنایی داشته باشند مواجه و شاهد کمبود انجمن‌های تخصصی حوزه کتاب در تاسیس سمن‌ها و عدم آشنایی لازم جهت هماهنگی و همکاری بهتر سازمان‌های مرتبط با فرهنگ و اجتماع بودیم اما این بحران‌ها نقش این سازمان‌ها را پررنگ کرد و نیاز ما را به تدریج کاهش داد و ما را بر آن داشت که به آموزش تخصصی در زمان‌های بحران نیاز مبرم داریم و این را به عنوان رسالت کتابخانه‌های عمومی و کتابداران در رویارویی با بحران مورد توجه قرار دادیم.
شریعتی اذعان کرد: پر کردن اوقات فراغت، کمک به آموزش غیررسمی مادام‌العمر و آگاهی دادن عمومی همه در حوزه کتابخانه‌های عمومی پررنگ‌تر شد و این کار با هماهنگی سازمان‌های مردم‌نهاد و سایر تشکل‌های اجتماعی و کتابخانه‌های استان در حال انجام است و ما را هدایت کرد که در مواقع و حوزه‌های مختلف آماده باشیم.
وی خاطر نشان کرد: این امر باعث شد کارکردهای اجتماعی کتابخانه‌ها روزبه‌روز در این زمینه پررنگ‌تر و نقش و ارزش آن فراتر رود خصوصا در مرحله سوم بحران که مقابله با بحران است، اطلاع‌رسانی مفید و صحیح جهت پیشگیری از شایعات کاربرد فراوانی دارد که باید در این زمینه بتوانیم تخصص‌های لازم را کسب کنیم.
استاندار خوزستان تاکید کرد: کتابخانه‌های عمومی به عنوان یک سازمان اجتماعی باید نقش و ارزش خود را برای جامعه تعریف و ارتباط بهتری با جامعه پیدا می‌کرد که در استان این چنین شد و کتابخانه‌ها نقش محوری در حوزه اطلاع‌رسانی و انتقال صحیح اطلاعات بحران را بر عهده گرفتند و ما را در این زمینه حمایت کردند.
وی بیان کرد: در سیل اخیر خوزستان با کمک داوطلبان مردمی، گروه‌های روانشناسی و مددکاری سمن‌ها برای شناسایی افراد آسیب‌دیده در سیل که دچار اختلالاتی همچون استرس و افسردگی بودند حضور پیدا کردند و موجب شد که آسیب‌های آنها به حداقل برسد و با کمک افرادی که دارای مهارت کتابداری و کتابخوانی بودند برای ایجاد آرامش در بین خانواده‌های آسیب دیده با محوریت کودکان و نوجوانان و استفاده از فرهنگ قصه‌گویی و کتابخوانی نقش بسیار مهمی را ایفا کردند.
شریعتی با اشاره به اینکه نقش و فعالیت سمن‌ها در هنگام سیل در کشور مشهود بود و عملا پایلوت شدند ادامه داد: کتابخانه‌های عمومی همچنین می‌توانند با حمایت بیشتر سازمان‌های مردم‌نهاد، ابتکارات اجتماعی و آموزشی در شرایط خاص اجتماعی را به عنوان کارکردهای تخصصی خود به کار برند و با هدف بهبود وضعیت زندگی و کاهش بحران‌های روحی و روانی و محرومیت‌های اجتماعی به نوعی در مرحله چهارم بحران پس از واقعه نقش مهمی را ایفا کنند که در خوزستان این اقدام صورت گرفت و توانستیم بر مشکلات بعد از آن فائق بیاییم و آن را مدیریت کنیم.
وی تصریح کرد: با توجه به اینکه کشور ما کشوری حادثه خیز است حتما نیازمند این هستیم که کتابخانه‌ها از درون چهاردیواری خارج شوند و کارکردهای اجتماعی خود را به رخ جامعه بکشند و توان و پتانسیل و استعدادی که در آنها نهفته است را نمایان و نقش بسیار مهم و حتی بالاتر از هزینه‌کرد اعتبارات و مسائل این‌چنینی بازی کنند.
استاندار خوزستان اضافه کرد: اگر بعد از بحران نتوانیم انسان سالم، مستعد و پویا و بانشاط به جامعه تحویل دهیم و آسیب‌ها را به حداقل نرسانیم همه هزینه‌هایی که جهت جبران خسارت‌ها پرداخت می‌شود به هدر خواهد رفت.
وی یاد آور شد: آنچه باعث می‌شود کشورها و جوامع بعد از بحران و مشکلات مختلف راه توسعه و پایداری و رشد را طی کنند داشتن نیروی انسانی سالم، ماهر و ورزیده است که اگر ما در این زمینه نتوانیم نقش خود را ایفا کنیم همه هزینه‌ها به هدر خواهد رفت و آن جوامع به انحطاط کشیده می‌شوند.
نظر شما