حجت الاسلام «زین العابدین دست داده» در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در جهرم، گفت: نامه ها و گفتارهای حضرت علی (ع) به والیان و کارگزاران تحت امرش سرشار از توصیه های مربوط به ساده زیستی، زهد و قناعت و دوری از طمع ورزی است.
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: امام علی (ع) در نامه ای به «عثمان بن حنیف»، فرماندار بصره که در مهمانی پرخرج یکی از ثروت مندان شرکت کرده بود، نوشتند: «آگاه باش، هر مأموری پیشوایی دارد که باید به او اقتدا کند و از نور دانش او بهره گیرد. بدان امام شما از دنیایش به همین دو جامه ی کهنه و از غذاها به دو قرص نان اکتفا کرده است.»؛ این رهنمودها به فرماندهان سپاه علی (ع) نیز دیده می شود که از آن ها می خواهد به جهت تأمین آذوقه سپاه به قدری از مردم کمک بگیرید که گرسنگی شدید را برطرف کند و در حد حفظ جان باشد یعنی به کم ترین میزان اکتفا می کرد که این مقدار نیز با رضایت مردم صورت می گرفت.
وی با اشاره به اینکه بی شک کار و تولید در یک نظام اقتصادی و با توجه به مبانی اعتقادی آن نظام محدودیت هایی نیز به همراه دارد، بیان کرد: در نظام اقتصادی اسلام و سیره عملی حضرت علی (ع)، اشاراتی به آن چه می توان از آن به انحراف اقتصادی در کار و تولید تعبیر کرد، شده است.
حجت الاسلام دست داده با اشاره به اینکه یکی از بارزترین جلوه های انحراف در امر تولید، کار و انباشت ثروت در نگاه حضرت علی (ع)، ربا است که به تبع موضع مکتب اقتصادی اسلام، محکوم شده است، خاطرنشان کرد: باید گفت اسلام هر درآمدی را که از کار مستقیم یا ذخیره شده به دست نیامده باشد غیر قانونی می داند و بهره نیز در زمره همین درآمدها است؛ اگر نظر طرفداران سرمایه داری را بپذیریم، بهره نتیجه عامل زمان است.
وی تصریح کرد: هواداران سرمایه داری دلایل زیادی را برای دفاع از بهره آورده اند به عنوان مثال، آن بهره را پاداش خودداری صاحب سرمایه از سرمایه اش دانسته اند یا بهره را سهم سرمایه در منافع حاصل از فعالیت وام گیرنده قلمداد می کنند.
معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی جهرم با اشاره به اینکه در سرمایه داری، جدای از سود و زیان وام گیرنده، همواره درصدی ثابت به صاحب سرمایه می رسد، تاکید کرد: این در حالی است که در اسلام اگر رابطه میان سرمایه دار و وام گیرنده مضاربه باشد، تنها صاحب سرمایه مسئول خسارت احتمالی خواهد بود و اگر سود کند به نسبتی در منافع سهیم می شود.
وی با اشاره به اینکه یکی از عناصر نظام های اقتصادی که در مقایسه آن ها نقش بسزایی دارد، ساختار مالکیتی است که به وسیله آن ها معرفی می شود، گفت: این ساختار به طور معمول بر مبانی نظری مبتنی است که دست یابی به آنها در تبیین مستدل و روشن از ساختار مزبور اهمیت دارد.
حجت الاسلام دست داده با اشاره به اینکه اقتصاددانان مسلمان نیز در این باره با تکیه بر برخی آیات قرآن کریم ساختار مالکیت مختلط را طراحی کرده اند، ادامه داد: توجه به چگونگی اتکای این ساختار بر مبنای نظری که در این کتاب آسمانی ترسیم شده است، پذیرش ساختار مزبور و ترجیح آن را آسان می کند.
وی با تاکید بر اینکه مالکیت، یکی از عناصری است که در تعیین نوع نظام اقتصادی نقش بسزایی دارد، گفت: ساختاری که در نظام اقتصادی برای مالکیت در نظر گرفته می شود، بر مبنای نظری مبتنی است که بررسی آنها در درک و تبیین این ساختار اهمیت دارد.
این استاد حوزه و دانشگاه با تصریح اینکه تأکید اولیه بیش از حد نظام سرمایه داری بر مالکیت خصوصی و غفلت از دیگر انواع مالکیت نیز بر مبانی نظری این نظام مبتنی است، اظهار کرد: ساختار مالکیت مختلط که در نظام اقتصاد اسلامی مطرح شده، بر مبانی نظری معینی مبتنی است که با توجه به آیات قرآن کریم و دیدگاه مفسران، آن ها را در ساختار مناسبی با یکدیگر پیوند داده، نمای جدیدی از مباحث پراکنده را به صورت مختصر ارائه کند.
نظر شما