اما و اگرهای پساب فاضلاب بیرجند

خبرگزاری شبستان_خراسان جنوبی: چند هفته ای است که رهاسازی پساب فاضلاب تصفیه خانه بیرجند در مسیر رودخانه شاهرود سبب نگرانی‌ها و دغدغه های مردم و برخی مسئولان شده است. این نگرانی ها با تأیید بیماری آنفلوآنزای پرندگان در سه مرغداری خراسان جنوبی و شائبه تاثیر مستقیم پساب بر این بیماری، دغدغه های مردم را بیشتر کرده است.

شیوع آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در خراسان جنوبی و به دنبال آن شایعاتی برای منشاء این بیماری، موجب نگرانی و اعتراض مردم محلی و همجوار رودخانه شاهرود به ویژه روستاهای سیوجان، تقاب، معصوم آباد و شهر خوسف شده است.

کارشناسان دامپزشکی، منشاء بیماری فوق حاد پرندگان را جمع شدن پساب تصفیه خانه بیرجند در نزدیکی یک مرغداری عنوان می کنند  که این تجمع آب، سبب فرود پرندگان مهاجر و سایر پرندگان و به دنبال آن منشاء بیماری شده است.

«موسوی» دهیار روستای سیوجان که از مخالفان رهاسازی پساب در مسیر رودخانه شاهرود است به خبرنگار شبستان می گوید: پساب برای مصارف دام و طیور مضر است.

وی با بیان اینکه تمامی گاوداری ها و گوسفندداران روستای خوسف با رهاسازی پساب فاضلاب در رودخانه شاهرود مخالفند، گفت: مصرف این آب توسط گوسفندان سبب سقط جنین دام و تلف شدن گوسفندان یک دامدار شده است، همچین جریان عبور آب بدون هیچگونه لوله گذاری، سبب مشکلاتی در عبور و مرور احشام شده و تاکنون خساراتی را به بار آورده است.

به گفته وی تاکنون مکاتباتی درخصوص نارضایتی اهالی از رهاسازی پساب در مسیر رودخانه شاهرود با صدا و سیمای استان و کشور، محیط زیست و آب منطقه ای انجام شده است اما پاسخی دریافت نکرده ایم!

یکی از اهالی روستای سیوجان بیان می کند: روان بودن این پساب، سبب جمع شدن آب در محل های گود و ایجاد لجن و بوی نامطبوع شده که تحمل آن در فصل گرما برای مردم روستاهای اطراف به ویژه روستاهای تقاب، سیوجان و معصوم آباد مشکل است.

شکایت از آب منطقه ای

حجت الاسلام «سید محمود موسوی رستگار»، رئیس اتحادیه دامداران استان خراسان جنوبی و رئیس شورای اسلامی شهرستان خوسف هم بیان می کند: بخاطر رهاسازی پساب در رودخانه شاهرود از مدیرعامل آب منطقه ای استان به دادگستری شکایت کردم چراکه با رهاسازی پساب محل عبور و مرور دام و انسان یکی شده است.

وی که به دلیل رهاسازی پساب و استفاده گوسفندان از آن، تعداد 10 دام او سقط و تلف شده است، خواستار دریافت غرامت احشام خود هست و می افزاید: همچنین 10 گوسفند نیز به دلیل عبور از جاده و برخورد با خودرو، مصدوم شده اند که پلیس راهنمایی و رانندگی هم باید برای جلوگیری از مشکلات احتمالی ورود کند.

رئیس شورای اسلامی شهرستان خوسف با بیان اینکه یک ماه است که موارد و مشکلات رهاسازی پساب، مو به مو با امضای شوراهای روستای سیوجان، رئیس شورای بخش، شهرستان و استان با دستگاه های متولی و مرکز مکاتبه شده است، می گوید: محیط زیست، بهداشت محیط و درمان می گویند رهاسازی پساب اشکالی ندارد و به بهانه تقویت سفره های زیر زمینی این موضوع را تأیید می کنند، اما به اعتقاد من برای تقویت سفره های آب های زیرزمینی همان چاله های قدیمی و خانگی فاضلاب بسنده می کرد و نیاز به فاضلاب کشی نبود.

حجت الاسلام موسوی رستگار تصریح می کند: در زمان استاندار سابق«معتمدیان»، مقرر شد در هر روستا علمکی از پساب فاضلاب برای کشاورزیِ مناسب با آن (درختان غیرمثمر) تعبیه شود، اما این مهم محقق نشد و پساب رهاسازی شد.

وی بر مدیریت پساب و انتقال آن با لوله تأکید و ادامه می دهد: برخی کشاورزان درختان عناب و محصول گندم و جو را با این آب آبیاری می کنند که مناسب نیست.

فرود پرندگان مهاجر در مسیر پساب رها شده، می تواند منشاء بیماری آنفلوآنزا باشد

«محمدعلی بخشی کارشک» معاون سلامت اداره کل دامپزشکی خراسان جنوبی هم در گفتگو با خبرنگار شبستان اظهار کرد: نمی توان به صورت قطعی اعلام کرد که عامل پیدا شدن بیماری آنفلوآنزا، ورود پرندگان مهاجر در مسیر رودخانه شاهرود است اما می گوئیم تجمع پساب، ممکن است موجب تشویق پرندگان مهاجری بشود که قصد حرکت به مناطق معتدل تر دارند، این پرندگان در هنگام خستگی در کنار آب فرود می آیند و همین توقف کوتاه و برقراری ارتباط با پرندگان بومی، ممکن است عامل انتشار بیماری شود.

وی بیان می کند: اینکه پساب برای مصارف احشام، دام و طیور مناسب است یا نه را باید از کاشناسان محیط زیست جویا شد اما از بُعد حیوانی، این مسائل مربوط به دامپزشکی می شود، لذا می توان گفت که تجمع آب در هر محل و منطقه ای ممکن است، بیماری همراه داشته باشد.

وی عنوان می کند: طی بازدید از پساب رهاسازی شده، مشاهده شد که پرندگان بومی در گروه های 100 تایی، 200 تایی «شاهین، کبوتر، کلاغ» در کنار آب تجمع کرده اند، اطراف این ها مرغداری هایی است و این پرندگان می توانند سبب انتقال بیماری شوند.

معاون سلامت اداره کل دامپزشکی خراسان جنوبی ادامه داد: علاوه بر بحث پرندگان مهاجر، حتّی پرندگان بومی و مقیم هم عامل بالقوه بیماری فوق حاد پرندگان هستند، چراکه مرغداری هایی در فاصله 50 تا 500 متری پساب هستند، بنابراین پساب تصفیه شده رهاسازی شده می تواند عامل بیماری آنفلوآنزا باشد.   

لزوم بروز رسانی روش تصفیه پساب

«حسن اکبری»، مدیرکل محیط زیست خراسان جنوبی هم در خصوص رهاسازی پساب فاضلاب در مسیر رودخانه شاهرود به خبرنگار شبستان، می گوید: خروجی تصفیه خانه بیرجند، آب فاضلاب و پساب نیست و با آب فاضلاب فرق می کند چون تصفیه و آنالیز می شود.

وی ادامه داد: مسئله ای که ما داریم این است که آب منطقه ای و آب و فاضلاب باید روش تصفیه ای که سال ها پیش پایه گذاری شده را به روز کند، چراکه روش تصفیه مناسب با ظرفیت و حجم فاضلاب نیست و همین مورد سبب نوساناتی در پارامترهای پساب تصفیه شده می شود.

وی با اشاره به شرایط حساس کنونی متاثر از بیماری کرونا، تصریح می کند: محیط پذیرنده یعنی رودخانه شاهرود خاص است و کنار مزارع و روستا قرار دارد و دام و پرندگان از آن آب استفاده می کنند، لذا مکرر اعلام کرده ایم که آب منطقه ای یا باید محیط پذیرنده را تغییر دهد یا اینکه سیستم تصفیه خانه را به روز کند تا فاضلاب با دقت بیشتری تصفیه شود.

مدیرکل محیط زیست خراسان جنوبی ادامه می دهد: فاضلابی که از تصفیه خانه بیرجند خارج می شود در شرایط کنونی استاندارد لازم برای کشاورزی را دارد اما این آب برای گونه های غیرمثمر که جهاد کشاورزی تایید می کند، مناسب است.

اکبری با بیان اینکه پروسه و فعالیت هایی روی پساب انجام و تغییرات اساسی روی آب انجام شده است، می گوید: به لحاظ مسائل شرعی باید مراجع نظر دهند.

وی در ادامه سخنانش به شائبه منشا شیوع آنفلوآنزا در مرغداری های خراسان جنوبی اشاره کرد و گفت: یکی از دلایل آنفلوآنزا می تواند فرود پرندگان مهاجر در مسیر رودخانه شاهرود باشد؛ همکاران محیط زیست پایش هایی از میزان ورود پرندگان در مسیر رودخانه شاهرود داشته اند که ناچیز و طبیعی بود، اما وقتی دلایل دیگر انتقال بیماری آنفلوآنزا در استان پیدا نشود معمولا پرندگان مهاجر را مقصر می دانند!

محیط زیست رهاسازی پساب را تایید نکرده است

مدیرکل محیط زیست خراسان جنوبی تصریح کرد: گرچه دلیل موثقی مبنی بر اینکه منشا بیماری آنفلوآنزا در خراسان جنوبی، پرندگان مهاجر هستند، پیدا نکرده ایم اما این موضوع را به طور کامل رد نمی کنیم.

اکبری بیان می کند: محیط زیست در مکاتبه با آب منطقه ای و آب فاضلاب موضوع رهاسازی آب را تایید نکرده است، اما چون این دستگاه ها گزینه ای دیگر غیر از رهاسازی آب در مسیر رودخانه شاهرود خوسف ندارند، این آب رهاسازی شده است؛ آب منطقه ای باید در روش تصفیه بیشتر دقت کند تا نوسان پارامترهای خروجی آن بیشتر نشود.

آب رها شده در رودخانه شاهرود آنالیز می شود/ مردم نگران نباشند!

«احمد قندهاری»، مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی هم در خصوص احتمالات منشا بیماری آنفلوآنزا که می تواند از پساب رهاسازی شده در مسیر رودخانه باشد، اظهار می کند: دستگاه های مختلفی درگیر تصفیه آب فاضلاب هستند و آب منطقه ای یک تحویل گیرنده است.

وی بیان می کند: طبق پایش های مکرر و روزانه، می توان گفت که آب رهاسازی شده از کیفیت مناسبی برخوردار است چراکه کارشناسان محیط زیست پایش کنترل کیفی آب پساب را انجام می دهند.

قندهاری تصریح کرد: از واحدهای درگیر بیماری فوق حاد پرندگان بازدید انجام شده است، در فاصله پنج تا 6 کیلومتری واحد درگیر، پسابی نداریم و آب با لوله حدود 9 کیلومتر منتقل شده است، آب موجود در جوار مرغداری ها ربطی به پساب ندارد.

وی بیان می کند: هر جا منبع آبی روباز و سطحی باشد، پرندگان مهاجر هم هستند، لذا پساب وقتی در داخل رودخانه جریان دارد، میزبان پرندگان است و برخی پرندگان که در این فاضلاب و یا در بندهای خاکی دیگر فرود می آیند ممکن است بیماری را انتقال دهند لذا پساب منشا بیماری نیست، بلکه میزبان پرندگان مهاجر است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی با بیان اینکه مردم نباید نگران پساب رهاسازی شده در مسیر رودخانه شاهرود باشد، می افزاید: آزمایش های مکرر پساب انجام می شود ویروسی در آن نداریم.

وی با بیان اینکه پساب رهاسازی شده در رودخانه شاهرود آنالیز می شود، ادامه می دهد: پساب در منطقه خوسف به مراتب از آب خروجی ابتدای تصفیه خانه بیرجند پاک تر است، پساب رهاسازی شده بر اساس پارامتر سنجش آلودگی فاضلاب (BOD) همانند آب سطحی و آب رودخانه است.