به گزارش خبرگزاری شبستان از شیراز، آئین رونمایی و معرفی کتاب «بیدل و انشای تحیر» با زیرعنوان «بازشناسی شعر بیدل دهلوی با شرح سی غزل از پایان دیوان»، اثر «کاووس حسن‌لی»، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز به همت مرکز پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز با حضور مولف اثر برگزار شد.
در این نشست، سه تن از استادان زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز شامل «محمدحسین کرمی»، «غلامرضا کافی» و «محمد مرادی»، به صورت برخط، به معرفی و بررسی این کتاب پرداختند.
«زهرا ریاحی‌زمین»، رئیس مرکز پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز در حاشیه‌ی این نشست، هدف از برگزای این مراسم را آشناکردن نسل جوان با میراث کهن فرهنگی و ادبی کشور و معرفی گنجینه‌های غنی زبان و ادبیات فارسی و همچنین تقدیر از پژوهندگان این ذخایر معرفی کرد.
«محمدحسین کرمی» در مقدمه سخنان خود به معرفی بیدل و جایگاه او در ادبیات فارسی پرداخت و گفت: بیدل از یکسو شاعر رنگ و آیینه است و عالم ظاهر و از سویی دیگر، شاعر حیرت و معنی، عرفان و فلسفه یا عالم باطن است.
نخستین سخنران این نشست ادامه داد: هرچه از نیمه قرن دهم می‌گذریم، نازک‌خیالی و ارتباط برقرارکردن میان مفاهیم خیالی و ذهنی در شعر شاعران بیشتر می‌شود و در شاعران هندی‌الاصل به ویژه بیدل، اوج این نازک‌خیالی را مشاهده می‌کنیم.
وی اضافه کرد: ذهن شگفت‌انگیز بیدل میان اموری ارتباط برقرار می‌کند که در عالم واقع هیچ‌گونه ارتباطی باهم ندارند بجز مفاهیم بلند و عمیق و فلسفی و تداعی‌های شگرف و باریک‌خیالی‌های شگفت‌انگیز و دور از ذهن، به نظر می‌رسد زبان مادری نبودن فارسی برای بیدل و نشناختن روابط حقیقی و معمول میان عناصر زبان نیز در دشواری شعر و برقراری پیوندهای دور از ذهن بی‌تاثیر نباشد.
کرمی با اشاره به کارنامه‌ی بیدل‌پژوهی گفت: با اینکه بیدل‌خوانی و بیدل‌شناسی در ایران سال‌هاست که آغاز شده و آثار مختلفی از مقاله و چاپ اشعار و شرح رباعیات و برخی غزل‌های بیدل صورت گرفته اما تا رسیدن به شرح کامل غزل‌های بیدل راهی بس طولانی و دشوار در پیش است.
وی تاکید کرد: کتاب «بیدل و انشای تحیر»، اثر دکتر «کاووس حسن‌لی»، استاد برجسته دانشگاه که به تازگی برای بیدل‌پژوهان و دوستداران بیدل منتشر شده، دریچه‌های بسیاری را برای ورود به شعر بیدل و شناخت زبان و مفاهیم شعر او می‌گشاید.
کرمی گفت: نویسنده کتاب با پشتوانه ذوق سلیم شاعرانه و سال‌ها مطالعه و ممارست هدفمند در شعر کهن و معاصر و نوشتن کتاب‌هایی ارزشمند در زمینههای مختلف خیام‌پژوهی، سعدی‌شناسی، حافظ‌پژوهی و نیماشناسی و....تمام زمینههای لازم برای مطالعه بیدل فراهم داشته است.
کتاب بیدل و انشای تحیر را کلاس فشرده‌ی شرح بیدل و شرح مشکلات است
«غلامرضا کافی» نیز به بیان دیدگاه‌های خود درباره کتاب بیدل و انشای تحیر پرداخت و گفت: عنوان این کتاب را باید تفسیر بیدل گذاشت چرا که این کتاب تفسیر بیدل ابه بیدل است.
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز افزود: این کتاب کارالگوی شایسته مشکل‌پژوهی و شرح مشکلات است که اگر از این روش استفاده شود کار برای مخاطب بسیار راحت و مفید خواهد بود و از پراکنده‌گویی و لغزش‌ها جلوگیری می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز اضافه کرد: نکته مهمی که در این کتاب وجود دارد وتفاوت عمده آن با پیشینه شرح‌های دیگر محسوب می‌شود، این است که کتاب ازجنبه‌ی تحزیری و تحدی پیش نرفته بلکه جنبه ارشادی و تشویقی دارد و باعث می‌شود مخاطب با رغبت به سمت خوانش شعر بیدل پیش رود اما در دیگر شرح‌ها شاید برای نشان دادن عظمت کار، به‌نوعی ازجنبه‌ی تحزیری به شعر بیدل پرداخته و مخاطب را از خواندن شعر بیدل می‌ترسانند.
کافی تاکید کرد: نمی‌توان این کتاب را صرفا شرح سی غزل از بیدل ببینیم چرا که ما افزون بر شرح سی غزل در کتاب، 2 هزار 200 شاهد نمایش‌شده و یک هزارعنوان نمایه‌ی موضوعی در این کتاب می‌بینیم، یعنی با یک هزار کلیدواژه از شعر بیدل آشنا می‌شویم.
ذوق شاعری، شخصیت آیینه‌ای و دانش دانشگاهی مولف
«محمد مرادی» نیز در این نشست، با بیان این مقدمه که برای کشف جهان شعر بیدل باید لباس دیگری از واژه‌ها برتن کرد و شعر بیدل را باید در جهان دیگری مطالعه و بررسی کرد، گفت: به همین دلیل هرکسی از میان پژوهشگران دانشگاهی نمی‌تواند شعر بیدل را آنگونه که شایسته است، بررسی کند.
این استاد دانشگاه شیراز با ترسیم سه ضلع شخصیتی از شخصیت مولف اثر، شیوه‌ی تالیف کتاب را متاثر از شخصیت مولف دانست و افزود: ویژگی‌های خاصی در شخصیت دکتر «حسن‌لی» است که باعث شده بتواند به‌خوبی شعر بیدل را بررسی و شرح و تفسیر کنند و آن سه ضلع یک مثلث است.
وی اضافه کرد: یک ضلع آن شاعربودن است چرا که ظرایفی در شعر بیدل است که شاعران می‌توانند آن را دریابند، ضلع دیگر نوع جهان انسانی ویژه‌ای است که در شعر بیدل هست که نام آن را جهان آیینگی و زلال می‌توان گذاشت و این زلالی در شخصیت و ذهن «حسن‌لی» به وضوح دیده می‌شود و ضلع سوم، دانش دانشگاهی وی است که برای تفسیر شعر بیدل لازم است و همه این اضلاع در کنار هم باعث شده، وی در حال حاضر از بهترین کسانی در ایران باشند که بتوانند درباره بیدل سخن بگویند و بنویسند.
خاطر نشان می شود، کتاب «بیدل و انشای تحیر» با ۴۰۳ صفحه در قطع وزیری و جلد گالینگور به قیمت ۶۷ هزار تومان از سوی انتشارات معین در مهرماه امسال به بازار عرضه شده است.
نظر شما