توسل زمینه نزول رحمت خدای متعال را فراهم می کند

به گزارش خبرگزاری شبستان در کرمانشاه، این که با توسل کردن هیچ کاری نباید انجام داد درست نیست و این تصور که شیعه قائل به سستی و تنبلی است غلط است .

توسل جستن و یاری خواستن از پیامبر و ائمه اطهار ، امری است که اکثر ما چندین بار در طول زندگی به آن برخورده ایم .اعتقاد به توسل مسئله ای است که از قرآن کریم و سنت شریف نبوی نشأت گرفته است.این امر نه تنها شریک قائل شدن برای خداوند نیست ، بلکه استفاده از ابزار است که خداوند خود در اختیار بنده اش قرار داده است ، تا از آن برای نزدیک شدن به خالق خود استفاده کند . 

قرآن کریم می فرماید: « اى کسانى که ایمان آورده‏ اید! از مخالفت فرمان خدا بپرهیزید! و وسیله‏اى براى تقرب به او بجوئید و در راهش جهاد کنید، باشد که رستگار شوید»

ریشه توسل در بشریت به ابتدای خلقت باز می گردد ، هنگامی که حضرت آدم (ع) ، از پروردگار خواست تا به حق حضرت محمد(ص) و حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه(س) و امام حسن (ع)و امام حسین(ع) ، توبه او را بپذیرد، خداوند نیز توبه او را پذیرفت.از همین امر درمی یابیم که پیامبر و اهل بیت آبرومند ترین افراد نزد خدا هستند که به واسطه آنها ، حوائج بندگان پذیرفته می شود ، 

حضرت محمد در روایتی میفرمایند: پیامبر (ص) فرمود: ما کشتی نجات هستیم، هر کس سوار این کشتی شود، نجات خواهد یافت و هر کس سرپیچی کند، هلاک خواهد شد، پس هر کس حاجت و نیازی به خداوند دارد، باید ما اهل بیت را واسطه قرار دهد.

در همین راستا خبرنگار خبرگزاری شبستان در کرمانشاه با حجت الاسلام الله رضا اکبری امام جمعه شهرستان سنقر و کلیایی ، گفتگویی ترتیب داده که با هم می خوانیم: 

توسل به چه معنا است؟

در قرآن کریم خدای متعال می فرماید ، وقتی می‌خواهید به سمت خدا بروید از وسیله استفاده کنید. یعنی برای رسیدن به خدا بعضی از افراد می توانند وسیله ای باشند برای اینکه خدا به ما توجه بیشتری کند . مثلا واسطه قرار دادن پیغمبر عظیم الشأن اسلام و ائمه اطهار علیهم السلام که نزد خدا آبرو مند هستند و خدا آنها را از هرگونه آلودگی مبرا کرده است. اگر کسی آن بزرگواران را واسطه قرار بدهد خدا بیشتر به او توجه می کند .اینهابه معنای توسل و واسطه قرار دادن است.

آیا از توسل در آموزه های دینی ما صحبتی شده است؟

بله، این موضوع در آموزه های دینی هم مهر تایید خورده است. مثل آنجا که برادران یوسف وقتی خواستند توبه کنند به پدر بزرگوارشان حضرت یعقوب عرض کردند که ای پدر برای ما طلب استغفار کن. برادران یوسف باتوجه به اینکه به قتل برادر اقدام کرده بودند و پدر خود را که یکی از اولیای خدا بود دچار حزن و اندوه کرده بودند، احساس کردند خدا به این سادگی از گناهان آنان نمی گذرد، برای همین یک وصی خدا را واسطه قرار دادندو این نشانه این است که می‌شود در امورات معنوی افرادی را انسان واسطه قرار بدهد. در دعای توسل فراز تکراری آن این است که ای کسی که نزد خدا آبرو داری ما را شفاعت کن . این در دین اسلام معنای توسل دارد.

بحث توسل از منظر آموزه توحید چگونه است آیا با آن منافاتی ندارد؟

اگر انسان به افرادی توسل پیدا کند که مورد رضایت خدا نیستند ، به نحوی که انگار در مقابل خدا راه دیگری پیدا کرده است که از آن را هم می‌شود به رضایت خدا رسید، بله این شرک است. شما پلی را واسطه قرار می دهید ولی باید کسانی که واسطه قرار می دهید بالاترین افتخار آنان عبودیت خداوند باشد.

یکی از کسانی که شیعیان به آن توسل پیدا می‌کنند حضرت محمد(ص) است، که بالاترین ویژگی ایشان عبودیت است و ما در شبانه روز حدود ۱۰ مرتبه در نمازهای واجب به این ویژگی ایشان شهادت می‌دهیم .بنابراین کسی که واسطه قرار می دهیم آبرومندی اش به خاطر بندگی و رسالت خدا است ،پس این موضوع مشکلی با توحید ندارد. به علاوه بحث توسل را خدای متعال خود اجازه داده است، قرآن کریم کلام خدا است و اگر مطلبی را بیان کند وآن مطلب غلط باشد خدا آن را رد می‌کند ، در قرآن باطل وجود ندارد .

داستان حضرت یوسف که در قرآن ذکر شده است نوعی توسل است. بنابراین ما شریک برای خدا قائل نمی شویم . شریک قائل شدن یعنی اعتقاد به اینکه در کنار خدا افرادی مستقل می‌توانند کاری را انجام بدهند .در حالی که ما معتقدیم در عالم هستی کسی جز خدا تاثیرگذار نیست و اگر این بزرگواران را واسطه قرار می‌دهیم برای این این است که خدا به برکت جایگاه و عظمت اولیای خود مشکل ما را حل کند.

توسل چه اثری بر زندگی افراد دارد؟ 

طبق روایات وقتی از انسانهای صالح یاد می‌شود رحمت خدا در آنجا نازل می‌شود . بعضی افراد به جایگاهی رسیده اند که به خاطر عصمت و پاکی آنها حتی نام بردن از آنان باعث نزول رحمت خدا می شود ،مثلاً سردار حاج قاسم سلیمانی کسی است که همه ملت رشید ایران اسلامی عبودیت، شجاعت و غیرت او را تایید می‌کنند و رهبر عظیم الشأن انقلاب شجاعت و اخلاص و مجاهدت این انسان وارسته را تایید فرمودند و در نماز میت او سه بار تاکید کردند ،که خدایا ما جز خیر از این فرد چیزی نمی دانیم . چنین فردی اسم او هم می تواند باعث نزول رحمت خدا بشود . این افراد عادی هستند ،چه برسد به افرادی که معصوم هستند و آیه برای شأن آنها نازل شده است . 

وظیفه فرد متوسل در برابر توسلی که کرده است چیست؟

توسل به این معنا نیست که انسان فعالیتی انجام ندهد. یک کشاورز باید کارهایی که مربوط به خودش هست و از او برمی آید انجام بدهد بعد توسل کند .صرفاً هرکسی که بذر بپاشد و آن را آبیاری کند ،به نتیجه مطلوب نخواهد رسید بلکه ممکن است، هزاران  عامل به وجود بیاید و مطلوب این فرد را از بین ببرد. شخص باید وظیفه خود را انجام بدهد سپس به خدا توکل کند و یا اهل بیت را واسطه قرار بدهد و از خدا بخواهد که کمکش کند. این که با توسل کردن هیچ کاری نباید انجام داد درست نیست و این تصور که شیعه قائل به سستی و تنبلی است غلط است .ما باید وظایف خود را انجام بدهیم و معتقدیم که انسان تکلیف محور است و باید تکالیف خود را انجام بدهد اما یکی از این تکالیف این است که به توانمندی خود مغرور نشود و به آن اکتفا نکند . انسان ضعیف آفریده شده است و به تنهایی نمی تواند بر خیلی از مسائل غلبه پیدا کند اما اگر توان محدوده خود را به کار ببندد و به توان نامحدود خدای متعال تکیه کند، امید است که به هر کاری دسترسی پیدا کند و به هر مشکلی غلبه پیدا کند.

آیا پیامبر عظیم الشأن اسلام هم به کسی متوسل می‌شدند؟
 

به یک معنا بله . برای مثال از نظر آموزه های دینی مقام پیامبر از جبرئیل امین بالاتر است. در معراج پیامبر به جایی رسید که جبرئیل فرشته مقرب الهی نمی توانست وارد آن شود. اما زمان هایی پیامبر به جبرئیل می فرمود ، مرا موعظه کن. این موضوع در بین علمای اسلام هم بوده که گاهی از شاگرد خود می خواستند که آنها را موعظه کند . از طرفی توسل فقط به ائمه اطهار نیست و خود قرآن می فرماید از نماز و روزه و صبر کمک بگیرید . اینها ابزار توسل هستند و قطعاً پیامبر اسلام هم نماز می خواندند ، هم روزه می گرفتند هم صبور بودند و در عمل کردن به این دستور خدا از همه سزاوار تر بودند. بنابراین بله پیامبر هم به نحوی توسل می‌کردند. 

آیا در توسل به ائمه برتری بین هر یک از ائمه و اهل بیت وجود دارد؟

بالاتر از همه اهل بیت ، حضرت علی(ع) است و بالاتر از همه انسانها حضرت محمد(ص) است. اینکه یک فکری راه بیفتد که در توسل کردن اهل بیت را با هم مقایسه کنیم به نظر من یک راه انحرافی است. این افراد پیش خدا خیلی آبرومند هستند اما اینکه فکر کنیم کدام یک به دیگری برتری دارد اشتباه است. در روایت داریم که می فرماید همه آنها یک نور واحد هستند . هر کسی که از اولیای خدا باشد و به وظایف بندگی خود عمل کرده باشد پیش خدا آبرومند است .

از بین همه انسانها انبیاء که ۱۲۴ هزار نفر هستند ،مقامشان از همه بالاتر است و از بین انبیاء ۵ تن که پیامبران اولوالعزم هستند مقامشان بالاتر است . و مقام امامان معصوم هم فوق تصور ماست . اما اینکه فرق بین آنها قائل شویم و هر کدام را برتر از بقیه بدانیم نتیجه‌ای به آن حاصل نمی‌شود ، چرا که شفاعت در مورد همه ائمه اطهار است . ائمه اطهار یک نور واحد هستند و باید همه آنها را مورد توجه قرار بدهیم .

چرا اهل بیت خود به حضرت فاطمه (س) متوسل می شدند؟ 
 

معمولاً مادر مظهر عطوفت و مهربانی است. حضرت زهرا(س) هم برای همه ائمه اطهار و فرزندانشان و هم برای شیعیان مادر است. واضح است اگر شخصی از پدر و مادر خود درخواستی  داشته باشد. مادر راحت تر خواسته او را برآورده می‌کند و عطوفت او بیشتر است . اما با این حال همه ائمه اطهار یک نور واحد هستند. و باید همه آنها را مورد توجه قرار بدهیم.

پس توسل استفاده از ابزاری است که خدا خودش برای رسیدن به اهداف انسان این ابزار را معرفی کرده است ،مثل نماز و روز . با این ابزار می توان به خدا نزدیک تر شد و به حوائج خود رسید. با وجود این ممکن است بعضی افراد به علل مختلف به هرکدام از ائمه ارادت خاصی داشته باشند مثل امام رضا (ع) و حضرت معصومه(س) .بنابراین تفاوت قائل شدن بین ائمه انحراف است.  و در واقع، سبب ساز خدا است و کسی که کار را انجام میدهد خد ا است، اما گاهی انسان به خاطر اعمالی که انجام دهند و  انجام داده است مورد عنایت نیست ، وقتی کسی را واسطه قرار می‌دهد خدا با احترام آبروی این فرد به انسان توجه می کند.خداوند می فرماید ما اراده کرده ایم که هرگونه آلودگی را از اهل بیت دور کنیم و آنها را مطهر و پاکیزه قرار دهیم. بنابراین چنین افرادی وقتی واسطه قرار می‌گیرند و به نام مقدس آنها توسل پیدا می شود، قطعاً زمینه نزول رحمت الهی فراهم می‌شود.