خبرگزاری شبستان - سرویس قرآن و معارف: رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم فرمودند: کسى که روز پنجشنبه اول رجب را روزه گرفته و سپس بین نماز مغرب و عشا دوازده رکعت نماز به جا آورده هر دو رکعت به یک سلام و در هر رکعتى سوره فاتحه یک بار، "انا انزلناه فى لیلۀ القدر" سه بار و قل هو الله احد را دوازده بار خوانده ، و هنگامى که نماز تمام شد، هفتاد بار بر با این الفاظ صلوات بفرستد : "اللهم صل على محمد النبى الاءمى و على آله" ، سپس سجده کرده و در سجده هفتاد بار بگوید : "سبوح قدوس رب الملائکۀ و الروح" سپس سر خود را بلند کرده و بگوید : رب اغفر و ارحم و تجاوز عما تعلم انک انت العلى الاءعظم. آنگاه بار دیگر به سجده رفته و در سجده همان چیزى را بگوید که در سجده اول گفت ، سپس حاجت خود را از خدا بخواهد، ان شاءالله تعالى برآورده مى شود . سپس رسول خدا فرمودند : قسم به کسى که جانم در دست اوست هیچ بنده ای این نماز را به جا نمى آورد، مگر این که خداوند گناهان او را مى بخشد گرچه گناهان او مثل کف دریا و به عدد شن و به وزن کوهها و به عدد برگهاى درختان باشد
آیت الله حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی در افتتاح بحث مربوطه به لیله الرغایب در "مراقبات" به نکاتی اشاره می کنند که در واقع مقدمه بهره مندی از این شب گرامی ماه رجب و به یک معنا زمینه بهره مندی از لیالی ارزشمند رجب و شعبان و رمضان است: باید در تمام این ماه، ماه شعبان و رمضان و تمام عمر، اهمیت زیادى به دعا جهت توفیق اخلاص داده ، و توجه به خداى متعال با نامهاى او مانند کریم العفو و مبدل السیئات بالحسنات و توسل به او به وسیله محمد و آ ل او علیهم السلام را زیاد کند، زیرا روى ما لیاقت توجه به حضرت قدس خدا را نداشته و براى جبران این نقص باید به اولیاى آبرومند او متوسل شد . آنگاه شب خود را با توسل به نگهبانان آن که از معصومین علیهم السلام هستند، براى اصلاح حال و اعمال خدایی به پایان برساند.
چرا این شب را لیله الرغائب نامیدند؟
اما پرداختن به اعمال ویژه لیله الرغائب مطابق با روایات و سنت پیامبر بخش دیگری است که مد نظر این عالم ربانی قرار می گیرد: چنانچه شب اول ماه مصادف با شب جمعه بود، سزاوار است عمل لیلۀ الرغائب را نیز انجام دهد. از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم روایت شده است که فرمودند : از اولین شب جمعه در ماه رجب غافل نشوید، زیرا شبى است که فرشتگان آن را "لیلۀ الرغائب" مى نامند . این نامگذارى به این جهت است که هنگامى که یک سوم از شب گذشت هیچ فرشته اى در آسمانها و زمین نمى ماند مگر این که در کعبه و اطراف آن جمع مى شوند . آنگاه خداوند بر آنان وارد شده و مى فرماید : اى فرشتگانم ! هر چه مى خواهید از من درخواست کنید . فرشتگان عرض مى کنند : حاجات ما این است که از روزه داران رجب درگذرى . خداوند مى فرماید : این کار را انجام دادم .
بهتر است کسى که این حدیث را مى شنود، در این شب زیاد بر فرشتگان صلوات فرستاده تا تکلیفى را که آیه تحیت به عهده اش گذاشته به اندازه توانایى انجام داده باشد.
بشارت های حضرت رسول (ص) برای به جا آورنده اعمال لیله الرغائب
سپس رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم فرمودند: کسى که روز پنجشنبه اول رجب را روزه گرفته و سپس بین نماز مغرب و عشا دوازده رکعت نماز به جا آورده هر دو رکعت به یک سلام و در هر رکعتى سوره فاتحه یک بار، "انا انزلناه فى لیلۀ القدر" سه بار و قل هو الله احد را دوازده بار خوانده ، و هنگامى که نماز تمام شد، هفتاد بار بر با این الفاظ صلوات بفرستد : "اللهم صل على محمد النبى الاءمى و على آله" ، سپس سجده کرده و در سجده هفتاد بار بگوید : "سبوح قدوس رب الملائکۀ و الروح" سپس سر خود را بلند کرده و بگوید : رب اغفر و ارحم و تجاوز عما تعلم انک انت العلى الاءعظم. آنگاه بار دیگر به سجده رفته و در سجده همان چیزى را بگوید که در سجده اول گفت ، سپس حاجت خود را از خدا بخواهد، ان شاءالله تعالى برآورده مى شود . سپس رسول خدا فرمودند : قسم به کسى که جانم در دست اوست هیچ بنده ای این نماز را به جا نمى آورد، مگر این که خداوند گناهان او را مى بخشد گرچه گناهان او مثل کف دریا و به عدد شن و به وزن کوهها و به عدد برگهاى درختان باشد و روز قیامت هفتصد نفر از خویشاوندان خود را که همگى سزاوار آتش باشند شفاعت مى کند . و در شب اول قبر خداوند ثواب آن را به بهترین صورت ، با روى گشاده و خندان و زبان فصیح براى او مى فرستد که مى گوید : اى محبوب من ! مژده بده ؛ از هر سختى نجات پیدا کردى . مى پرسد : تو کیستى ؟ رویى بهتر از روى تو ندیده و بو یى به خوشبویى تو مشامم نرسیده . جواب مى دهد : اى محبوب من ! من ثواب آن نمازى هستم که در فلان شب ، فلان منطقه ، فلان ماه و فلان سال به جا آوردى ؛ امشب آمده ام تا حقت را ادا کرده ، مونس تنهایى تو بوده و وحشتت را از بین ببرم و زمانى که در شیپور دمیده شود، در عرصه قیامت بر سرت سایه افکنم . و تو هرگز هیچ خیرى را از جانب مولایت از دست نخواهى داد.
اگر شب جمعه اول مصادف با اول ماه شد ...
در اینجا این سؤ ال پیش مى آید که : ظاهر روایت این است که لیلۀ الرغائب اولین شب جمعه ماه رجب است و اگر اعمالى که در این روایت ذکر شده از اعمال این شب بوده و شب جمعه اول ماه ، مصادف با اول ماه شد، چگونه مى توان این عمل را به جا آورد؟ زیرا در این صورت پنجشنبه قبل از جمعه اول ، جزء ماه رجب نیست. جواب این است که اگر بخواهیم به ظاهر روایت عمل کنیم ، باید بگوییم این اعمال در صورتى است که شب اول ماه شب جمعه نباشد و اگر شب جمعه بود، شب جمعه دوم این اعمال انجام مى شود؛ گرچه لیلۀ الرغائب نباشد. چون در روایت تصریح نشده که این اعمال حتما باید در لیلۀ الرغائب باشد . ولى راه دوم و سومى هم هست که صحیحتر به نظر مى رسد . راه دوم این است که این اعمال را بدون روزه انجام دهیم و راه سوم این است که روزه را هم بگیریم گرچه روزه در رجب نباشد.
شرافت ماه رجب از زبان رسول الله (ص)
از کارهاى مهم در این روز، روزه ، نماز سلمان و دعا در اول آن با دعایى که در اقبال سید قدس سره روایت شده ، است درباره روزه این ماه روایات معتبرى داریم که یکى از آنها را نقل مى کنیم : شیخ صدوق مى گوید: رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم فرمودند: رجب قطعا ماه استوار خداوند است که هیچ ماهى به احترام و فضل آن نزد خدا نمى رسد . در زمان جاهلیت نیز مردم آن را بزرگ مى دانستند و هنگامى که اسلام آمد، بزرگى و فضیلت آن را بیشتر نمود . رجب قطعا ماه خدا، شعبان ماه من ، و رمضان ماه امت من است . بدانید که اگر کسى یک روز رجب را بخاطر ایمان و پاداش الهى روزه بگیرد، سزاوار رضایت بزرگتر خداوند مى شود و روزه او در این روز خشم خدا را خاموش کرده و درى از درهاى آتش را را به روى او مى بندد . و اگر به اندازه پرى زمین طلا بدهد، بهتر از روزه اش نخواهد بود . و اگر روزه اش را براى خدا خالص نماید هیچ خیرى از دنیا مگر نیکى هایش پاداش او را کامل نمى کند . و موقعى که شب شد، ده دعاى مستجاب دارد . اگر خواسته دنیایى داشته باشد، خدا به او مى دهد والا خیرهایى براى او ذخیره مى کند که از بهترین چیزهایى است که اولیا و برگزیدگان خدا آن را در دعاى خود خواسته اند.
منادی بشارت بزرگ برای روزه دار ماه رجب
روایات بسیارى براى روزه روزهاى رجب وارد شده و ثوابهاى بسیار زیاد و گرانقدرى را به کسى که یک روز، دو روز، یا سه روز و به ترتیب تا تمام ماه را روزه بگیرد، وعده داده اند. بنابراین کسى که مى خواهد تمام سعى خود را به کار گیرد، باید تمام ماه را روزه بگیرد تا به سعادت تمام ثوابهاى وارد در هر روز برسد . ولى اگر ماه مصادف با فصل گرما باشد و مزاج و حال او با روزه سازگار نبوده یا عذر شرعى مانند مسافرت یا میهمانیى که روزه او براى میهمان سخت است یا غیر اینها، براى او پیش آمد باید به جایگزین روزه که در روایتى از پیامبر صلى الله علیه و آله و سلم آمده ، عمل کند . پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم فرمودند : کسى که سى روز از ماه رجب را روزه بگیرد، منادیى از آسمان صدا مى زند : اى بنده خدا ! گذشته ات بخشیده شد؛ در بقیه عمر خود عمل خود را از نو شروع کن.
نظر شما