به گزارش خبرگزاری شبستان، مراسم «چهارمین اجلاس ملی کرسی‌های آزاداندیشی و نقد و مناظره» ۱۳ اسفندماه، با حضور حجتالاسلام والمسلمین سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ حجت الاسلام علی اکبر رشاد، رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی؛ محسن حاجی‌میرازیی، وزیر آموزش و پرورش، حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی؛ حجتالاسلام والمسلمین مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها و حسین خنیفر، رئیس دانشگاه فرهنگیان، برگزار شد.
تمدن نوین اسلامی به معنای بازگشت به اسلام ناب است
حجتالاسلام والمسلمین عاملی در این مراسم طی سخنانی با بیان اینکه کرسی‌های آزاداندیشی به عنوان کار موفقی که از ظرفیت خود دانشگاه‌ها بهره گرفته است، نتایج مثبتی در شکوفایی نظریه‌پردازی داشته است، گفت: در اینجا لازم است به چند نکته اشاره کنم؛ نکته نخست اینکه آزاداندیشی و نواندیشی حوزه‌ای بسیار مهم است. در واقع رشد، پیشرفت و حل مسائل اساسی جامعه و تبدیل شدن دانشگاه برای علم و پیشرفت مستلزم تقویت حوزه‌های نوآوری و اندیشه‌ورزی است.
وی ادامه داد: امروزه یکی از شاخص‌های مهم در اندازه‌گیری توانایی کشورها شاخص نوآوری و توسعه است. ما با شاخص تحقیق و توسعه آشنا هستیم، اما مهم‌تر از نتیجه تحقیق و توسعه، حوزه نوآوری در راستای توسعه و پیشرفت است. به طور حتم اگر نوآوری معطوف به مشکلات اساسی باشد، در زمینه توسعه صنعتی، کشاورزی، خدماتی، دانشی و حل مسائل انسانی و اجتماعی از مسیر آن می‌توانیم به پیشرفت بهتر و افزایش کیفیت زندگی دست پیدا کنیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه نوآوری باید دارای ریشه معنوی و در راستای بهبود وضعیت زندگی باشد، یادآور شد: امروزه مهم‌ترین شاخص اندازه‌گیری پیشرفت و تعالی جامعه، کیفیت زندگی است. این کیفیت پیوند ناگسستنی با اندیشه الهی و اسلامی دارد که بر حقیقت جهان و هستی اشراف دارد و بایسته‌ها و نبایسته‌های رفتاری ما را از سوی خدای متعال تدبیر کرده است. اگر نوآوری‌های ما معطوف به آن چارچوب و نگاه باشد منشأ ارتقای کیفیت زندگی می‌شود.
وی ضمن اشاره به تأکیدات رهبر معظم انقلاب بر افزایش نوآوری در عرصه‌های مختلف علمی یادآور شد: مقام معظم رهبری درباره گزارشی که در حوزه نانو خدمت ایشان داده شد ضمن اینکه پیشرفت‌های نانو را مهم دانستند اما بر نوآوری در این زمینه نیز نیز تأکید کردند. نوآوری‌های علم و فناوری متعلق به یک سرزمین نیست بلکه وقتی یک نوآوری یا کرسی اندیشه‌ورزی ثبت می‌شود متعلق به همه جهان است اما در اینجا مرجعیت ایران به عنوان مرکز تمدن نوین اسلامی که می‌تواند حقایق جدیدی را به روی جامه بگشاید مطرح می‌شود. چالش‌هایی که امروز در دنیای غرب و به تبع آن برای کسانی‌که مسیر دنیای غرب را پیگیری کردند وجود دارد ناشی از این است که به آن حقیقت زندگی توجهی نشده است.
حجتالاسلام عاملی ادامه داد: نوآوری‌ها در یک هدف مهم می‌تواند خلقتی را داشته باشد و بازآفرینی‌هایی کند که منجر به تقویت کیفیت زندگی شود. از سوی دیگر در راستای این هدف‌گذاری که در بیانیه گام دوم شده و رهبر معظم انقلاب تمدن نوین اسلامی را به عنوان هدف محوری قرار داده‌اند، اگر نوآوری و علم و دانش بتواند در آن مسیر حرکت کند شاهد نوآوری‌هایی خواهیم بود که منشأ حل مشکلات و کاهش آسیب‌های اجتماعی خواهد بود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان سخنان خود با اشاره به اهمیتی که کرسی‌های نظریه‌پردازی در تمدن‌سازی نوین اسلامی دارد گفت: اگر تمدن نوین اسلامی به عنوان هدف قرار گیرد کرسی‌های آزاداندیشی باید توانایی‌های قابل توجهی را روی فهم این حوزه جدید داشته باشد. تمدن نوین اسلامی به معنای بازگشت به اسلام ناب است و این سرخوردگی‌هایی اجتماعی که امروزه شاهد آن هستیم بازگشت به قوانین الهی را بیشتر از گذشته جدی کرده است.
علم دینی هزار هنر دارد و بزرگترین هنر آن این است که علم را از اسارت تک‌ساحتی‌نگری خلاص می کند
بنابراین گزارش؛ حجتالاسلام والمسلمین علی‌اکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، در این مراسم به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: مراد از کرسی‌های آزاداندیشی به تفسیر و تعبیر رهبر معظم انقلاب، عبارت است از کرسی‌هایی که در آن کسانی‌که مدعی نظرات شاذ و معارض هستند، ولو اینکه راجع به توحید حرفی داشته باشند، باید امکان ارائه دیدگاه داشته باشند. ما اساسی‌تر از توحید که نداریم، اما در یک مجمع نخبگانی و بدون غوغاسالاری و فضاسازی باید افراد صرفاً با قصد علمی و با صفا و امنیت، نظرات خود را بیان کرده و جمع، نظرات آنها بشنوند.
وی ادامه داد: ما در راستای توسعه کرسی‌های نظریه‌پردازی و آزاداندیشی، اساس‌نامه را فراهم کردیم و به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز رسید، اما شرایط برای این نهاد فراهم نشد و خود بنده به برخی از نهادهای مسئول نامه زدم که اگر این کرسی‌ها ایجاد شد، باید ضوابط آن نیز فراهم شود. البته کرسی‌های ترویجی از سوی خود حوزه‌ها و دانشگاه‌ها برپا می‌شود، اما آنچه موضوع این اجلاس است، کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره است که در آن باید کار به نحوی از انحا، به تولید علمی منتهی شود.
حجتالاسلام رشاد بیان کرد: در زمینه کرسی‌های نظریه‌پردازی، مراتبی تعریف شده و در حد نوآوری عادی، حدود بیست رتبه برای این مجموعه مراتب تعریف کرده‌ایم و ساختار جدیدی تعریف شده است که از یک صورت‌بندی و تعریف تازه‌ای از یک نظریه آغاز می‌شود تا آنگاه که از نظریه و فرانظریه عبور کرده و به تأسیس یک دانش می‌رسد. البته همه گونه‌های نظریه‌پردازی و مناظره دارای داور و ناقد هستند، اما کرسی‌های ترویجی فقط ناقد دارند و داوری نمی‌شوند و امتیاز و نمره‌ای داده نمی‌شود.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: گاهی صدها طرح می‌آید و از بین آنها چند کرسی موفق برگزار می‌شود. برخی از سال‌ها نظریه‌پرداز برجسته را نیز معرفی می‌کنیم و البته برخی سال‌ها نیز کسی معرفی نمی‌شود و این نشان می‌دهد که کار به صورت دقیق و سخت‌گیرانه پیش می‌رود تا اعتبار نخبگانی خود را حفظ کند و به لطف خدا این اتفاق رخ داده است.
حجتالاسلام رشاد افزود: بنده می‌خواهم این سؤالات را مطرح کنم که اگر بنا داریم علم دینی و علوم انسانی اسلامی تولید کنیم، منظور از علم دینی چیست؟ آیا قرار است علم نقلی تولید کنیم و همه حرف‌ها را از آیات و روایات در بیاوریم؟ آیا اگر علم دینی شود، فقط باید حوزه علمیه آن را تولید کند یا دانشگاهیان نیز می‌توانند در این زمینه نقش ایفا کنند؟ معیار علم دینی چیست؟ آیا باید روش علم دینی باشد یا غایت آن مهم است تا علم، دینی شود؟ بنده در سالیان دور بر این باور بودم و البته نظرم درباره آن عوض شد که دینی بودن علم، مقوله‌ای قابل تشکیک و ذومراتب است. اگر علم مبانی و پیش‌انگاره‌های خود را از دین اخذ کرد، تبدیل به علم دینی می‌شود، ولو اینکه موضوع و مسائل آن دینی و در پی تحقق غایت دینی نباشد و روش‌شناسی آن نیز از منظر دینی درست نباشد یا احیانا موضوع دینی بوده و مثلاً موضوع آن خدا باشد، تبدیل به علم دینی می‌شود.
وی افزود: اما بعدها به نظریه دیگری تحت عنوان سازگاری مؤلفه‌های رکنی دانش رسیدم که معتقدم وحدت و تمایز هر علمی به موضوع آن است و در نتیجه وحدت موضوع از درون منجر به انسجام و از بیرون منجر به تمایز شده و در نتیجه علمی جدید تولید می‌شود. بنده معتقدم زمانی دانشی متولد می‌شود که مبانی، موضوع، مسائل، منهج و غایت با هم سازگار شده باشند. اصولاً نمی‌شود این پنج مؤلفه سازگار نباشد و یک دانش به وجود بیاید و هر آنگاه این اتفاق بیفتد، یک دستگاه معرفتی به وجود می‌آید که اسم آن را دانش می‌گذاریم.
حجتالاسلام رشاد تصریح کرد: بر اساس این نظریه، هم معیار علم دینی و تکلیف روش‌شناسی و ساختار علم مشخص می‌شود. اگر مؤلفه‌های خمسه، صدق دینی داشته باشند آن دانش دینی است و هر کدام از آن مؤلفه‌ها دینی نباشند، آن نیز دینی نبوده و حتی علم هم نیست، چراکه با کنار هم گذاشتن تعدادی از مؤلفه‌ها، علم ایجاد نمی‌شود، بلکه صرفاً به معنای دایرةالمعارف است.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: علم دینی هزار هنر دارد و بزرگترین هنر آن این است که علم را از اسارت تک‌ساحتی‌نگری و تک‌چشمی بودن خلاص می‌کند. الان علم اسیر تجربه و دچار مشکل یک‌چشمی است. البته تجربه، چشم و منبع معرفت نیست، بلکه می‌تواند معرفت تولید شده را بسنجد. از سوی دیگر منبع نیست، بلکه صرفاً یک ابزار است و آنگاه که تجربه را به کار می‌برید و مشاهده و استقراء می‌کنید به اهمیت و نتایج عقل هم پی می‌برید، چراکه بعضاً یک تجربه، تجربه دیگری را باطل می‌کند. این گرفتاری ما در علم امروز است که به وسیله پوزیتیویسم حاصل شده است، لذا باید علم را از اسارت پوزیتیویسم خارج کنیم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: چرا از سنت و وحی که از منابع معرفت هستند و حقایق زیادی تولید کرده‌اند، محروم شویم؟ پوزیتیویسیم عقل را حجت نمی‌داند، اما ما آن را حجت می‌دانیم، بنابراین چرا باید خودمان را از منبع عقل محروم کنیم. علم دینی می‌گوید باید از اینها بهره ببریم، اما ما مسلمانان از آن غفلت کرده‌ایم.
وی در پایان سخنان خود گفت: از سال ۱۳۸۱ که مقام معظم رهبری این مسئله را مطرح کردند، مُصِر بودیم فرایند دقیق و منضبط و فنی این کرسی‌ها حفظ شود تا اعتبار نخبگانی نظریات محفوظ بماند. لذا از همکاران محترم در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکر ویژه میکنم. همچنین به دانشگاه فرهنگیان و رئیس متعهد و مُجِد آن یعنی دکتر خنیفر تبریک عرض کرده و از همه نهادهای همکار در این زمینه تشکر میکنم.
نظریه‌پردازی و تزریق جریان اندیشه‌ورزی و نوآوری در دانشگاه‌ها
بنابراین گزارش؛ حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی، در این مراسم ضمن تبریک ایام ماه مبارک رجب اظهار کرد: به دانشگاه فرهنگیان نیز برای کسب دستگاه نمونه در نظریه‌پردازی تبریک می‌گویم و از حجتالاسلام والمسلمین خسروپناه نیز تشکر میکنم که شرایط برگزاری این جلسه ارزشمند را فراهم کردند. سعی میکنم در دو بخش نظری و تجربه عملی درباره نظریه‌پردازی چند نکته بیان کنم. سؤال این است که چرا نظریه‌پردازی در جامعه‌ای مثل ایران یا عرصه بین‌المللی اهمیت دارد؟ معتقدم اگر نظریه‌پردازی را نقطه نتیجه‌گیری برای آزادسازی عقل انسانی تلقی کنیم عقل آزاد انسانی چاره و نتیجه‌ای غیر از نظریه‌پردازی ندارد.
وی افزود: اگر به تجلی و شکوفایی اندیشه در اروپا و عصر مدرن نگاهی بیندازیم خواهیم دید که آغازگران اندیشه مدرن، هدف خود از این اندیشه‌ورزی را آزاد کردن عقل انسان از قید و بندهای گوناگون می‌دانستند. اگر برای نمونه مقاله مشهور «درباره روشنگری» از کانت را ببینیم به این نتیجه می‌رسیم که او عصر روشنگری را عصر آزادسازی عقل انسانی از قید و بندهایی می‌دانست که بر او بسته شده بود، اما سؤال این است که آیا با ظهور مدرنیسم، قید و بندهای این عقل انسانی که همه چنین می‌‌اندیشیدند باز می‌شود باز شد؟
سلیمی یادآور شد: «کتاب دیالکتیک روشنگری» از آدورنو و هورکهایمر با این بیان شروع می‌شود که عقل انسانی که قرار بود در عصر مدرن آزاد شود به دلیل علوم و برخی از اندیشه‌های مدرن دچار قید و بندهایی شد که از قید و بندهای قبلی سخت‌تر و پیچیده‌تر بود؛ لذا نظریه انتقادی را برای رهاسازی عقل و اندیشه انسانی بنیانگذاری کرد؛ یعنی داستان آزادسازی عقل انسانی، داستان ادامه‌داری است و با عصر روشنگری کاملاً آزاد نشد و برعکس در چارچوب‌ها و غل و زنجیرهای جدید گرفتار شد.
وی افزود: شاید اساتید مکرراً برخورد کرده باشند که سؤالاتی برای دانشجو پیش بیاید، اما او چنان دست و پایش بسته شده باشد که وی ناچار می‌شود به یک تحقیق کاربردی کوچک بسنده کند. این داستان آزادسازی عقل در آکادمی‌های ایرانی بیشتر دیده می‌شود و داستان پیچیده‌تری دارد چراکه از ابتدا که آکادمی در ایران شکل گرفت جدال‌های فکری در دانشگاه‌های ایران از عقلِ رهای انسان ایرانی بر نخواسته است بلکه آکادمی ما در یک دوره که سنت فکری چپ جاری شده به آن سمت گرایش پیدا کرده و در دوره‌ای به سمتی دیگر گرایش داشته است.
رئیس دانشگاه علامه طباطبایی تأکید کرد: اگر رفتارگرایی در عرصه روانشناسی و علوم تربیتی گسترش پیدا می‌کند ما هم موافق رفتارگرایی می‌شویم؛ لذا این غُل و زنجیرها در جامعه دانشگاهی ما دوچندان است. بنده اصلاً مخالف استفاده از نظریات فکری دیگران نیستم بلکه فکر میکنم اندیشمند ایرانی به جای مقلد بودند باید واقعاً اندیشمند باشد. کار وی این نیست که ببیند در مرکز تفکر جهانی چه اتفاقی افتاده و آن را برای محیط داخلی ترجمه کند. البته این کار خوبی است و خود ما هم این کار را انجام می‌دهیم اما عقل ما نباید در این قید و بند قرار گیرد.
رئیس دانشگاه علامه طباطبایی بیان کرد: معتقدم طرح نظریه‌پردازی می‌تواند به رهاسازی عقل دانشمندان و اساتید و علمای حوزوی ما باشد. این عقلِ رهای انسانی می‌تواند هم در فهم واقعیت و هم یافتن راه حل‌های خاص مربوط به جامعه ایران ما را یاری برساند. در اینجا نکته‌ای مطرح می‌شود که اگر قرار است نظریه با مبانی دینی و اسلامی سازگار باشد آیا خود این، یک قید و بند جدید نیست؟ بنده به عنوان فردی که مسئول دانشگاهی که تعداد زیادی نظریه در آنجا مطرح و کرسی برگزار شده عرض میکنم به هیچ وجه اینگونه نیست بلکه پایبند بودن ما به مبانی دینی نه تنها قید و بند نیست بلکه باعث آزادسازی بیشتر عقلانیت ما می‌شود.
سلیمی ادامه داد: در بسیاری از نظریاتی که نقل محافل نظریه‌پردازی هستند بر اساس برخی زیربناهای انسان‌شناختی شکل گرفته‌اند که باعث قید و بند برای نظریه پردازان هستند. اما نگاه چند وجهی قرآن به انسان و وجوه مختلف آن، به معنای رها کردن عقل انسانی از قید و بندهای متفاوتی است که اندیشه محدود برخی از انسان‌های دیگر به وجود آورده است؛ بنابراین به هیچ عنوان نباید به پایبندی به اصول انسانی و دینی به عنوان محدود کننده اندیشه نگاه کنیم.
وی تأکید کرد: آیا فارابی که معلم دوم تلقی شده و معتقد است که فیلسوف به همان جایی می‌رسد که پیامبر می‌رسد مگر تفکراتش محدود شد و اندیشه‌ای اثرگذار نداشت لذا معتقدم نباید به اندیشه‌های اسلامی به عنوان عنصری محدودکننده نگاه کرد. بر این اساس معتقدم جریان نظریه‌پردازی در دانشگاه‌های ما می‌تواند یک جریان حیات‌بخش به محیط دانشگاه باشد و اساتید و دانشجویان ما را به این دغدغه وادارد که کار شما اندیشه‌ورزی و نوآوری است. ما در دانشگاه علامه طباطبایی تجربه کردیم و نتیجه‌اش را دیدم.
رئیس دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: روزی ایجاد مرکز نوآوری و رشد در دانشگاه‌های علوم انسانی امری طنز تلقی می‌شد اما زمانی که جریان نظریه‌پردازی را فعال کردیم و استاد و دانشجوی ما به عقلِ رها شده اعتماد کردند الان چندین مرکز رشد در دانشگاه علامه شکل گرفته است که از دانشگاه‌های فنی و مهندسی هم موفق‌تر بوده‌اند و اثر آن را در افزایش تولیدات پژوهشی دیده‌ایم.
سلیمی در پایان سخنان خود گفت: این وضعیت دقیقاً برعکس آن چیزی است که عده‌ای نظریه‌پردازی را امری حکومتی می‌دانستند اما وقتی به طور واقعی و با انگیزه رها کردن عقلانیت جامعه دانشگاهی جاری شد شاهد اثرات آن در حوزه‌های مختلف هستیم و امروز وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و شورای عالی انقلاب فرهنگی با دیدن این اثرات در حال تغییر دیدگاه و ساختار خود هستند. آرزو میکنم با رونق بیشتر این کرسی‌ها زمینه آزاد شدن عقلانیت انسان دانشگاهی و اندیشه‌ورزی بیشتر وی فراهم شود.
نظریه‌پردازی در گام دوم انقلاب/ اگر قرار است تمدنی ایجاد شود باید حتماً مبتنی بر تولید دانش باشد
حجتالاسلام والمسلمین مصطفی رستمی، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، در ادامه این مراسم اظهار کرد: موضوع نظریه‌پردازی یکی از موضوعات بنیادین حرکت جامعه ما در سطح انقلاب اسلامی است. مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب، برای حرکت جامعه بعد از انقلاب اسلامی چند مرحله برشمرده‌اند و این روزها که دومین سالگرد صدور آن است باید بازخوانی شود و مخصوصاً مخاطب آن جوانان ما هستند لذا باید توجه زیادی در آموزش عالی کشور به آن صورت گیرد.
وی افزود: ایشان در این بیانیه، گام دوم انقلاب را همانند گام اول شامل سه بخش جامعه‌سازی، خودسازی و تمدن سازی ذکر کرده‌اند. موضوع تمدن سازی موضوع بسیار مهم و مسیری بسیار صعب است. اگر تمدن را مجموعه‌ای از ارزش‌ها، هنجارها، فرهنگ و باورها و سبک زندگی بدانیم که مبتنی بر بخش فراوانی از علوم تولید شده است و تولید دانش منجر به تولید تکنولوژی و سبک زندگی می‌شود لذا تمدن سازی تبدیل به یک اتفاق و هدف بسیار بلند با مسیری بسیار سخت می‌شود که البته در نهایت یک سرافرازی و قله افتخار و باشکوه را در پی دارد.
مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها اظهار کرد: در مطالبات مقام معظم رهبری شاهد هستیم که از یک سمت بر نهضت تولید علم و جوانب آن همانند نظریه‌پردازی و آزاد اندیشی تأکید دارند و از سوی دیگر ایشان قبل از نظریه پردازان آمریکایی به موضوع افول تمدن غرب اشاره می‌کنند. ایشان در نشست صمیمی با متفکران حوزه تمدنی در چند سال قبل داشتند این افول را قطعی و مسلم دانستند. این البته وعده قرآن است که فرموده است: « وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ ۚ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا؛ و (به امت) بگو که (دین) حق آمد و باطل نابود شد، که باطل خود لایق محو نابودی ابدی است».(اسراء/ ۸۱) حضرت امام(ره) هم به گورباچف می‌گوید همانگونه که صدای خُرد شدن استخوان‌های کمونیستم به گوش می‌رسد اشتباه به غرب پناه بردن را مرتکب نشوید چراکه آنها نیز به سرنوشتی همانند شما دچار خواهند شد.
حجتالاسلام رستمی تأکید کرد: مقام معظم رهبری فرمودند این افول ممکن است با یک فروپاشی آنی یا تدریجی باشد، اما امروزه در ادبیات فوکویاما و هانتینگتون چنین ادبیاتی را شاهد هستیم و حتی برخی از نظریه‌پردازان لیبرالیسم به بازگشت به نوعی سوسیالیسم اشاره می‌کنند. این فرصتی برای برآمدن تمدن‌های دیگر است. رهبر معظم انقلاب از سی سال قبل موضوع جریان تولید علم را مطرح کردند؛ لذا اگر قرار است تمدنی ایجاد شود باید حتماً مبتنی بر تولید دانش باشد و در اینجاست که موضوع نظریه‌پردازی اهمیت خود را بیشتر نشان می‌دهد.
وی در پایان سخنان خود گفت: اگر مدعی تمدن اسلامی باشیم این سؤال مطرح می‌شود که آیا باید پیش‌فرض‌های آن مبتنی بر اسلام باشد یا خیر و آیا علوم انسانی با پیش‌فرض‌های الحادی می‌تواند منجر به تولید دانش برای تمدن اسلامی شود؟ قطعاً نیازمند نظریه‌پردازی اسلامی هستیم و این مراسم نیز با برکت خواهد بود و از مجموعه دست‌اندرکاران تشکر میکنم. ان شاء الله در این مسیر همه بتوانند عامل به مجموعه تکالیف خود در این آرمان بلند باشند.
اگر دانشگاه‌ها نظریه‌پردازی داشته باشند به نوآوری و نظریه‌پردازی سیستماتیک می‌رسیم
همچنین؛ حجتالاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، مسئول دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه این مراسم اظهار کرد: بنده تقریباً از اوایل تشکیل هیئت حمایت از کرسی‌های آزاداندیشی، به عنوان یک عضو حقیقی یا حقوقی حضور داشتم، اما در این هشت سال که مسئولیت دبیرخانه را به بنده سپرده‌اند و جلسات متعددی با اعضای هیئت‌های سراسر کشور داشتم، به این نتیجه رسیدم که اگر این کرسی‌ها بخواهد به صورت سیستماتیک راه بیفتد و در همه ساختار وجودی دانشگاه شکل بگیرد، نیازمند چهار راهبرد حکمرانی هستیم.
وی افزود: بنده موافق حکومتی کردن نظریه نیستم، اما معتقدم نظریه به حکمرانی علمی نیاز دارد. هر فعالیت و مقوله‌ای نیاز به حکمرانی دارد، اما اگر علم حکومتی شود، آسیب می‌بیند. هیئت‌های حمایت از کرسی‌های آزاداندیشی هم از ابتدا دنبال حکومتی کردم علم نبوده است. یکی از این راهبردها این است که باید آیین‌نامه ارتقا با رویکرد نظریه‌پردازی اصلاح شود. الان ملاک این آیین‌نامه عمدتاً کمی است و بررسی می‌شود که یک محقق چند مقاله isi چاپ کرده است و این یک نقص برای نظریه‌پردازی است.
حجتالاسلام خسروپناه یادآور شد: راهبرد دوم، درج روش‌شناسی نظریه‌پردازی در فرآیند آموزشی مقطع دکترا است. آنچه دانشجویان در حوزه روش‌شناسی یاد می‌گیرند، فن تحقیق است، نه روش‌شناسی نظریه‌پردازی. اساساً در دانشگاه‌ها چنین چیزی نداریم. راهبرد سوم، درج مبانی حکمی در علوم انسانی و علوم اجتماعی است. اگر مبانی حکمی در این علوم درج شود، هم هستی‌شناسی حکمی می‌آید و باعث رهایی هستی از انحصار جهان ماده شده و منشأ رهایی معرفت از انحصار حس و تجربه می‌شود و هم علم حکمی، علم رهایی و روشنگری است و باید به حوزه علوم انسانی و اجتماعی ورود پیدا کند.
وی در پایان گفت: چهارمین پیوند ساختار مالی دانشگاه‌ها و مراکز علوم انسانی و اجتماعی با کارآمدی و نوآوری است. الان اگر دانشگاه‌ها نظریه‌پردازی داشته باشند یا نداشته باشند، بودجه و حقوق خود را می‌گیرند، اما اگر این پیوند ایجاد شود، قطعاً به نوآوری و نظریه‌پردازی سیستماتیک می‌رسیم.
نظریه‌پردازی جسارت عرضه کردن ذهنیات در بومی سازی دانش است
بنابرگزارش شبستان؛ حسین خنیفر در این همایش گفت: مقام معظم رهبری(مدظله العالی) بیان می کنند که ایده ها را تا لحظه عملی شدن و ثمر دادن هرچند درازمدت تعقیب کنید نه مایوس نه شتاب زده اما باید این راه را که راه شکوفایی و خلاقیت است به هر قیمت پیمود.
خنیفر در ادامه ضمن بیان پیشینه نظریه پردازی در دنیا و تاثیر و نقش دانشمندان مسلمان در این عرصه، و خاطر نشان کرد: چنانکه شهید مطهری در وصف ویژگی ها برجسته کتاب نهج البلاغه حسرت می خورند که چرا پیشتر با نگاه محققانه و دقیق علاوه بر کتاب مذهبی و حدیث نگریسته است.
وی نظریه و تئوری را شرح ذهنیت و یا عمومیت دادن به ذهنیت عنوان و تصریح کرد: نظریه پردازی جسارت عرضه کردن ذهنیات حتی گاهی خیالی و گامی مهم در بومی سازی دانش است.
رییس دانشگاه فرهنگیان، با اشاره به نظریه و ایده پردازی به عنوان عامل پیشرفت کشورها، گفت: تمام کشورهایی که پس از جنگ جهانی دوم توانستند بر افق پیشرفت باشند باز دو منظر حرکت کردند یکی جرات نظریه پردازی و دوم تقویت آموزش بویژه آموزش عمومی.
وی جسارت حضور در سطوح بالای دانش را از محاق بیرون کشیدن توان پنهان دانشمندان و در قالب نظریه پردازی دانست و افزود: آغاز نظریه پردازی در بوجود آمدن بارش های مغزی و دنیای نظریه پردازی عرصه روح نا آرام اندیشمندان و اندیشه پروران است.
خنیفر، ضمن تقسیم بندی نظریه پردازی و تبیین پدیده نظریه پردازان، اظهار کرد: خود باوری ملی و علمی و و ورود به باشگاه جهانی در نظریه پردازی اتفاق می افتد و کرسی های نظریه پردازی و نقد رهاورد یک ملت بالنده است.
وی همچنین با اشاره به قرابت نظریه ها در معاصر نسبت به گذشته و اهمیت حرکت مستمر در عرصه نظریه پردازی و نظریه ها، افزود: کشورهایی که پشت میراث خود باقی بمانند جلو نخواهند رفت
رییس دانشگاه فرهنگیان، در بخش دیگزی از سخنان خود با اشاره به دانشگاه فرهنگیان به عنوان دانشگاهی نوپا علیرغم قدمت یکصد ساله تربیت معلم بر رشد دانشگاه در برگزاری های کرسی نظریه پردازی پرداخت و از تلاش های معاونت پژوهشی و فناوری دانشگاه فرهنگیان در این خصوص تقدیر کرد.
وی همچنین به انتخاب دانشگاه فرهنگیان به عنوان دانشگاه برتر در برگزاری کرسی های نظریه پردازی و مورد تقدیر گرفتن از سوی وزیر علوم در دوران مواجهه با کرونا در بحث فرهنگی و اجتماعی و آموزش اشاره کرد و ابراز امیدواری کرد بتوانیم گام های بلندتری در ارتقای منزلت و رشد دانشگاه برداریم.
نظر شما