متروکه ای به نام مجتمع گلخانه ای سرایان

خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی: 14 سال از آغاز عملیات اجرایی تنها مجتمع گلخانه اي 40 هکتاری سرايان می گذرد اما هنوز با وجود تامین بیشتر زیرساخت‌های لازم، بیش از 90 درصد ظرفیت آن خالی است. در واقع این مجتمع نوپای 14 ساله که به نام جوانان و فارغ التحصیلان بخش کشاورزی احداث شد نه تنها کام جوانان را شیرین نکرد بلکه به متروکه ای بیشتر شبیه نیست.

گویا در برنامه ریزی‌های صورت گرفته در احداث این شهرک به عنوان میدان اقتصادی و تولیدی، برای فعالیت بهره برداران و در واقع بازیگران اصلی آن سیاست گذاری و تدبیر شایسته منظور نشده است.

یکی از متولیان امر گلخانه در سرایان مقررات دست و پاگير و سخت اداري را عامل اول دلسردی متقاضیان علاقمند سرمایه گذاری در حوزه گلخانه عنوان می کند و می گوید: با گذشت 14 سال از آغاز عملیات اجرایی این مجتمع، هنوز بستر لازم برای ورود و استقبال علاقه‌مندان فعالیت گلخانه ای و فارغ التحصيلان کشاورزي مهیا نشده است و فقط چهار واحد به صورت پراکنده و نیمه فعال از بخش خصوصي در اين مجتمع و ظرفیت بزرگ استقرار يافته است. 

«رضا حسینی» با بیان اینکه این مجتمع بزرگ، ظرفیت استقرار 40 واحد گلخانه ای را دارد، اضافه کرد: نداشتن برنامه و رویکرد لازم برای فعالیت در آن، فرصت اشتغال 120 نفری در این مجتمع تولیدی را علی رغم ضریب بالای بیکاری شهرستان و کمبود منابع آبی را از دست داده است.

وی ورود یک سرمایه گذار بزرگ با سرمایه گذاری 25 هکتاری در مجتمع گلخانه ای سرایان را در سال‌های اخیر متذکر شد و با بیان اینکه با گذشت یک سال و انجام عملیات فنداسیون برای کشت هیدروفنیک، باز این سرمایه گذار از سرمایه گذاری در این حوزه در سال جاری انصراف داد که به گفته یکی از مطلعین، نبود وثیقه و سخت گیری‌های اداری و بانکی عامل دلسردی وی عنوان شده است.

وی ادامه داد: در این مجتمع 40 هکتاری، از 6 واحد استقرار یافته تنها دو واحد فعال بوده و 34 قطعه آن همچنان در انتظار سرمایه گذاران است.

وی سرمایه گذاری در مجتمع گلخانه ای شهرستان سرایان را نیازمند اهتمام مسئولان شرکت شهرک‌ها در تسهیل روند سرمایه گذاری و حذف قوانین دست و پاگیر دانست و از متولیان خواست تا شرایط آسان را برای ورود جوانان بیکار و فارغ التحصیلان بخش کشاورزی فراهم کنند.

وی بیان کرد: در سال جهش تولید جای تعجب و سوال است که مسئولان علت عدم استقبال جوانان بیکار را از این ظرفیت بزرگ و آماده ریشه یابی نکردند.

سخت گيري در نحوه واگذاري 
يکي از فارغ التحصيلان کشاورزي هم در اين باره مي گويد: اگرچه با حمايت دولت، شهرک بزرگ محصولات گلخانه اي ايجاد و زيربناهاي لازم فراهم شده است اما شرايط موجود در نحوه واگذاري و گرفتن مجوز و اخذ پروانه بهره برداري مانع از احداث واحد مورد تقاضا شده به طوري که در همان قدم اول دلسردي متقاضيان را به دنبال داشته است. 

«رضا بیناباجی» یکی از اهداف احداث این مجتمع را جذب و اشتغال فارغ التحصیلان بیکار رشته کشاورزی عنوان کرد و خاطرنشان کرد: احداث شهرک گلخانه ای سرایان به نام فارغ التحصیلان بخش کشاورزی رقم خورده، ولی در واقع تاکنون به کام هیچ قشری شیرین و عملیاتی نشده و به صورت متروکه ای در حاشیه جاده سرایان به بیرجند رها شده است.

این فعال گلخانه ای با بیان اینکه برای اجرای تاسیسات هر واحد، حداقل هزینه ای بالغ بر یک میلیار تومان نیاز است، افزود: سرمایه اولیه برای اجرای تاسیسات در توان بیشتر فارغ الحصیلان و علاقمندان فعالیت گلخانه ای نیست.

وی نبود نيروي کار متخصص را از ديگر مشکلات توليدکنندگان واحدهاي گلخانه اي عنوان کرد و گفت: تسهيلات به اين واحدها به گونه اي اعطا مي شود که حاصلي جز انباشت بدهي توليد کننده و محروميت از دريافت تسهيلات ديگر را ندارد.

يکي ديگر از متقاضيان هم مي گويد: هدف من از ايجاد گلخانه توليد محصول بيشتر در فضاي کمتر و با نیاز آبی کمتر است که در طرح هاي گلخانه اي شدني است اما چون در عمل از توليد محصولات گلخانه اي حمايت نشده نوعي بي رغبتي در توليد کننده به وجود مي آيد.

«حسن سروقد» سرايان را از شهرستان هاي بحراني در زمينه آب مي داند و اضافه مي کند: شايسته است با توجه به کمبود و محدوديت منابع آبي به ايجاد گلخانه توجه ويژه شود تا اشتغال و توليد حفظ شده و ارتقا يابد اما سخت گيري هاي موجود در راه اندازي، اداره و مديريت طرح و دريافت تسهيلات، توسعه گلخانه ها را با کندي مواجه ساخته است.

وی می گوید: با اجرای طرح کاهش آب چاه‌های کشاورزی در قالب طرح تعادل بخشی دشت سرایان، یکی از برنامه های شرکت آب منطقه در راستای جبران و حمایت از کشاورزان سرایانی، اجرای طرح‌های لوله کشی و اعطای تسهیلات ارزان قیمت است و تسهیل گری در اجرا و رونق فعالیت‌های گلخانه ای بهترین حمایت دولت از بخش کشاورزی شهرستان در سال‌های خشکسالی است که سازمان آب می تواند در دستور کار قرار دهد.

«حسین طاهرپور» متولي يک واحد گلخانه اي هم به ويژگي هاي گلخانه ها در بهره وري توليدات کشاورزي مي پردازد و مي گويد: در اين مسير مشکلات عديده اي بر سر راه ادامه کار وجود دارد که دلسردي توليد کننده يا تعطيلي واحد را رقم مي زند. از اين رو مسئولان بايد شرايط را براي توليد محصولات گلخانه‌اي مناسب کنند.

به گفته وی انتظار می رفت تا در سال جهش تولید، متولیان با تدوین برنامه ای هدفمند، شرایط ورود آسان جوانان علاقمند و بیکار سرایانی را در این کارزار ارزشمند فراهم کنند.

وی با بیان اینکه شهرستان سرایان از بالاترین ضریب بیکاری در سطح استان برخوردار است و جزو دشتهای بحرانی کشور مطرح می باشد دولتمردان با اتخاذ ردیف اعتباری و اقدامات تسهیل گری ویژه این  شهرستان، در سال جهش تولید زمینه و بستر لازم را برای رونق کار آفرینی و اشتغال فراهم کند. وی یکی ازبهترین پایگاههای  اشتغال آفرینی در این شهرستان را رونق واحد های گلخانه ای توصیف کرد.

عضو خانه کشاورز سرايان با انتقاد از روند اعطاي تسهيلات در بخش کشاورزي مي گويد: تسهیلات حوزه کشاورزی در شهرستان سرایان باید با اولویت سرمایه گذاری در مجتمع گلخانه ای باشد.

وی با بیان اینکه از اين ظرفيت بزرگ در شهرستان سرايان به خوبي بهره برداري نشده است، افزود: با توجه به محدودیت منابع آبی، طرح‌های گلخانه ای به عنوان یک ضرورت و اولویت می بایست در دستور کار مسولان بخش کشاورزی قرار گیرد.

«ابراهيم زاده» به نياز شهرستان به طرح هاي سرمايه اي به عنوان اولويت اول اشاره مي کند و مي افزايد: کارگروه توسعه کشاورزي شهرستان باید از فرصت‌های ایجاد شده در ارائه تسهیلات با رویکرد فعالیت‌های گلخانه ای استفاده کند.

وي اولويت پرداخت تسهيلات بخش کشاورزی را پروژه هاي سرمايه اي و زيرساختي مي داند و مي گويد: يکي از زيرساخت هاي مهم شهرستان با توجه به محدوديت آبي، پرداخت تسهيلات ارزان و دراز مدت براي احداث گلخانه و توليدات گلخانه اي است تا به عنوان يک کشت جايگزين در منطقه جاي خود را پيدا کند و الگوي کشت براي کشاورزان به جاي کشت سنتي باشد.

وي به خشکسالي و خرده مالکي موجود در شهرستان سرايان اشاره مي کند و ادامه مي دهد: در اين شرايط ترويج و توسعه محصولات گلخانه اي بهترين جايگزين براي حفظ فرصت هاي شغلي کشاورزي و تبديل کشاورزي سنتي است اين در حالي است که واحدهاي پراکنده گلخانه در اين شهرستان نيز به دليل مشکلات فراوان فعاليت چشمگيري ندارند.

کمبود آب، لزوم توجه به کشت گلخانه ای 
عضو شوراي شهر سرايان هم مهم ترين چالش بخش کشاورزي شهرستان را کمبود آب و کاهش سفره هاي زيرزميني عنوان مي کند و مي گويد: کشت گلخانه اي با هدف مديريت آب طراحي شده است.

سيد حسين آسال کاهش هزينه هاي احداث گلخانه براي افزايش استقبال جوانان را خواستار مي شود و مي افزايد: دولت بايد پروژه هاي گلخانه اي را احداث و به شکل اجاره به شرط تمليک و به صورت قسط به جوانان بيکار واگذار کند.

وي هزينه احداث هر واحد گلخانه چهار هزار متري را حدود 2 ميليارد تومان اعلام مي کند و مي گويد: هزينه هاي احداث بسيار بالاست و متقاضيان از عهده مخارج بر نمي آيند و در صورتي که تسهيلات هم دريافت کنند بلافاصله بازپرداخت آن شروع مي شود و توليد کننده را با مشکل مواجه مي کند.

وي پرداخت وام هاي دراز مدت براي ايجاد طرح هاي گلخانه‌اي را ضروري مي داند و مي گويد: در اين حالت نوسانات قيمت محصولات توليدي به نفع توليد کنندگان رقم مي خورد.

آسال از کشاورزان سراياني هم مي‌گويد: مجتمع گلخانه اي در کيلومتر5جاده سرايان- بيرجند قرار دارد و درحالي که همه زيرساخت هاي آن فراهم است سال هاست متروکه شده و نظام صنفي و شرکت شهرک ها هيچ برنامه اي براي فعاليت در اين شهرک ندارد.

به گفته وي، شرايط و نحوه واگذاري يک واحد گلخانه اي براي جوان هاي بيکار بسيار سخت و دشوار است و با وجود نياز شهرستان به صيفي و سبزيجات هيچ گونه برنامه اي براي رونق و توسعه طرح هاي گلخانه اي نيست.

وي نرخ تسهيلات اعطايي جديد را يادآور مي شود و مي گويد: با تسهيلات 15درصد و يا هم بالاتر نمي شود توليدات گلخانه اي را مديريت کرد.

وي بر ضرورت اعطاي وام هاي قرض الحسنه در بخش توليد تاکيد مي کند.

تامین آخرین زیرساخت مجتمع گلخانه ای
«رضا صفایی» مدير جهاد کشاورزي سرايان هم در پاسخ به مشکلات مطرح شده توسط توليدکنندگان، به شهرک گلخانه اي ايجاد شده در شهرستان اشاره مي کند و مي گويد: تنها در صورت حمايت دولت از اين بستر، زمينه اشتغال هر چه بيشتر دانش آموختگان بخش کشاورزي فراهم خواهد شد.

وي با اشاره به مهيا شدن زيربناهايي از قبيل برق، آب، خيابان کشي و جدول گذاري مي افزايد: گازکشي شبکه داخلي آن تا هفته آینده راه اندازی خواهد شد. 

مدیر جهاد کشاورزی سرایان با اعلام این مطلب افزود: شهرک گلخانه ای سرایان به وسعت 20 وسعت هکتار در 38 قطعه چهار هزار متری با داشتن امکانات آب و برق آماده جذب سرمایه گذار با اولویت فارغ التحصیلان بخش کشاورزی است.

صفایی نبود یک تشکل منسجم به منظور ایجاد ثبات در قیمت فروش و بالا بودن کارمزد تسهیلات اعطایی را از جمله مشکلات این قشر عنوان کرد.

وی در ادامه افزود: با توجه به بحران آب در منطقه و مصرف بهینه آب در کشت گلخانه ای و نیز ایجاد اشتغال پایدارتر در این صنعت، خواستار توجه بیش از پیش مسئولان به این صنعت نوپا در منطقه شد.

وی با اشاره به انصراف سرمایه گذار بزرگ از روند سرمایه گذاری در این مجتمع به انجام مراحل خلع ید وی اشاره کرد و گفت: این مجتمع با کلیه زیرساخت‌ها آماده جذب و پذیرش سرمایه گذاران است.

وی فعالیت های گلخانه ای را در صورت گسترده بودن با رویکرد صادرات محور را از نیازهای منطقه که با خشکسالی و کمبود منابع آبی مواجه است عنوان کرد و گفت: در حال حاضر به دنبال جذب سرمایه گذار بزرگ در جهت سرمایه گذاری در این مجتمع هستیم تا با تکمیل و واگذاری به جوانان علاقمند زمینه اشتغال زایی در این شهرستان فراهم و به عنوان الگویی موفق در مسیر توسعه طرح های گلخانه ای مطرح شود.