حجت الاسلام مصطفی صادقی، عضو هیئت علمی گروه تاریخ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفتگو با خبرنگار قرآن و معارف خبرنگار شبستان در تشریح ولایتمداری حضرت ابوالفضل العباس (ع) گفت: یکی از ویژگی‌های خاص این شخصیت بزرگوار(ع) اطاعت پذیری ایشان از امام زمانشان است. حضرت ابوالفضل العباس (ع) را از این جهت قمر نامیده اند که نزدیک ترین فرد نسبت به ابا عبدالله الحسین (ع) هم به لحاظ معرفتی و هم به لحاظ نسب بوده است چرا که ماه نسبت به سایر کرات به خورشید از همه نزدیک تر است. باب معرفتی حضرت عباس (ع) به قدری بالا است که مطیع محض امام خود بود لذا در سلام به ایشان اینگونه خطاب می کنیم که «اَلسّلامُ عَلیک أیهَا الْعَبْدُ الصّالِحُ».
عضو هیات علمی پژوهشکده تاریخ و سیره پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: حضرت ابوالفضل العباس (ع) مطیع محض حضرت سیدالشهدا (ع) بودند و هیچگاه به این عنوان بسنده نکردند که من فرزند امیرالمومنین (ع) هستم و ابا عبدالله (ع) نیز فرزند امیرالمومنین(ع) است، بنابراین ما با هم برادر هستیم بلکه همیشه خود را نسبت به ایشان در جایگاه ماموم نسبت به امام می دید و نفس این معنا دلالت بر معرفت عمیق ایشان دارد.
حجت الاسلام صادقی خاطر نشان کرد: یکی از شاخصه ها و ویژگی های حضرت عباس موضوع ادب بی نهایت ایشان در ارتباط با امام زمان خودشان است امامی که علاوه بر منصب امامت، با ایشان نسبت برادری دارند اما بر اساس شواهد تاریخی حضرت عباس امام حسین علیه السلام را نه در مقام یک برادر بلکه بسیار بالاتر از آن و در مقام امام می بینند و اطاعت از ایشان را در هر شرایطی بر خود لازم و واجب می دانند.
این دکتری تاریخ اهل‌البیت(ع) گفت: اطاعت حضرت ابولفضل از برادر خود را بایستی به دلیل اعتقاد ایشان به امامت برادر دانست نه به منزله اطاعت از برادر بزرگتر. چون بوده‌اند برخی از فرزندان یا برادران ائمه که از پدر یا برادر خود چنین اطاعتی ندارند زیرا اعتقادی به امامت پدر یا برادر ندارند. بنابراین اصل عظمت حضرت عباس علیه السلام تبعیت از امام زمان خود و اعتقاد به اوست.
وی افزود:از طرفی حرکت حسینی به خصوص عاشورا و کربلا صحنه رویارویی تمامی فضائل از یک‌سو و رذائل از سوی دیگر است: محبت، ادب و احترام، وفاداری و جوانمردی، عفو و گذشت، صداقت، توجه به حقوق دیگران و... برخورد عاطفی و محبت‌آمیز در اسلام و در سیره ائمه معصومین سفارش شده و در تقویت دوستی‌ها و بخصوص گرمی کانون خانواده تأثیر فراوان دارد. این نکته‌ها که متأسفانه در نهضت حسینی و اخلاق سید شهیدان کمتر به آنها توجه شده، نمونه‌های زیادی در نهضت کربلا دارد. در شب عاشورا که دشمن برای جنگ با امام تحرکی از خود نشان داد، آن حضرت به برادرش عباس فرمود: «جانم به قربانت، ببین چه می‌خواهند»؟ این برخورد نشان دهنده عظمت مقام حضرت ابوالفضل است که امام چنین با وی سخن می‌گوید.
این عضو هیئت علمی گروه تاریخ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در بیان یکی دیگر از ویژگی های قمر بنی هاشم علیه السلام تصریح کرد: بصیرت حضرت عباس به عنوان یکی از ویژگی های خاص و بارز ایشان از زبان امام معصوم مورد تاکید گرفته و از ایشان به عنوان نافذالبصیره تعبیر شده است. چنین تعبیری به دلیل همان نوع نگاه و اعتقاد ایشان به امام حسین علیه السلام و همچنین بصیرت ایشان نسبت به زمان است که سبب شد پس از محاصره امام و اوضاع بحرانی که برای اهل بیت پیش آمد از امام حسین علیه السلام فاصله نگیرد در حالی که امان نامه برای او آورده بودند.
وی ادامه داد: داستان از این قرار است که شمر بن ذی‌الجوشن به جهت هم‌قبیله بودن با ام‌البنین، از ابن زیاد امان‌نامه‌ای گرفت و برای عباس و برادرانش به کربلا آورد. چون آنان را صدا کرد، پاسخ او را ندادند. امام به برادرانش فرمود: جواب او را بدهید هر چند فاسق است. حضرت ابوالفضل از شمر پرسید برای چه آمده و شمر امان‌نامه ای که از کوفه و از طرف ابن زیاد آورده بود عرضه کرد. وی پاسخ شمر را به تندی داد و فرمود ما امام خود را رها نمی‌کنیم. این حرکت بسیار ارزشمند است که مقام او را هر چه بالاتر برده است چون در شدت و سختی و در موقعی که مرگ و شهادت جدی بود، امام خویش را تنها نگذاشت.
این کارشناس تاریخ ضمن تاکید بر عوامل موثر در شکل گیری چنین شخصیت عظیمی در وجود حضرت عباس علیه السلام گفت: طبعاً نقش پدر و مادر در تربیت فرزند بسیار اصیل است. متأسفانه امروزه والدین بخشی از این رسالت مهم را از یاد برده و آن را بر عهده مراکز آموزشی و پرورشی می‌گذارند. در حالی که عطوفت پدر و مادری برای فرزند مهم است. ممکن است در برخی موارد برخی مادران شایستگی های لازم را نداشته باشند و فرزندان با توجه به معیارهای دیگر، صلاحیت‌هایی را کسب کنند. اما در خصوص حضرت ابوالفضل اینگونه نیست و با اطمینان می‌توان گفت مادرش ام البنین در این تربیت نقش داشت. زیرا وی از همسران شایسته و نیکوی امیرمؤمنان بود. زنی وفادار و معتقد به امام که توانست چهار فرزند خود را چنان معتقد به امامت تربیت کند که تا پای جان در خدمت امام زمان خود بودند.
نظر شما