خبرگزاری شبستان، گروه غدیر و مهدویت: زندگی ما مشتمل بر قواعد و قوانین خاصی است که بدون راهنما و چراغ راه، پیمودن آن ممکن نیست. در این دنیای طوفانی که هر روز با موجی از شبهات و سردرگمی‌ها روبرو هستیم، داشتن راهنما یا الگویی با تجربه و موفق بسیار الزامی است.
عباس علیه السلام؛ برترین الگوی ولایت پذیری
راهنمایان و الگوهای برجسته می‌توانند با انتقال حس مثبت موفقیت و تلاش، افکار ذهن ما را منسجم کرده و بهترین یاورها برای ما در زمان سختی ها و شبهات باشند. دین مبین اسلام به عنوان دینی جامع و پویا یکی از بهترین روش‌های تربیتی را الگو گرفتن از افراد نیک دانسته و از همین رو پیامبر اکرم حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم را اسوه اخلاق معرفی می‌کند؛ چنان که قرآن کریم می‌فرماید: «لَقَدْ كانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ؛ [1] مسلّماً برای شما در زندگی رسول خدا صلّی الله علیه و آله سرمشق نیکویی بود.» پس وجود الگو و راهنما می‌تواند بهترین یاور ما در این زمانه باشد. در بحث بصیرت و ولایت پذیری هم حضرت ابالفضل العباس علیه السلام بهترین الگو هستند که با نگاهی به ویژگی های بارز ایشان و الگو گرفتن از آن حضرت می‌توانیم از گرداب شبهات و فتنه‌های این دوره، سربلند بیرون آییم.
ادب و نجابت حضرت ابالفضل العباس(ع)
حضرت ابالفضل العباس علیه السلام، بهترین راهنما برای ما در جهت ولایت پذیری و تبعیت از امام معصوم علیه السلام است، زیرا ایشان تا لحظه آخر عمر شریفشان دست از ولایت برنداشته و به فکر دفاع از حریم ولایت بودند. نکته بسیار اساسی که با نگاه به زندگی ایشان می‌توان فهمید اینکه ایشان صفات نیکویی داشتند که باعث جاودانه شدنشان در تاریخ شده است. اولین ویژگی ایشان ادب و نجابتشان بود که از برترین معلمان یاد گرفته بود. اولین معلم و مربی اصلی حضرت ابالفضل العباس علیه السلام، پدری هم چون امام علی علیه السلام بوده که فخر عالم و آدم است و مطمئنا برترین اخلاق و آداب را به ایشان آموزش دادند. دومین مربی ایشان، مادری متخلق به اخلاق حسنه هم چون حضرت ام البنین سلام الله علیها بوده که همواره ایشان را به تبعیت و عشق به فرزندان حضرت زهرا سلام الله علیها تشویق می‌کرده است. از آن جا که حضرت عباس علیه السلام این ادب و احترام به امام خود را همیشه به همراه داشته اند شاید بتوان گفت که یکی از شروط بصیر ماندن و ولایت پذیری رعایت ادب است. به این معنا که هیچ زمانی در مورد امام یا ولی خود افراط یا تفریط نکنیم و مانند حضرت عباس علیه السلام نه اماممان را تنها بگذاریم و نه با سخنان و حرف هایشان مخالفت کنیم.
ثابت قدم در راه ولایت
یکی از برترین صفات حضرت ابالفضل العباس علیه السلام، ثبات و استقامت ایشان در راه هدف بود. به همین دلیل، به هیچ وجه زیر بیرق دشمن نرفته و امان نامه دشمن که جدا کننده او از ولایت بود را نپذیرفت. تاریخ گواه است که در شب عاشورا دشمن به حضرت ابالفضل علیه السلام پیشنهاد و امان نامه ای فرستادند تا از جنگ دست بکشد. شاید هر کدام از ما بودیم نگاهی به لشکر دشمن می‌انداختیم و سیاهه لشکر دشمن را می‌دیدیم، دست از جنگ می‌کشیدیم و امان نامه را دریافت می‌کردیم، ولی حضرت عباس علیه السلام به عنوان الگوی برتر ولایت پذیری، با رد امان نامه، خطاب به دشمن فرمودند: «آیا به ما امان می دهی، در حالی که پسر رسول خدا صلی الله علیه وآله امان ندارد؟!» [2] بنابراین درس بزرگی که ما می‌توانیم از قمر بنی هاشم ابالفضل العباس علیه السلام بگیریم، این است که در هیچ صورتی حتی با وجود امان نامه دشمن، امام و ولی خود را را تنها نگذاریم.
شجاعت؛ شرط ماندگاری
عالم بی عمل مانند زنبور بی عسل است چنانکه قرآن کریم کسانی را که حرف می‌زنند ولی عمل نمی کنند توبیخ کرده و می فرماید:«كَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ؛ [3] نزد خدا سخت ناپسند است كه چيزى را بگوييد و انجام ندهيد.» حضرت عباس علیه السلام، اسوه شجاعت و دلیری، حرف و عملش یکی بود و بر پشتیبانی خود از ولی و امام خود تا لحظه شهادتش ایستادگی نمود. وقتی کسی در اعتقاد، حرف و عمل خود، رضایت الهی را در نظر بگیرد محبوب دل‌ها خواهد شد چنانکه قرآن کریم می‌فرماید: «إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا؛ [4] آنان که از نظر عقیده مؤمن و از نظر اعمال صالح‌اند، خدا برای آنها محبت قرار داده و آنان را محبوب دل‌های دیگران می‌کند.» شاید همین ویژگی برجسته حضرت که عامل به علم و حرف است، باعث شده که ایشان بعد از سال‌ها، هنوزهم محبوب دل بسیاری از عاشقان ولایت باشد. یکی از القابی که به حضرت عباس علیه السلام نسبت داده اند «ضرغام» به معنای شیراست. شجاعت ایشان که از پدر بزرگوارشان حیدر کرار، علی علیه السلام به ارث برده بودند، لرزه به اندام دشمن می‌انداخت به گونه ای که در وا
قعه‌ی عاشورا تا زمانی که ایشان مدافع حرم بودند خیال اهل حرم راحت بود و دشمن جرأت حمله کردن نداشت.
در عصر حاضر نیز اگر ما از ولایت پذیری و تبعیت از امام خود دم می‌زنیم به این مقصود نخواهیم رسید مگر آنکه شجاعانه دستورات و منویات امام و ولی خود را عملی کرده و هیچ گاه صحنه نبرد را خالی نکنیم.
نویسنده: سید احسان دهسار، کارشناس سطوح عالی حوزه علمیه قم
پی نوشت:
[1] سوره احزاب، آیه 21.
[2] الإرشاد، ج2، ص91؛
[3] سوره صف، آیه 3.
[4] سوره مریم، آیه 96.
نظر شما