به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبستان، نقش شبکه های اجتماعی و ماهواره ای در زندگی امروزی قابل انکار نیست. شبکه های اجتماعی و ماهواره ای در پوشاک، خوراک، سفر، مهمانی، تولد، عروسی و حتی عزاداری های ما هم تاثیر گذاشته اند و تاثیر آن را در جامعه می توان به وفور دید. اینفلوئنسرها به واسطه فالورهای زیاد به الگو برای بخشی از مردم جامعه تبدیل شده اند و تاثیر زیادی در تغییر سبک زندگی افراد دارند. از سوی دیگر ارتباط های میان انسان ها بدون مرز نیز گسترش یافته است. انسان ها می توانند بدون هیچ محدودیتی با یکدیگر به صورت مجازی ارتباط برقرار کنند که این موضوع هم اگر در جایگاه نادرست شکل گیرد موجب مشکلات زیادی برای خانواده ها و جامعه می شود.
در شبکه های اجتماعی ازبالاترین دانش علمی تا پرخطرترین آسیب اجتماعی را می توان یافت، گاهی مسایل سخیف با رنگ و لعاب تحویل کاربران داده می شود که البته در زندگی آن ها نیز بی تاثیر نیست.
آسیب پذیرترین قشر هم کودکان، نوجوانان و جوانان هستند که سهم زیادی در استفاده از شبکه های اجتماعی دارند اما چگونه می توان از الگوپذیری های نادرست و آسیب زا پیشگیری کرد؟
ضرورت آموزش سواد رسانه ای
در همین ارتباط، «محمد رضا ایمانی» روانشناس معتقد است که باید سواد رسانه ای ارتقا یابد و می گوید:اگر جامعه می خواهد با خیلی از موضوعات اجتماعی مواجه شود مشروط به این است که فرزندان در مهد کودک تا دانشگاه ها باید سواد رسانه ای داشته باشند و این موضوع نهادینه شده باشد.یعنی فرزندان ما با آگاهی با موضوعات مواجه شوند و آن را بپذیرند یا رد کنند.
ایمانی گریزی هم به سریال های ماهواره ای دارد که این نوع محتواها می تواند بنیان های خانواده ها را سست کند و دلیل آن را هم بیان می کند و ادامه می دهد:برای نمونه در چند سال گذشته پدیده سریال های ترکیه ای در کشور رواج پیدا کرد که به ساختار برخی از خانواده ها آسیب زد و با افرادی مواجه شدیم که به لحاظ عاطفی و رفتاری دچار مشکل شده بودند.
اگر پدیده ای به لحاظ روانی را ندیده، نشنیده باشید و درک نکرده باشید مشکلی پیش نمی آید اما شما فیلمی را می بینید که مرد یا زن با افراد مختلف ارتباط عاطفی برقرار می کنند که از نظر هنجار های ما ناثواب است. این انگاره ذهنی در درون ذهن رسوخ می کند و از آنجایی که در درون ساخت خانواده مشکلاتی وجود دارد این فرد درگیری ذهنی نسبت به مسئله ای دارد که مدام با خود درگیر است و در یک گسست که منجر به دعوا با طرف مقابل می شود شرایط برای پذیرش عنصر دیگر محیا می شود و خود به خود افراد با کسانی دیگر ارتباط پیدا می کنند که وابستگی عاطفی خارج از قواعد زندگی پیدا می شود و می بینند ساختار زندگیشان بهم ریخته است و به آغاز گسست زندگی و جدایی منجر می شود.
تازه پس از این قضیه افراد دچار مشکلات روانشناختی و روانشناسی می شوند. نیاز به دارو و جلسات پیچیده پیدا می کنند واحساس می کنند دچار آسیب شده اند و همچنین منزلت و جایگاه اجتماعی را از دست می دهند.
هنگامی که این موضوعات را بخواهیم بررسی کنیم، با مسایل پیچیده رو به رو می شویم که تحت تاثیر چیزهایی است که در شبکه های اجتماعی و روابط اینترنتی و ماهواره به وجود آمده است.
این روانشناس داشتن آگاهی را یکی از اساسی ترین رکن هایی می داند که می تواند افراد را از گزند محتواهای که در شبکه های اجتماعی و ماهواره ای به خورد مردم داده می شود در امان نگه دارد و در این ارتباط می گوید:اگر آگاهی داشته باشیم خودمان می توانیم انتخاب کنیم چه چیزی را بینیم چه چیزی را نبینیم. باید از خود بپرسیم هدف از ساخت این محتواها چیست؟ به درد من می خورد یا نه؟ وقتی وارد موضوعات می شوم که برای من چالش ایجاد می کند و خیلی از جاها هم پاسخی ندارم چرا باید آن را بپذیرم؟این موضوعی است که نه تنها برای کشور برای خیلی از کشورهای دیگر چالش ایجاد کرده است.
مدل های زندگی را ارایه می دهند تا فروش داشته باشد تا جلب توجه کند و برای خود پذیرش اجتماعی ایجاد کنند.
عملکرد ضعبف رسانه ها
او نسبت به نقش رسانه ها در الگو پذیری انتقاد می کند و می گوید:ما کاملا در بحث الگو پذیری رسانه ها قویی عمل نکردند و به بسته های مشخص پرداختند وبه موضوعات جزیی پرداخته نمی شود. الگوهای تربیت جنسی را باید از بدو تولد یاد بدهیم و خود از فرزندانمان مراقبت کنیم که در سن بلوغ و بزرگسالی دچار مشکل نشوند.
ما فرزندان را برای پدر و مادر شدن تربیت می کنیم اما برای همسر شدن تربیت نمی کنیم تکالیفی که یک زن و مرد نیاز دارند به آن نپرداختیم.
او معتقد است:در درون خانواده، ازدواج، فرزند پروری با بحران هایی مواجه هستیم و در درون جامعه هم شاهد گسست هستیم. تصمیماتی که برای موضوعات جامعه گرفته می شود، مبتنی بر دانش علمی نیست آگاهی کامل ندارند و تصمیمات مقطعی گرفته می شود که خروجی آن ناسازگار با بافت جامعه است که همه پیچیدگی موجب می شود تا جوانان خارج از قواعد و الگوهای فرهنگی رفتار می کنند. چون پذیرش ندارند و رسانه ها مقبولیت ایجاد نکرده اند.
از مشکلات فرار نکنیم
ایمانی تاکید دارد تا مشکلات توسط صاحب نظران و کارشناسان کالبد شکافی شود و راه حل ارایه شود و در این ارتباط نیز می گوید: از مشکلات فرار کردیم بلکه در روانشناسی گفته می شود باید حل مسئله رخ دهد باید کالبد شناسی شود و راه حل داده شود، باید کسایی این کار را انجام دهند که درک درستی از موضوعات دارند. جامعه ای که رشد یافته و تحت سریع رسانه ها بلوغ سریع در دختران و پسران شکل گرفته است موجب ناهنجاری اجتماعی می شود اگر نتوانیم مدیریت صحیح کنیم رفتارهای خارج قاعده شکل می گیرد که صیانت و مراقبت را آموزش نداده ایم که آن ها آسیب پذیر می شوند.
به هر روی، مواجه با تکنولوژی بخشی اجتناب ناپذیر در دنیای امروز است و گریزی از آن نیست. هر روز شاهد ظهور تکنولوژی های جدید هستیم و نمی توانیم از آن فرار کنیم تنها راه تبدیل تهدیدات به فرصت فرهنگ سازی استفاده از آن و افزایش سواد رسانه افراد از خردسالی تا کهنسالی است.
نظر شما