جایگاه مسجد در نگاه تمدنی را تبیین کنیم

خبرگزاری شبستان_ گروه سیاسی_ فرزانه تهجا: مسجد یعنوان یکی از اماکن متبرکه در دین اسلام محسوب می شود که هنوز پس از گذشت سالهای متمادی از شکل گیری آن در دین اسلام همچنان می تواند در جامعه امروزی کارکردهای موثری در حل مشکلات امروز جامعه داشته باشد در همین رابطه گفتگویی با حجت الاسلام سید محمد حسینی میرامینی، امام جمعه شهرستان آبیک به شرح زیر ارایه می شود.

نگاه اسلام به مسجد چگونه است ؟

ابتدا باید جایگاه مسجد را در اسلام به درستی شناسایی کنیم. اسلام مسجد را چگونه می بیند و تحلیل می کند و درباره آن چگونه بیان می کند و مبتنی بر این نگاه تمدن اسلامی را شکل داده و مبتنی بر آن تمدن اسلامی را در مسجد بررسی کنیم .در صدر اسلام نبی مکرم اسلام (ص) وقتی وارد مدینه می شوند و می خواهند اولین بنای حکومت اسلامی را بگذارند قبل از آنکه حدود مدینه را مشخص کنند، اولین کاری که پیامبر اکرم (ص) انجام می دهند یک مسجد بنا می کنند.

با محوریت مسجد و تجمع در آن سایر امور به سامان می رسد و حرکت می کند. این موضوع نیز در کتب مختلف تاریخ نیز بیان و ثابت شده است. پیامبر(ص) کار خود را در مسجد شروع کرده و مقر فرماندهی خود را در مسجد می داند و پس از استحکام پایه های حکومت اسلامی اقدامات و کارها را از مسجد خارج نکرده اند و تمام اقدامات مردم در مسجد به نتیجه می رسید یعنی مشکلات مختلف در مسجد عنوان می شد و پیامبر رودررو با آنها مشکلات را حل می کرد.

نگاه اهل بیت (ص) به مسجد در اداره امور چگونه است؟

در نظامی که همه در هم تنیده و مستحکم هستند کار اداره جامعه را پیامبر(ص) در مسجد کلید زدند و حتی اسلام پس از استحکام و حرکت به سوی سرزمین های دیگر از جمله روم و بعد از فتح مکه نیز باز پیامبر گرامی اسلام (ص) محور اقدامات و کارها را از مسجد خارج نمی کند.

پس از نبی خدا در زمان حکومت حضرت علی (ع) در کنار مسجد کوفه دارالحکومه وجود داشت که سیستم اداری را برای خود داشت اما همچنان حضرت علی (ع) دارالخلافه و دارالحکومه را قایل نبوده و کارها و اقدامات را با محوریت مسجد کوفه انجام می دادند، اکنون نیز به مسجد کوفه وقتی مراجعه می کنیم جایگاه های مختلفی در این مسجد بیان شده است مانند برکت القضاء.

حضرت علی (ع) در این جایگاه مشکلات در خصوص دعاوی و قضاوت را حل می کردند و حتی ستون های مختلف مسجد پیامبر گرامی اسلام (ص) اسامی مختلفی را گذاشتند که در هر یک از مقامات که پیامبر (ص) جلوس می کردند کاری انجام می شد.

نگاه تمدنی به مساجد چگونه است ؟

در نگاه تمدنی باید ببینیم جایگاه مسجد کجاست. مسجد باید محوریت اداره جامعه را داشته باشد و این محوریت باید به مسجد اهدا شود و این حکم خداست. ما نیز در تمدن مان باید نگاهمان به مسجد این گونه باشد. برخی معتقدند این شیوه متعلق به 1400 سال قبل است و در آن زمان علم و دانش تا این اندازه پیشرفت نکرده بود و جوامع تا این حد گسترده نشده بودند. با توجه به گسترش جوامع و نیاز مختلف مردم این شیوه امکان پذیر نیست اما در روایات گوناگون عنوان شده است که علم 27 حرف است که تا قبل از ظهور امام زمان (عج) تنها دو حرف آن کشف شده است یعنی حتی زمانی که تکنولوژی و پیشرفت در اوج خود قرار می گیرد در آن زمان نیز که منزل امام زمان در مسجد سهله قرار می گیرد محل حکومت ایشان مسجد کوفه است و خداوند این گونه قرار داده است.

بعد از پیروزی انقلاب نگاه به مساجد چگونه است ؟

با پیروزی انقلاب اسلامی مدلی از حکومت انقلاب اسلامی در دنیا وجود نداشت و ما برای اداره امور مجبور شدیم مانند بقیه کشورها با تقسیم قوای سه گانه که نظریه ژان ژاک روسوی فرانسوی است کار را پیش ببریم و قوای مقننه، مجریه و قضاییه داشته باشیم در حالی که این نگاه متعلق به یک دوره گذار است و به اسلام تعلقی ندارد اما قرار نیست ما با مدل روز دنیا کار را پیش ببریم. مدل اسلام محور قرار دادن مسجد در اداره امور جامعه است. کارهای مردم باید در مساجد حل شود. در سیستم دیوان سالاری روسا و مدیران سعی می کنند خود را از امکانات بیشتری بهره مند کنند تا به راس قله قدرت نزدیک باشند و از طرفی نسبت به یکدیگر بی تفاوت هستند. فقیری را می بینند و او را به سمت سازمان های دیگر (کمیته امداد و نهادهای حمایتی) سوق می دهند.

معلول را به بهزیستی و شاکی را به دادگاه هدایت می کنند و هیچ تلاشی برای حل مشکلات یکدیگر نمی کنند و همه را به سازمان ها و نهادهای دیگر ارجاع می دهند. نتیجه این جامعه آن است که افراد نسبت به یکدیگر بی تفاوت و خودخواه هستند و هر کس به دنبال رشد فردی خود است در حالی که این نگاه اسلام نیست.

در حالی که اسلام می گوید کلکم راء و کلکم مسئول. همه در قبال یکدیگر مسئول هستید. در بخشی دیگر اسلام می گوید تعاونوا الابر والتقوا. با یکدیگر تعاون داشته باشید و به سمت خدا حرکت کنید و به خاطر رضای خدا با یکدیگر تعاون برقرار کنید در حالی که جامعه کنونی جامعه تعاونی نیست.

نگاه به مساجد در گام دوم انقلاب اسلامی چگونه است ؟

جامعه ما درست است که جامعه اسلامی است اما شیوه اداره جامعه غربی است. جوامع غربی گسسته و نسبت به یکدیگر بی تفاوت و خودخواه هستند اما ما باید این رفتار در جامعه خود اصلاح کنیم. در گام دوم انقلاب و جامعه تمدن ساز باید این مسیر احیا شود که چگونه آرام آرام از نگاه بروکراسی به سمت مسجد حرکت کنیم و کارها را با محوریت مسجد انجام دهیم.

کارکردهای مسجد در صدر اسلام را توضیح دهید؟

طبق تحقیقات انجام شده مسجد در صدر اسلام 10 کارکرد داشته است؛عبادی، علمی، فرهنگی، تبلیغی، بصیرت بخشی، اجتماعی، اقتصادی، مدیریت بخشی، سیاسی، قضایی، مبارزه و نظامی در حالی که اکنون هیچ یک از این کارکردها در مسجد انجام نمی شود و همه این کارکردها از مسجد خارج شده است.

در اویل انقلاب نگاه به مساجد چگونه بود؟

در اوایل انقلاب بسیاری از امورات مردم در مسجد انجام می شد. جنگ تحمیلی به مدت زمان هشت سال در مساجد پیش رفت. در این مکان افراد و کمک ها جمع می شدند و نیروها به جبهه ها اعزام می شدند اما پس از دوره اول انقلاب به سمت دیوان سالاری حرکت کردیم و این اشتباه ماست و باید این مسیر تغییر کند.

.