نحوه فعالیت مساجد در پیک چهارم کرونا

خبرگزاری شبستان، گروه مسجد و کانون های مساجد- آمنه مستقیمی: از بدو شیوع کرونا در واپسین روزهای اسفند 98 مساجد از نخستین و پیشتازترین نهادها در لبیک‌گویی به مصوبات ستاد ملی کرونا و نیز اجرای طرح ها و برنامه های مبارزاتی با این ویروس منحوس و آسیب های بهداشتی درمانی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از آن بوده اند. چنان که با تعطیلی نماز جماعت، گندزدایی معابر و محلات، راه اندازی کارگاه های تولید ماسک به ویژه در زمانی که این محصول بهداشتی کمیاب شده و با قیمتی گزاف عرضه می شد!، ورود آتش به اختیار و خودجوش به میدان کمک های مومنانه و تهیه و توزیع مستمر بسته های معیشتی برای محرومان، اعطای کمک های قرض الحسنه و بلاعوض به آسیب‌دیدگان اقتصادی کرونا، تهیه ملزومات آموزش آنلاین برای دانش آموزان محروم و ... حضوری چشمگیر در خط مقدم مقابله با کرونا داشتند.

این حضور در پیک های مختلف و تغییر رنگ شهرها از نظر شیوع کرونا، استمرار داشت و اجازه نداد تعطیلی موقتی نماز جماعت سبب بسته شدن درِ خانه های خدا به روی مردم و رنگ باختن کارکردهای اجتماعی آنها شود چنان که مقام معظم رهبری در تحسین از خدمات مسجدی ها در این دوران، بر استمرار آن تاکید کردند و بالاترین مقام بهداشت و درمان کشور یعنی وزیر بهداشت بر تداوم اجرای طرح «شهید سلیمانی» به ویژه با رویکرد بیماریابی و کمک محلی به درمان بیماران تاکید کرد.

هجرت مساجد به فضای مجازی برای انجام فعالیت های فرهنگی

همه این اتفاقات در حالی رخ داد که مساجد با هجرت به فضای مجازی اجازه ندادند فعالیت های فرهنگی به ویژه در مناسبت های مذهبی و ملی متوقف شود، بلکه برنامه های متنوع اعم از سخنرانی، مولودی‌خوانی یا مرثیه سرایی، مسابقات کتابخوانی از طریق این فضا دنبال شد و توانست فصلی جدید را در کتاب فعالیت های مسجدی بگشاید.

همه اینها در کنار تجربه موفق ماه مبارک رمضان در سال 99 این پیش فرض را ایجاد می کرد که در ماه مبارک رمضان پیش‌رو، مساجد نه تنها تعطیل نشوند بلکه از تجربه موفق آنها برای برگزاری همراه با پروتکل های بهداشتی مراسم های پرفیض ماه مبارک رمضان در دیگر اماکن مذهبی نیز استفاده شود اما شیوع پیک چهارم و افزایش مبتلایان و قربانیان کووید19 روند را به گونه ای دیگر رقم زد و طی 10 روز آینده که چند روز آن مصادف با نخستین روزهای ماه مبارک است، نماز جماعت در مساجد اقامه نمی شود.

حال باید منتظر ماند و دید برای ادامه ماه مبارک رمضان شرایط حضور در مساجد به چه شیوه ای رقم می خورد. البته عدم اقامه نماز جماعت به معنای تعطیلی کارکردهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مسجد نیست چنان که در دوران شیوع کرونا از ابتدا تا کنون این کارکردها به بهترین شکل خود استمرار داشته و توانسته منشا برکات بسیار شود.

علاوه بر این، مرکز رسیدگی به امور مسجد به منظور ارتقای این کارکردها و نیز فعالیت مساجد در ایام ماه مبارک رمضان شیوه نامه ای را به ستاد ملی مقابله با کرونا پیشنهاد داده است.

استمرار فعالیت مساجد در سه محور سلامت، معیشت و معنویت

حجت الاسلام والمسلمین «حجت‌اله ذاکر» در گفتگو با خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان درباره محتوای شیوه‌نامه‌ تخصصی پیشنهادی که به ستاد ملی مقابله با کرونا ارائه شده است، اظهار کرد: این شیوه نامه بر گونه‌بندی مساجد به تناسب ظرفیت ها، جغرافیا، فضا، امکانات و ... تمرکز دارد، به عنوان مثال به امکان برگزاری مراسم در مساجد دارای فضای باز لازم و یا تهویه‌ی مناسب و ایمن تصریح کرده است.

معاون فرهنگی اجتماعی مرکز رسیدگی به امور مساجد با بیان اینکه نمی توان حکم واحد را بر همه مساجد در همه مناطق بار کرد، گفت: در این شیوه نامه به تعداد حاضران در مراسم های حضوری، جنبه های مختلف حضور ایمن در مساجد، مدت زمان اجرای برنامه های حضوری و ... تصریح شده و در کمیته های مختلف ستاد ملی مقابله با کرونا مورد دفاع قرار گرفته است، اکنون منتظر هستیم تا نظر ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام شود، البته هنوز نظر قطعی و نهایی در این باره بیان نشده است.

معاون فرهنگی اجتماعی مرکز رسیدگی به امور مساجد تاکید کرد: برخی از فعالیت های مسجدی منوط و مشروط به باز و بسته بودن و اقامه نماز در مساجد نیست همچون پخش ادعیه‌ی کوتاه و مرتبط از مأذنه های مساجد، ارائه خدمات اجتماعی و کمک های مومنانه؛ اساساً مساجد در طول دوران شیوع کرونا در سه محور معیشت، معنویت و سلامت فعال بوده اند و فعالیت آنها در این سه محور، اغلب غیرحضوری و بدون ایجاد تجمع و با رعایت حداکثری دستورالعمل های بهداشتی بوده است.

وی اضافه کرد: برای مثال فعالیت مراکز نیکوکاری و اجرای رزمایش مواسات در مراحل تأمین هزینه ها و تهیه لوازم، به صورت مجازی انجام شده بدون آنکه تجمع و ازدحامی صورت بگیرد.

حجت الاسلام ذاکر تاکید کرد: در موج قبلی کرونا شاهد بودیم که با هماهنگی مرکز رسیدگی به امور مساجد برخی از مساجد مجهز به مراکز درمانی به کمک کادر درمان شتافتند و یا نیروهای داوطلب مسجدی در بیمارستان ها حضور یافته و خدمت رسانی کردند. همچنین، بسیاری از فعالیت های تبلیغی و معرفتی مساجد در طول دوران کرونایی در فضای مجازی دنبال شده است.

معاون فرهنگی اجتماعی مرکز رسیدگی به امور مساجد با بیان اینکه اگر در دوران کرونا مسجدی ها پای کار نمی آمدند مشکلات گسترده تر می شد، ابراز کرد: این کمک ها به ویژه در حوزه سلامت با طرح «شهید سلیمانی» و آگاهی بخشی به مردم بسیار مثمرثمر بوده است و بسیاری از آموزش های مقابله ای با کرونا از طریق این طرح و بسیجیان مسجدی صورت گرفت.

وی در پایان با بیان اینکه ارائه نظرات کارشناسی در موضوع فعالیت مساجد قبل از تصویب مصوبات ستاد ملی مبارزه با کرونا است و بعد از آن باید از ابلاغیه ها تمکین شود، تاکید کرد: قطعاً حضور مساجد جهت مقابله با کرونا با هماهنگی ستاد مدیریت کرونا در محورهای سلامت، معیشت و معنویت به مقابله با آسیب های کرونا در ابعاد مختلف کمک می کند.

بنابر آنچه مرور شد، عدم اقامه نماز جماعت در مساجد به دلیل اوج گیری مجدد کرونا و افزایش آمار مبتلایان و قربانیان این ویروس، به معنای تعطیلی کارکردهای مسجدی که توانسته از بدو شیوع این ویروس جلوی بسیاری از آسیب ها را بگیرد، نیست بلکه این کارکردها همچون 14 ماه اخیر ادامه دارد.