​رخسار زرد «یاقوت سرخ» /دوئل کشاورزان با افزایش قیمت سموم و مرگ درختان زرشک

خبرگزاری شبستان-خراسان جنوبی؛ فاطمه رحیم زاده- چند سالی است علاوه بر قهر طبیعت و خشکسالی های چند ساله بیماری قارچی زنگ جارویی زرشک رنگ از رخسار زرشک کاران گرفته و عملکرد این محصول مزیت دار را در همه نقاط استان کاهش داده است. به اذعان کارشناسان و صاحب نظران، خراسان جنوبی با تولید بیش از 90 درصد زرشک، رتبه بالاتی از نظر تولید و کیفیت این محصول را در کشور به خود اختصاص داده است اما این محصول مزیت دار چند سالی است با آفات و عواملی چون زنگ جارویی، شته، سرما، تگرگ و ... دست و پنجه نرم می کند تا جایی که در برخی نقاط استان، کشاورزان با ناامیدی اقدام به کف بر کردن و یا از ریشه درآوردن نهال های زرشک می کنند.

 

متاسفانه هنوز برای این بیماری چند ساله و نابودی این قارچ درمان قطعی وجود ندارد و اگر در این زمینه چاره اندیشی نشود به جبر روزگار اوضاع زرشک کاران وخیم تر شده و در این وانفسای بی آبی و خشکسالی های چند ساله شاهد از بین رفتن باغات زرشک و به دنبال آن خالی شدن دست کشاورزان خواهیم بود.

 

کشاورزان خراسان جنوبی برای از بین رفتن درختان زرشک دست به هر کاری اعم از سم پاشی، برش و هرس درختان و شاخه های آلوده، کف بر کردن درختان می کنند اما بازهم این بیماری به طور کامل از بین نرفته و قارچ دوباره با فصل گل دهی بر روی درختان و برگ ها خانه کرده و محصول کشاورزان را از بین می برد. کشاورزان درمیان هم مانند دیگر کشاورزان استان از این مشکل رنج می برند و خواستار ورود جدی سازمان جهاد کشاورزی و ... شدند.

 

شهرستان درمیان با 3200 هکتار سطح زیر کشت زرشک بعد از قاین و زیرکوه در استان رتبه سوم از نظر سطح زیر کشت زرشک را به خود اختصاص داده است.

 

 

یکی از کشاورزان شهرستان درمیان که 300 درخت زرشک دارد، با بیان اینکه بیماری قارچی زنگ زرشک چند سالی است که گریبانگیر کشاورزان شده است، می گوید: در سنوات گذشته هم جهاد کشاورزی سم در اختیار کشاورزان قرار می داد اما متاسفانه سم پاشی بیماری را از بین نمی برد.

 

«کدخدا» از زرد شدن برگ درختان یک ساله زرشک در این شهرستان خبر می دهد و می افزاید: این بیماری به شدت واگیر بوده و از طریق باد، دست، لباس، قیچی آلوده منتقل می شود و استفاده از سموم تاکنون تأثیر چندانی بر از بین رفتن این بیماری نداشته است.

 

کشاورز دیگری از روستای آنیک که 350 درخت زرشک در سطح 2.5 هکتاری دارد، بریدن شاخه های آلوده را مهمترین راهکار می داند و می گوید: مردم منطقه با وجود خشکسالی های چند  ساله و... قدرت خرید سم مرغوب را ندارند و سم هایی که جهاد کشاورزی به مردم می دهد هم قدرت چندانی ندارد و در عمل بیماری از بین نمی رود.

 

«حسین سحرخیز» ضمن تقدیر از مدیریت جهاد کشاورزی درمیان یادآور می شود: در هفته گذشته کارشناسان جهاد کشاورزی اقدام به سم پاشی مزارع مردم با سمی مرغوب تر کردند اما از آنجا که سم پاشی به وسیله خودرو و موتور انجام می شد و طول شیلنگ های سم پاشی 25 تا 30 متر بود و سم به درختان وسط باغ نرسید و در عمل امکان سرایت بیماری از این درختان به دیگر نقاط وجود دارد.

 

وی با اشاره به افت شدید محصول در سال جاری می گوید: سال گذشته از این سطح زیر کشت حدود یک و نیم تن زرشک خشک برداشت شد و امسال با توجه به شیوع بیماری قارچی زنگ زرشک، شته و سرما محصولمان افت شدیدی خواهد داشت.

 

 

او که سال گدشته 70 درخت زرشک آلوده را با کمک تراکتور از ریشه کنده است، می افزاید: پس از شخم زدن زمین، دوباره نهال جدید جایگزین کردم اما متأسفانه امسال برخی درختان دوباره درگیر بیماری شده اند.

 

سحرخیز رها شدن برخی باغات بدون مالک را مهمترین مشکلات عنوان می کند و می گوید: با هزار بدبختی اقدام به سم پاشی، برش و هرس نقاط آلوده می کنیم اما با توجه به رها شدن برخی باغات در شهرستان و عدم رسیدگی به آن ها و شیوع بیماری در این درختان رها شده، دوباره درختان اهالی درگیر می شوند.

 

کشاورزی از نوغند میناوند هم با اشاره به داشتن ۲ هزار درخت زرشک به همراه برادرانش می گوید: 50 درصد این تعداد به بیماری زنگ جارویی زرشک مبتلا شدند.

 

«علی ایمانی» که در مرکز استان زندگی می کند، با بیان اینکه هر هفته با سر زدن به درختان و برش نقاط آلوده سعی در از بین رفتن بیماری داریم، می گوید: در سنوات گذشته حدود 800 کیلوگرم زرشک خشک تولید می شد اما با وجود این بیماری و ... سال گذشته 150 کیلوگرم زرشک برداشت کردیم.

 

یکی دیگر از اهالی روستای خوان هم با بیان اینکه سموم جهاد کشاورزی در سنوات قبل مثمر ثمر نبوده است، می گوید: تنها روش از بین رفتن این بیماری از بین بردن شاخه های آلوده و حتی از ریشه درآوردن درخت است.

 

 

«حسنی» که 3 تا 4 هکتار سطح زیر کشت زرشک دارد ادامه می دهد: با وجود این بیماری عملکرد تولید 50 درصد کاهش داشته است و ادامه این روند باعث زمین گیر شدن کشاورزان می شود.

 

وی در خصوص بیمه این محصول می گوید: متأسفانه کشاورزان رغبتی برای بیمه کردن محصولات ندارند چرا که در هنگام مشکل بیمه به بهانه های مختلف از پرداخت غرامت طفره می رود.

 

وی رها شدن باغات و نبود مالکان در روستا را از مهمترین مشکلات پیش رو عنوان می کند و می گوید: با وجود این مشکل هزار هم کشاورزان با بیماری مبارزه کنند بی فایده است.

 

حسنی از شورا و مسئولان مربوطه می خواهد برای حل این معضل و تعیین تکلیف باغات بدون مالک چاره اندیشی کنند.

 

رئیس شورای روستای ماسنان درمیان در خصوص تعیین تکلیف باغ های بدون مالک می گوید: در سال‌های گذشته هم شورا ها ورود کرده و مالکان را مجبور به سم پاشی و هرس درختان کرد و  امسال هم این روند ادامه دارد.

 

«وطنخواه» با اشاره به خرده مالک بودن کشاورزان منطقه می افزاید: برخی باغ ها به صورت ارباب رعیتی بوده و اداره باغ به عهده برزگر است.

 

وی با بیان اینکه سال گذشته 50 درصد نقاط آلوده درختان بریده شد، می افزاید: با توجه به گسترش بیماری امسال شیوع این بیماری قارچی روند رو به رشدی دارد.

 

 

 

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان درمیان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در بیرجند سطح زیر کشت زرشک در شهرستان درمیان را 3200 هکتار اعلام می کند و می گوید: در حال حاضر حدود 400 هکتار از مزارع و باغات شهرستان به بیماری قارچی زنگ جارویی زرشک آلوده شدند.

 

«سید محسن نصیرائی» عمده مناطق آلوده به این بیماری در قهستان را روستاهای آنیک، خوان، برندود، ماسنان، زیر برندود و در دهستان درمیان هم روستاهای جاجنگ، ربیع آباد، درسرس، محمد آباد و روستای درمیان اعلام می کند.

 

وی با بیان اینکه این بیماری قارچی به وسیله باد، دستکش، قیچی آلوده و ... گسترش پیدا می کند، می افزاید: متاسفانه اکثر باغات در کانون های آلوده به صورت ارباب رعیتی بوده و یا صاحب باغ در دیگر نقاط کشور و استان‌های دیگر زندگی می کند و باغ را رها کرده است.

 

مدیر جهاد کشاورزی درمیان مهمترین مشکل در این راستا را عدم همکاری مردم و صاحبان باغ ها می داند و می گوید: متأسفانه این بیماری به علت عدم رعایت صحیح اصول باغبانی و هرس در برخی باغ های رها شده شیوع و گسترش یافته است و رعایت اصول صحیح بهداشتی از طرف مالکان مورد انتظار است.

 

نصیرائی تأکید می کند: در دو تا سه سال گذشته سطح آلوده به این بیماری در شهرستان درمیان یکصد هکتار بود که به علت عدم همکاری مالکان و ... در حال حاضر کانون های آلوده به 400 هکتار رسیده است.

 

وی با بیان اینکه 30 تا 35 درصد درختان زرشک در برخی نقاط مانند روستای جاجنگ کف بر شده است، خواستار ورود مردم و مالکان برای مبارزه جدی با این بیماری می شود.

 

وی با بیان اینکه سال گذشته مبارزه خوبی علیه بیماری قارچی زنگ جارویی زرشک در سطح یکصد هکتار در مناطق آلوده شهرستان انجام شده است، می گوید: آفات به دو صورت عمومی و خصوصی هستند و دولت برای مبارزه با آفات عمومی مانند مبارزه با ملخ اعتبار گذاشته و ورود می کند اما آفات خصوصی مانند زنگ زرشک باید خود مالک برای مبارزه وارد عمل شود.

 

مدیر جهاد کشاورزی درمیان گریزی به افزایش قیمت سم می زند و می افزاید: قیمت هر لیتر سم از 50 هزار تومان در سال گذشته به 300 هزار تومان در سال جاری رسیده است و این افزایش بی سابقه قیمت سم مشکلاتی را برای مالکان به وجود آورده است.

 

نصیرائی با توجه به قیمت سم و شرایط اقتصادی مردم منطقه از ورود بنیاد علوی برای مبارزه با این بیماری در شهرستان درمیان خبر می دهد و یادآور می شود: سال گذشته از سم تیلت برای مبارزه با این بیماری استفاده می شد و امسال سم قوی تر به نام فولیکور در دستور کار قرار گرفته و در این راستا 384 لیتر سم (فولیکور) به ارزش 129 میلیون تومان با همکاری بنیاد علوی خریداری شده است.

 

وی با بیان اینکه شروع عملیات مبارزه از روستای آنیک شروع شده است، تأکید می کند: با توجه به آغاز فصل گل دهی درختان کار سم پاشی درختان تا پایان فصل گل دهی متوقف شده است و بعد از آن دوباره کار مبارزه به صورت جدی انجام می شود.

 

 مدیر جهاد کشاورزی درمیان با اشاره به این مهم که مبارزه با آفت خصوصی مثل زنگ زرشک به عهده خود مالکان باغات است، تأکید می کند: برای مبارزه با این بیماری وکنترل آن، سم پاشی باغ های آلوده  که صاحبان آن در دیگر نقاط کشور زندگی می کنند با همکاری و ورود شورای روستاها در دستور کار قرار دارد.