مساجد با فعالیت‌های قرآنی آباد می‌شوند/ «تفسیر همراه»، ابتکار ستاد فهما در عمومی سازی تدبر در کتاب الله

به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، آئین رونمایی از مجموعه چهار جلدی و نیز 30 جلدی «تفسیر همراه» که به همت ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور (فهما) منتشر شده است، صبح امروز (سه شنبه، 7 اردیبهشت ماه) با حضور حجج اسلام والمسلمین «محمدجواد حاج علی اکبری»، رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه و «حبیب‌رضا ارزانی»، رئیس ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور برگزار شد.

گزارش تصویری کامل این آئین را اینجا ببینید.

بنابر این گزارش، حجت الاسلام والمسلمین حاج علی‌اکبری با بیان اینکه تحقق منویات مقام معظم رهبری در حوزه حفظ قرآن و تربیت 10 میلیون حافظ به عزم ملی و فراگیر نیاز دارد، اظهار کرد: چراکه از یک سو حق ملت اهل بیتی و ولایی ما است که چنین قله ای را بتواند در ارتباط با قرآن برقرار کند و نیز استعداد لازم برای این مهم را دارد. رهبر عزیز ما با اشراف به این ظرفیت ها و استعدادها و سرمایه ها است که هدفگذاری کرده اند. از طرف دیگر این حق قرآن کریم و عظیم بر عهده ملت ما است که در این ارتباط چنین هدف هایی را پیگیری کنیم.

رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه ادامه داد: کار بزرگی پیش رو داریم وقتی سخن از حفظ قرآن کریم به میان می آید مجموعه ای از اقدامات باید صورت بگیرد که ازجمله بخش تدبری و فهم آیات کریمه قرآنی است به ویژه اینکه زبان ملت ما نیز فارسی است و نیازمند فهم کلمات هستیم. از این رو، مجموعه ای از اقدامات متنوع از قرائت و تلاوت و ترجمه و تفسیر لازم است تا شخصی به جایگاه رفیع حفظ کامل بتواند نائل شود.

انس جامعه با قرآن کارویژه مساجد است

وی تصریح کرد: اگر این رخ دهد در آینده نزدیک شاهد تحول بزرگ قرآنی در جامعه خواهیم بود اینجا است که باید برویم سراغ مساجد، مساجد خانه قرآن هستند و کارویژه اصلی مسجد عبارت است از انس با کلام الهی، درک مقاصد الهی و محیطی برای تمرین جمعی اخلاق و رفتار و عمل قرآنی. مومنان با محور نماز در مسجد جمع می شوند و خود را برای رفتن به آستان قرآن و عترت در این محیط آماده می کنند.

حجت الاسلام حاج علی اکبری تاکید کرد: این هدفگذاری های قرآنی که در جمهوری اسلامی شده است، با کار مسجدی وسیع و همت بچه ها و کارگزاران مسجد به ویژه ائمه جماعات انجام می شود البته به همراهی دیگر مجموعه ها به ویژه آموزش و پرورش که محل تجمع امیدهای آینده ما است، نیز نیاز دارم بخصوص که ارتباط مسجد و مدرسه شیرین و معنادار و پیش برنده است.

وی با اشاره به احادیثی از امام مجتبی(ع) در موضوع قرآن بیان کرد: ایشان فرمودند: ما اهل بیت(ع) یکی از دو امانت بزرگ پیامبر(ص) در میان امت هستیم و دوم قرآن کریم که تفسیر سعادت بشر در آن آمده است، و هر چه انسان برای حیات طیبه در عرصه های مختلف به آن نیاز دارد، در قرآن کریم آمده است. در بیان دیگری، ایشان به ارتباط نزدیک قرآن و عترت اشاره کرده و فرمودند: این قرآن یادگار ویژه خدای متعال در میان شما است و از همه سزاواتر به قرآن کریم کسی است که به قرآن عمل می کند، حتی اگر کلمات قرآن را حفظ نکرده باشد و دورتر از همه نسبت به قرآن کسی است که به قرآن عمل نمی کند، اگرچه قاری آن باشد.

هدفگذاری قرآنی یعنی زمینه سازی برای عمل به قرآن

رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه ابراز کرد: یعنی بر اساس منطق اهل بیت(ع) که برگرفته از سنت نبوی(ص) و مبتنی بر وحی الهی است، هدفگذاری قرآنی عبارت است از عمل و همه اقدامات از تلاوت و قرائت و زیباخوانی و کتابت و حفظ و انس و تفسیر و تدبر در قرآن باید مقدمه ای باشد برای رسیدن به عمل قرآنی و این دقیقا همان چیزی است که مقام معظم رهبری نیز مکرر به آن تاکید کرده اند؛ یعنی عالی ترین ارتباط امت و قرآن در زیست قرآن تجلی می یابد.

وی در ادامه بیان کرد: امام مجتبی(ع) فرمودند: هر کس می خواهد سالک باشد باید قلبش را با قرآن شفا دهد و بیماری هایش را در محضر قرآن درمان کند و این نور قرآن را به قلب خویش برساند. یعنی اگر انسان به ساحت تفکر قرآنی برسد قلبش هم قرآنی و در پی آن عملش نیز قرآنی می شود.

حجت الاسلام حاج علی اکبری تاکید کرد: با استفاده از بیانات نورانی امام مجتبی(ع) می روم سراغ این مسئله که آبادسازی مساجد به معنای دقیق و فنی کلمه با کارکردهای قرآنی مساجد است، یعنی احیای کار قرآنی، میانبر و راه اصلی برای عمران و آبادانی معنوی مساجد است و از مصادیق مهجوریت زدایی از قرآن، تمرکز مساجد بر آن است یعنی این ارتباط دوجانبه است به عبارت بهتر، فعالیت های قرآنی هم سبب عمران و آبادی مساجد می شود و هم به مهجوریت زدایی از قرآن کمک می کند.

برکات اجرای طرح تلاوت نور

وی با اشاره به برکات اجرای طرح تلاوت نور به همت ستاد فهما و همراهی کانون های فرهنگی هنری مساجد در سطح کشور، گفت: خوشبختانه طرح پربرکت تلاوت نور به خوبی جا افتاده چراکه چون بین قرآن به عنوان کتاب الله و مسجد به عنوان بیت الله نسبت ذاتی وجود دارد. لذا در هر مسجدی جماعتی باشد یک صفحه از قرآن هم تلاوت می شود.

حجت الاسلام حاج علی اکبری افزود: خوشبختانه، این طرح اکنون مراحل تکاملی را طی می کند و ما نیز در مرکز رسیدگی به امور مساجد این روند را دنبال و به سمت ترجمه هم حرکت کردیم بدین ترتیب که هم یک صفحه از آیات و هم ترجمه آن خوانده می شود به این روند کار تفسیری و تدبری هم افزوده شده است و قابل توجه هستند تعداد مساجدی که ائمه جماعات اهتمام داشته و فهمی جمعی از آیات تلاوت شده را بیان می کند. و این تجربه شخصی را خودم داشته ام.

امتیازات «تفسیر همراه» در مقایسه با کارهای مشابه

وی با بیان اینکه اکنون آنچه را که باید به شکل فراگیر انجام دهیم تدبر و فهم در قرآن است، ابراز کرد: باید در مساجد بیش از گذشته روی فهم و تدبر در قرآن سرمایه گذاری شود؛ کاری که در ستاد فهما با تدوین و انتشار «تفسیر همراه» انجام شده در واقع تکامل حرکت های ترجمه و منبرهای تلاوت و تشویق فعالیت های تفسیری در مساجد با تکیه بر آیات تلاوت شده در طرح تلاوت نور، است.

حجت الاسلام حاج علی اکبری با بیان اینکه تفکر و تعقل و تدبر هر سه تعابیر قرآنی هستند، گفت: اینجا عقل بارور و شکوفا می شود و معرفت انسانی رونق می گیرد و زمینه برای عمل پایدار قرآنی و اخلاق شایسته قرآنی فراهم می شود، پس باید برای آن هدفگذاری شود. از این رو، این اقدام شایسته ستاد فهما که در فهم و تدبر آیات همراه با تلاوت نور تمرکز دارد، شایسته تقدیر است.

رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه با بیان اینکه مجموعه «تفسیر همراه» انصافاً کاری ارزشمند و گامی برای عمومی سازی فهم و تدبر قرآن است، تاکید کرد: این کار با هدف پیاده کردن قرآن در عمل، از نظر روشی توانسته روش تازه ای را ارائه کند همچنین انتخاب های بهتری داشته که به نظر می رسد به دلیل رویکرد جمعی کار باشد؛ علاوه بر این، کار آن در پردازش مضامین آیات نیز جالب و در نوع خود ابتکاری است.

حجت الاسلام حاج علی اکبری با بیان اینکه این مجموعه ارزشمند تفسیر از نظر منابع نیز اتقان و سندیت بالایی دارد، تصریح کرد: منابع خوبی برای تدوین و ارجاعات انتخاب شده که بر اتقان کار می افزاید. هنر اصلی این کار در آن است که رویکرد عمومی دارد و اگر در اختیار ائمه جماعات باسلیقه قرار بگیرد می تواند با پرداختی ویژه و اثرگذار، به عموم مخاطبان ارائه شود و فراتر از آن بچه های مسجد می توانند حتی بدون دسترسی به روحانی و امام جماعت، با این متن فرصت تدبر در آیات تلاوت شده را بیابند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: از بانیان و طراحان و پردازش کنندگان ایده و حامیان و ناظران طرح «تفسیر همراه» تقدیر می کنم و ان شاءالله در اختیار جامعه مومنان و فعالان مساجد و کانون های فرهنگی هنری برای یک حرکت بهتر در عرصه فهم و درک قرآن قرار بگیرد.